«Ετσι γίνεται ένα τραγούδι: θέλει σκοτάδι, υγρασία και χρόνο. Σαν το κρασί και τον έρωτα…», λέει σε μια αποστροφή του ο Βαγγέλης Γερμανός, στο μίνι ντοκιμαντέρ «Μέσα μου βλέπω μονάχα θάλασσα» των Γιώργου Κυβερνήτη, Νεφέλης Οικονόμου-Πάντζου, Μαρίας Σιδηροπούλου και Αλέξη Χατζηγιάννη. Η δημιουργική τετράδα έφτιαξε ένα εικοσάλεπτο αφιέρωμα στον σημαντικό Ελληνα μουσικό, σε ιδιαίτερα προσωπικό τόνο και με την ενεργό συμμετοχή του ιδίου. Η λέξη-κλειδί, βέβαια, από την παραπάνω φράση είναι ο «χρόνος». Σχεδόν τέσσερις δεκαετίες μετά «Τα μπαράκια» του 1981, ο Γερμανός είναι ακόμη εδώ και έπειτα από μια μεγάλη περιπέτεια υγείας, έχει αρχίσει ξανά τις ζωντανές εμφανίσεις, με το γνώριμο χαλαρό και ανεπιτήδευτο στυλ του.
«Το υλικό της μουσικής δεν χρειάζεται να είναι χρυσάφι και πετράδια. Αποστολή της τέχνης, άλλωστε, είναι να κάνει τα καθημερινά πράγματα μοναδικά». Αυτή η φράση θα μπορούσε πιθανότατα να συνοψίσει όλη την πορεία και την καλλιτεχνική κοσμοθεωρία ενός μουσικού –αλλά κατά καιρούς και μαθηματικού, ηθοποιού και ζωγράφου– ο οποίος έβαλε χρώμα, θάλασσα και μπόλικη ξεγνοιασιά σε τραγούδια που αγαπήθηκαν από το κοινό και έγιναν, με τον τρόπο τους, κλασικά.
Στα «Μπαράκια», με την υπογραφή του Διονύση Σαββόπουλου ως παραγωγού αλλά και τη συμμετοχή του σε κάποια κομμάτια –τραγουδά επίσης η πρωτοεμφανιζόμενη τότε Ελευθερία Αρβανιτάκη– ο Γερμανός δίνει στο κοινό κάτι καινούργιο, μετά την έντονη πολιτικοποίηση της δεκαετίας του 1970. Τα «Σε θέλω», «Ανοιξιάτικη βροχούλα», «Ο απόκληρος», «Η σημαδούρα», «Ο κηπουρός», «Η μπανιέρα» είναι τρυφερά κομμάτια που ακούγονται το ίδιο ευχάριστα σήμερα και παρότι ακολούθησαν άλλοι 11 προσωπικοί δίσκοι, ο δημιουργός τους χαίρεται να τα επαναλαμβάνει για παλιούς και νεότερους.
Στο σινεμά και στην τηλεόραση έπαιξε «ρόλους εραστών και ληστών, αποκλειστικά», προεκτείνοντας μια περσόνα ελευθερίας που φαίνεται και μέσα από τη μουσική του. Ελευθερία και ελαφράδα, βέβαια, δεν σημαίνει και τυχαιότητα. «Η μουσική είναι η δομή της ποίησης. Ποίηση είναι το περιεχόμενο της μουσικής», αναφέρει σε κάποιο άλλο σημείο ο Γερμανός, που προτιμά πια τον… μινιμαλισμό στις εμφανίσεις του. Μια κιθάρα και η φωνή του σε μερικές περιπτώσεις αρκούν για να ταξιδέψει γλυκά τους ακροατές του.
Και όταν αισθάνεται πως η πόλη τον πλακώνει, φεύγει για το εξοχικό. Στην ταινία, τον ακολουθούμε σε μια τέτοια βόλτα, τον βλέπουμε να μας ξεναγεί στον κήπο του και να παίζει με τις αγαπημένες του γάτες. Στο μεταξύ, η καθαρή ροή κάνει «διάλογο» με ένα voice over από τον ίδιο· η πρώτη μιλάει κυρίως για το σήμερα και το τώρα, ενώ το δεύτερο μεταφέρει τα αποστάγματα της εμπειρίας των ετών, τόσο στη μουσική όσο και στη ζωή.
«Απόδραση»
Κεντρικό ρόλο παίζει παντού η θάλασσα. Φαίνεται πως ο Γερμανός τη λατρεύει, της δίνει κεντρικό ρόλο στα τραγούδια του και σε πρώτη ευκαιρία αποδρά δίπλα της. Στην παραλία λέει ένα ανέκδοτο και ύστερα βουτάει στο γαλάζιο νερό με την κάμερα να τον ακολουθεί. Μοιάζει να βρίσκεται στο φυσικό του περιβάλλον.
Το ντοκιμαντέρ «Μέσα μου βλέπω μονάχα θάλασσα» έκανε την πρεμιέρα του στο εν εξελίξει Φεστιβάλ Δράμας, ενώ την προσεχή Τρίτη (24/9) θα προβληθεί στις «Νύχτες Πρεμιέρας». Στο πλαίσιο του τμήματος «Ελληνικές μικρές ιστορίες», στην αίθουσα Odeon Οπερα, στις 5.30 μ.μ.