Το 1872 ο Λέων Τολστόι έγραψε ένα διήγημα με τίτλο «Ο Θεός βλέπει την αλήθεια, αλλά περιμένει», στο οποίο ένας άνδρας κατηγορείται αδίκως για φόνο και εξορίζεται στη Σιβηρία, όπου στρέφεται στη θρησκεία για να αντιμετωπίσει τους υπαρξιακούς του δαίμονες. Περισσότερο από έναν αιώνα αργότερα, το 1982, ο Στίβεν Κινγκ διασκεύασε ελεύθερα το ρωσικό διήγημα στη νουβέλα του «Τελευταία έξοδος: Ρίτα Χέιγουορθ» (εκδ. Επιλογή), στην οποία βασίστηκε η ομώνυμη ταινία που έκανε πρεμιέρα στις αίθουσες τέτοιες μέρες πριν από 25 χρόνια, τον Σεπτέμβριο του 1994. Η ταινία του Φρανκ Ντάραμποντ, με πρωταγωνιστές τους Τιμ Ρόμπινς και Μόργκαν Φρίμαν, προτάθηκε για επτά Όσκαρ (δεν κέρδισε κανένα) και πιθανόν θα είχε κάπως ξεχαστεί, αν δεν συνέβαινε κάτι μάλλον παράξενο, που οι συντελεστές της εκείνη την εποχή δεν θα μπορούσαν με τίποτα να έχουν φανταστεί.
Όταν στη δεκαετία των ’00s άρχισε να γιγαντώνεται το IMDb (Internet Movie Database) και να γίνεται ένα παγκόσμιο εργαλείο-βάση δεδομένων για τον κινηματογράφο, το «Τελευταία έξοδος: Ρίτα Χέιγουορθ» βρήκε ένα καινούργιο, πολυάριθμο κοινό, που του χάρισε γενναιόδωρα μια εξαιρετικά υψηλή βαθμολογία. Η αρχική αυτή βαθμολογία, που ακόμα και συμπτωματικά ίσως ήταν υψηλότερη από εκείνη της πραγματικής της αξίας (γίνομαι σκόπιμα υποκειμενικός εδώ, χωρίς να θεωρώ ότι πρόκειται για μια κακή ταινία), οδήγησε ακόμα περισσότερο κόσμο να συμφωνήσει με την ισχύουσα γνώμη, και τελικά χτίστηκε ένας μύθος. Από το 2008 η ταινία βρίσκεται στην κορυφή της λίστας του IMDb με τις 250 κορυφαίες ταινίες όλων των εποχών και έκτοτε παραμένει εκεί, με τη βαθμολογία της (σήμερα) να βρίσκεται στο 9,2 με άριστα το 10. Οριακά πάνω από τον «Νονό», που βρίσκεται στη δεύτερη θέση, και τον «Νονό 2», που βρίσκεται στην τρίτη.
Είναι το «Τελευταία έξοδος: Ρίτα Χέιγουορθ» καλύτερη ταινία από τους «Νονούς»; Είναι καλύτερη ταινία από τη «Φωλιά του κούκου», που βρίσκεται στη 17η θέση; Από την «Καζαμπλάνκα» στη θέση 48; Τον «Πολίτη Κέιν» στη θέση 92; Η απάντηση είναι σε όλες τις περιπτώσεις «όχι» – αλλά γιατί όχι; Ποιανού η γνώμη μετράει; Ενός κριτικού του κινηματογράφου, η δική μου ή 2,1 εκατ. ανθρώπων που έχουν βαθμολογήσει την ταινία; Αυτό το ερώτημα δεν έχει απάντηση ή, μάλλον, ο καθένας μπορεί να δώσει τη δική του. Ωστόσο αυτό που έχει περισσότερο ενδιαφέρον είναι να σκεφτούμε ότι η βαθμολογία που συνοδεύει μια ταινία σε μια σελίδα όπως το IMDb (που είναι μία από τις 50 δημοφιλέστερες σελίδες παγκοσμίως, με 83 εκατ. χρήστες) είναι, τελικά, το διαβατήριό της στην εποχή του ίντερνετ, για να ζήσει πολλά χρόνια μετά την πρώτη προβολή της.
Υπάρχει βέβαια ένα πρόβλημα. Το IMDb προσμετρά στην τελική βαθμολογία μιας ταινίας της λίστας των 250 καλύτερων μόνο τις ψήφους των «συστηματικών» χρηστών, χωρίς να είναι ξεκάθαρο τι σημαίνει αυτό. Γνωρίζουμε, ωστόσο, χάρη στα στατιστικά του σάιτ ότι η πλειονότητα των χρηστών του είναι νεαροί άνδρες. Οπότε η λίστα αυτή έχει προκύψει από τις ψήφους, κυρίως, νεαρών ανδρών που εκτιμούν πιο εύκολα μια ταινία απόδρασης, μια ταινία Μαφίας, μια ταινία με υπερήρωες – ο «Σκοτεινός ιππότης», ο Μπάτμαν του Κρίστοφερ Νόλαν, βρίσκεται στην τέταρτη θέση. Όλα αυτά, βέβαια, δεν τα έχουμε στο μυαλό μας όταν πρόκειται να δούμε μια ταινία και απλώς τσεκάρουμε τη βαθμολογία της στο IMDb πριν πατήσουμε το play. Θα το πατούσατε το ίδιο εύκολα αν βλέπατε ότι η ταινία έχει βαθμολογία, ας πούμε, 6 αντί για 9,2; ■