Η Αθήνα 185 έτη μετά

1' 48" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Είναι η Αθήνα μια επιτυχημένη πόλη; Με όσα μπορεί να εκφράζει ένας τέτοιος απλοϊκός χαρακτηρισμός, τείνω να πιστεύω πως ναι, και διακρίνω ότι οι περισσότεροι Αθηναίοι, διαχρονικά, θα ψήφιζαν υπέρ της πόλης τους, παρά τα όσα της καταμαρτυρούν. Πολλά γράφτηκαν και σχολιάστηκαν για τα 185 χρόνια από τότε που η Αθήνα ανακηρύχθηκε πρωτεύουσα του μικρού βασιλείου, στην άκρη της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, με μόνο προς βορράν σύνορο την Οθωμανική Αυτοκρατορία.

Από τον Σεπτέμβριο του 1834 έως σήμερα, η Αθήνα γνώρισε κατακλυσμιαίες μεταβολές. Γεννήθηκε ως αστικό πείραμα του ρομαντικού ιδεαλισμού, υποστηρίχθηκε από τη διασπορά των Ελλήνων αστών, μεγάλωσε με το φιλελληνικό πνεύμα του Οθωνα και της Αμαλίας. Ολα αυτά θα μπορούσε να υποθέσει κανείς ότι είναι γνωστά, έστω και ως τίτλοι κεφαλαίων, αλλά φοβούμαι πως δεν είναι και τόσο.

Και αυτό συμβαίνει όχι μόνο γιατί υπάρχει ένα αντικειμενικό έλλειμμα γνώσεων και μια απόσταση από την πατριδογνωσία (παρότι είναι αδύνατον να κατανοήσει κανείς τη γέννηση της νεότερης Αθήνας αν δεν γνωρίζει ευρωπαϊκή Ιστορία), αλλά και γιατί κυριαρχούν οι φωνές της ημιμάθειας και του αρνητισμού, που συστηματικά καλύπτουν τις δυνάμεις της λογικής, της σύνθεσης και του στοχασμού.

Η Αθήνα σήμερα οφείλει να αντανακλά την πορεία του ελληνικού έθνους και, παρά τα προβλήματα που αθροίζονται διαχρονικά (με υπαίτιους τους ίδιους τους Ελληνες), είναι μια πόλη-κιβωτός. Με άξονα το 2021 (και ίσως και το 2034, και τα 200 χρόνια της πρωτεύουσας), η Αθήνα θα μπορούσε να συσπειρώσει εκ νέου τις δημιουργικές δυνάμεις και να καλλιεργήσει μια νέα αυτοπεποίθηση. Είναι κάτι διττό. Από τη μία προκύπτει μέσα από την πρόοδο της κοινωνίας και από την άλλη σχεδιάζεται. Θα πρέπει να θυμηθούμε τον Χαρίλαο Τρικούπη, και την υπεραισιοδοξία του βεβαίως, που ανέλκυσε την Αθήνα και την οδήγησε στον επί της ουσίας εξαστισμό της. Η Αθήνα έχει γνωρίσει τρεις μείζονες κύκλους πληθυσμιακής ροής που σφράγισαν την εξέλιξή της: την ανταλλαγή πληθυσμών (1922-1923), την εσωτερική αστυφιλία (1950-1980), την εισροή ξένων μεταναστών και προσφύγων (μετά το 1990). Ακόμη και η πρώτη φάση της μεταπολεμικής ανοικοδόμησης (1953-1974), όπως και η αντίστοιχη μεσοπολεμική (1923-1940), ενίσχυσαν την πόλη με τρόπο σαφώς αντιφατικό, αλλά επί της ουσίας δυναμικό. Ολα αυτά πρέπει να μελετώνται, να θέτουν ερωτήματα, να απομακρύνουν τις κραυγές και τον αρνητισμό. Η Αθήνα προχωράει…

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή