«H βελτίωση του επιχειρηματικού κλίματος στην Ελλάδα θα πρέπει να φθάσει ως μήνυμα σε ένα ευρύτερο επιχειρηματικό κοινό στη Γερμανία. Τότε θα προκληθεί και το ενδιαφέρον για γερμανικές επενδύσεις στη χώρα σας», λέει στην «Καθημερινή» της Κυριακής ο Φόλκερ Τράιερ, υπεύθυνος στη διοίκηση του γερμανικού εμπορικού και βιομηχανικού επιμελητηρίου για τις εξωτερικές σχέσεις και τις ευρωπαϊκές αγορές. Ο Τράιερ βρέθηκε στην Αθήνα για την πανευρωπαϊκή συνάντηση των διμερών γερμανικών επιμελητηρίων αυτή την εβδομάδα και συναντήθηκε με τον πρωθυπουργό Κυρ. Μητσοτάκη και τον υφυπουργό Ενέργειας Γ. Θωμά, υπεύθυνο, μεταξύ άλλων, και για τα θέματα της ΔΕΗ.
Μεταξύ των θεμάτων που συζήτησε ο κ. Τράιερ με τον πρωθυπουργό σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ» ήταν και το περιεχόμενο της επιχειρηματικής συνάντησης που έχουν προαναγγείλει για τις αρχές του 2020 η κ. Αγκελα Μέρκελ με τον κ. Μητσοτάκη για τη δυνατότητα «πράσινων επενδύσεων» στη χώρα μας. «Με τα διοικητικά εμπόδια των τελευταίων χρόνων», λέει ο κ. Τράιερ, «ο επενδυτικός προορισμός Ελλάδα κρινόταν δύσκολος και τώρα πρέπει έπειτα από τόσα χρόνια κρίσης να κερδηθεί η εμπιστοσύνη των Γερμανών επενδυτών». Πάντως, ο κ.Τράιερ λέει ότι «είναι πιθανό κατά τον χρόνο της συνάντησης να έχουν προχωρήσει οι διαδικασίες διαγωνισμών που αφορούν την ηλεκτροκίνηση, τις ιδιωτικοποιήσεις, την επεξεργασία των σκουπιδιών και τα δίκτυα…».
– Ενδιαφέρονται γερμανικές επιχειρήσεις για μια επιχείρηση όπως η ΔΕΗ, που στηρίζεται ακόμη στον λιγνίτη;
– Η απανθρακοποίηση της οικονομίας είναι ένα θέμα που μας ενδιαφέρει. Αλλά εμείς ως Γερμανία έχουμε αποφασίσει πότε θα σταματήσουμε την εκμετάλλευση του λιγνίτη. Λιγνίτη στη Γερμανία δεν μπορούμε να «πουλήσουμε». Ομως η ΔΕΗ έχει ένα μερίδιο αγοράς και η κυβέρνησή σας είναι διατεθειμένη να προχωρήσει σε αλλαγή της ενεργειακής πολιτικής.
– Μας θέλετε απλά σαν μια αγορά εξαγωγής των προϊόντων σας ή σαν τόπο παραγωγής;
– Αυτό είναι το ζήτημα, αλλά μην ξεχνάτε ότι με τις εξαγωγές αρχίζει το ενδιαφέρον για εγκατάσταση παραγωγικών επενδύσεων. Θέλουμε να βοηθήσουμε να γίνει η Ελλάδα τόπος παραγωγής και όχι μόνο για νέες τεχνολογίες, όπως οι ανεμογεννήτριες, αλλά και για τους πιο παραδοσιακούς κλάδους της γερμανικής οικονομίας. Η Ελλάδα μπορεί πιο έντονα απ’ ό,τι στο παρελθόν να εκμεταλλευθεί τη θέση της στη διακίνηση εμπορευμάτων και όχι μόνο για να φθάσουν από το σημείο Α στο σημείο Β, αλλά και για να παραχθεί προστιθέμενη αξία πριν φτάσουν στον τελικό αγοραστή, όπως κάνει σήμερα με επιτυχία η Τουρκία. Η γερμανική βιομηχανία έχει επενδύσει μέχρι σήμερα πολύ γύρω από την Ελλάδα, αλλά όχι στην ίδια την Ελλάδα. Αυτό μπορεί να γίνει και για αλυσίδες αξίας στην αυτοκινητοβιομηχανία, γνωρίζω ήδη μια γερμανική επιχείρηση που το έχει κάνει με επιτυχία στον φαρμακευτικό κλάδο. Η Ελλάδα χρειάζεται ένα ρόλο στην παγκόσμια αλυσίδα σχηματισμού αξίας και αυτό μπορεί να γίνει με την ένταξη αγορών που βρίσκονται στη Βαλκανική.
– Μοιάζει μετά τα αποτελέσματα του εμπορικού πολέμου ανάμεσα στις ΗΠΑ και την Κίνα, του οποίου είστε θύματα, να έχετε ανακαλύψει ξανά την Ευρώπη;
– Μα δεν την εγκαταλείψαμε ποτέ. Το πρόβλημα είναι ότι η εσωτερική μας ζήτηση στη Γερμανία, η ανάπτυξη της αγοράς εργασίας και των εισοδημάτων από αυτήν ευνοούν την τόνωσή της, δεν μπορεί να υποκαταστήσει προϊόντα που πουλιούνται στις διεθνείς αγορές και που έχουν πληγεί εξαιτίας των μέτρων που λαμβάνονται στο πλαίσιο των συγκρούσεων για το εμπόριο. Από την άλλη πλευρά, η πολιτική των μηδενικών επιτοκίων της ΕΚΤ οδηγεί μεγάλο μέρος των κεφαλαίων στην οικοδομή, που παρουσιάζει σημάδια υπερθέρμανσης και «φούσκας».
Ο κ. Τράιερ αναφέρει τρεις παραγοντες που συμβάλλουν στη σημερινή στασιμότητα της γερμανικής οικονομίας. «Την αντιπαράθεση για το παγκόσμιο εμπόριο, τη διαρκούσα συζήτηση για την έξοδο της Βρετανίας από την Ε.Ε. και την κατάσταση στη Μέση Ανατολή με την πρόσφατη επίθεση στις πετρελαϊκές εγκαταστάσεις της Σαουδικής Αραβίας. Ενώ στο πρώτο τρίμηνο είχαμε μια ανάπτυξη 0,4%, στο δεύτερο τρίμηνο πέσαμε στην ανάπτυξη με αρνητικό πρόσημο -0,1%. Δεν είναι πολύ, είναι στην πραγματικότητα στασιμότητα, αλλά τα πρόδρομα σημάδια και οι ενδείξεις, οι προσδοκίες των επιχειρήσεων δεν προδιαθέτουν για κάτι θετικό. Προς το παρόν σταθεροποιείται η εσωτερική ζήτηση, η κατανάλωση, η οικοδομή, αλλά τα σημάδια από τον υπόλοιπο κόσμο είναι αρνητικά και η μεγάλη έκθεσή μας σε εξαγωγές μάς καθιστά ευάλωτους, γι’ αυτό και η ανάπτυξή μας έχει “καθίσει” πλέον στο μηδέν (σ.σ. η πρόβλεψη της οργάνωσης του Τράιερ για το 2019 μιλούσε για ανάπτυξη 0,6% έναντι 1,4 το 2018 και 2,2 το 2017, με πληθωρισμό 1,7%, αύξηση της ιδιωτικής κατανάλωσης κατά 1,3%, της δημόσιας 1,5%, των εξαγωγών 1,2% και των εισαγωγών κατά 3,5).
– Φαίνεται αυτό στις παραγγελίες των μελών σας;
– Οι προσδοκίες των επιχειρήσεων δεν δείχνουν κάτι θετικό. Τα εξωτερικά σημάδια είναι στο σύνολό τους αρνητικά. Τα βιβλία παραγγελιών δείχνουν εδώ και 18 μήνες μειωμένη ζήτηση. Δεν έχουμε ακόμη νιώσει τα αποτελέσματα αυτής της εξέλιξης, οι συνέπειες είναι μπροστά μας. Από την άλλη πλευρά, ο σημαντικότερος βιομηχανικός κλάδος της Γερμανίας βρίσκεται μπροστά σε μια τεράστια δομική μεταβολή, με τη μετάβαση από τον κινητήρα εσωτερικής καύσεως στο ηλεκτροκίνητο αυτοκίνητο.