Τζάστιν Τριντό, όπως Αλ Τζόλσον

Τζάστιν Τριντό, όπως Αλ Τζόλσον

2' 23" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Πήγε σε σχολικό πάρτι μασκέ με θέμα τις «Χίλιες και μία νύχτες» όταν ήταν 29 ετών και ντύθηκε Αλαντίν. Για τις ανάγκες της μεταμφίεσης πασάλειψε το πρόσωπό του με φούμο. Για να δείχνει μαυριδερός. Και σήμερα, στα 48 του, ο Καναδός πρωθυπουργός Τζάστιν Τριντό ελέγχεται για ρατσισμό. Ο βασικός του πολιτικός αντίπαλος έσπευσε να τον κατηγορήσει ότι «δεν έχει στοιχειώδη αντίληψη και ακεραιότητα και είναι κάποιος ακατάλληλος για να κυβερνήσει αυτή τη χώρα».

Θυμάστε τον θρυλικό Αλ Τζόλσον στην πρώτη ομιλούσα ταινία του 1929, τον «Τραγουδιστή της τζαζ»; Ηταν ένας λευκός που παρίστανε τον νέγρο τζαζίστα. Αλλες εποχές τότε. Στο Χόλιγουντ του ’20 πολύ δύσκολα θα έβρισκες αληθινό Αφροαμερικανό να εμφανίζεται στο πανί. Σε μία από τις πιο ιστορικές ταινίες του κόσμου (και τις πιο άμεσα ρατσιστικές επίσης), τη βωβή «Γέννηση ενός έθνους» (1915), ο Γκρίφιθ βάζει τους «κακούς μαύρους» να τους υποδύονται λευκοί με φούμο.

Το θέαμα είναι εξόχως κωμικό σήμερα, όσο και δυσάρεστο βέβαια διότι σου θυμίζει ότι σε άλλες εποχές (όπου ειδικά στην Αμερική του 1920, η Κου Κλουξ Κλαν είχε αποκτήσει μεγάλη δύναμη – τη διέλυσε το νεοσύστατο τότε FBI) το χρώμα του δέρματος ήταν παράγοντας βίαιου αποκλεισμού – και βίας γενικότερα.

Θυμάμαι το 1996, σε κινηματογραφική λέσχη της Γλασκώβης, να γίνεται συζήτηση μετά την προβολή της «Νύχτας» του Αντονιόνι με τη συμμετοχή του κοινού. Σε μια σκηνή του φιλμ, σε ένα πάρτι, η Μόνικα Βίτι εμφανίζεται να φοράει περούκα και να παριστάνει μια μαύρη ή Ασιάτισσα αρτίστα (δεν θυμάμαι καλά πια) και κάποιος από το κοινό να σχολιάζει μετά πόσο «προσβλητική σκηνή ήταν αυτή». Είχα απορήσει. Αυτή ήταν η πρώτη φορά που ήρθα σε επαφή με αυτόν τον τρόπο σκέψης, ο οποίος δεν είναι ότι δεν έχει την ηθική του υπόσταση, ακόμη και μια χρησιμότητα.

Ομως σήμερα πια η κατάσταση έχει ξεφύγει. Βρισκόμαστε πολύ πολύ μακριά από το φούμο του Αλ Τζόλσον για να εγκαλείται ένας πολύ δυναμικός, φιλελεύθερος, προοδευτικός πρωθυπουργός, όπως ο Τριντό, επειδή ως δάσκαλος στα 29 του συμμετείχε σε ένα πάρτι μασκέ.

Ευτυχώς, για να θυμηθούμε και λίγο τα δικά μας τραγελαφικά, δεν ζούμε στην εποχή όπου ο Κώστας Βουτσάς πασαλειβόταν και αυτός με φούμο, φορούσε μια περούκα αφάνα και κελεμπία σε μια ταινία με τον απίστευτα προκλητικό τίτλο «Τον αράπη κι αν τον πλένεις», αλλά, ας είμαστε σοβαροί, θα κριθεί σήμερα ως ρατσιστής ο Κώστας Βουτσάς ή ο σκηνοθέτης ή ο σεναριογράφος αυτής της (άθλιας κατά τα άλλα) ταινίας; Ή ο Γιώργος Ζαμπέτας που τραγουδούσε «Ο αράπης ο μπλακ»;

Το πρόβλημα δεν είναι μόνον ότι προσπαθούμε να εξισώσουμε εποχές και ιστορικές περιόδους, να εξαλείψουμε κάθε ανθρώπινη αντίφαση, κάθε  «ανθρωπινότητα» εντέλει, με τα τρωτά της και τις αστοχίες της, ή ότι προσπαθούμε να προχωρήσουμε σε ένα είδος ηθικών πλαστικών επεμβάσεων όπου κάθε ρυτίδα, κάθε ανορθογραφία πρέπει να εξαλείφεται βίαια και κάθετα, το μεγάλο πρόβλημα είναι ότι προσπαθούμε να φτιάξουμε έναν κόσμο όπου το ίδιο το γέλιο θα είναι επιλήψιμο. 

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή