Η αλλαγή στα τοπωνύμια δύσκολα γίνεται αποδεκτή από τη συλλογική μνήμη. Κανείς δεν αποκαλεί την Πανεπιστημίου Ελευθερίου Βενιζέλου ή την Πατησίων 28ης Οκτωβρίου. Θα μου πείτε, το μετρό έχει ρηχή μνήμη, μόλις στο 2001 φτάνει, οπότε η μετονομασία ενός σταθμού δεν έχει το ίδιο βάρος. Πλην όμως ο «Ευαγγελισμός» είναι σημείο αναφοράς της πόλης, είτε ως νοσοκομείο, είτε ως περιοχή, είτε ως σταθμός του μετρό. Και το μετρό έχει δημιουργήσει ήδη παράδοση με την ονομασία σταθμών οι οποίοι δεν έχουν σχέση με τη συλλογική μνήμη της Αθήνας. «Αγία Μαρίνα» ή «Αγιος Αντώνιος». Οταν τα πρωτοείδα, δεν ήξερα πού βρίσκονται. Ομως η φασαρία που προκάλεσε η πρόθεση της διοίκησης του μετρό να μετονομάσει τον σταθμό του «Ευαγγελισμού» σε «Παύλο Μπακογιάννη» εγείρει ένα άλλο πρόβλημα. Σημειώνω ότι η φασαρία των κοινωνικών δικτύων αφορούσε τον Μπακογιάννη και μάλλον παρεμπιπτόντως τον Αλέκο Παναγούλη, του οποίου το όνομα θα έπαιρνε ο «Αγιος Δημήτριος».
Το πρόβλημα δεν είναι τα τοπωνύμια. Το αιτούμενο είναι η μνήμη της πόλης. Δικαιούται η υστεροφημία του Παύλου Μπακογιάννη να έχει ένα σημείο αναφοράς στην καθημερινότητα της Αθήνας; Εχουν δικαίωμα τα θύματα της τρομοκρατίας να έχουν έναν τόπο αναφοράς; Τα θύματα της τρομοκρατίας της «17 Νοέμβρη» είναι θύματα της δημοκρατίας. Δεν δικαιούνται μια αναφορά, κάτι να θυμίζει ότι πλήρωσαν με τη ζωή τους το τίμημα της δικής μας ζωής; Θα μου πείτε, η Αθήνα είναι μια πόλη που αφήνει τη μνήμη της, όση της έχει απομείνει, στη διακριτική ευχέρεια του σπρέι, σαν αυτό που διακόσμησε προχθές τον Ελευθέριο Βενιζέλο εκ μέρους της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας. Οχι δεν συγκρίνω τον Παύλο Μπακογιάννη με τον Ελευθέριο Βενιζέλο. Λέω απλώς ότι η φασαρία που ξεσήκωσε η ατυχής απόφαση της «Αττικό Μετρό είναι ευκαιρία να σκεφτούμε ότι στην Αθήνα δεν υπάρχει ίχνος που να θυμίζει όσα τραύματα άφησε πίσω της η δράση της τρομοκρατίας.
Επί τη ευκαιρία, να πω και τον πόνο μου. Η Μελίνα υπήρξε μια προσωπικότητα που σημάδεψε την ελληνική ζωή, για καλό και για κακό. Το όνομά της συνδέθηκε με το αίτημα για την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα. Πλην όμως το βρίσκω μάλλον υπερβολικό η φωτογραφία της να θεωρείται ότι από όλη τη μακραίωνη ιστορία του μνημείου είναι η καταλληλότερη για να υποδεχθεί τον επισκέπτη στην αποβάθρα του σταθμού «Ακρόπολη».
ΥΓ.: Στο κυριακάτικο σημείωμα ανέφερα εκ παραδρομής ότι οι «Ικέτιδες» του Αισχύλου ήσαν κόρες του Αίγυπτου. Κόρες του Δαναού ήσαν «εννοείται» που προσπαθούσαν να γλιτώσουν από τον Αίγυπτο.