Τα πιο κακομαθημένα παιδιά του ευρωπαϊκού Νότου μαστιγώθηκαν ανηλεώς τα προηγούμενα χρόνια. Με τη διολίσθηση στη χρεοκοπία, τα εκ βορρά τηλεγραφήματα ήταν λιτά: κατεργάρηδες, αναξιόπιστοι, χαραμοφάηδες, αχάριστοι και πάνω από όλα τεμπέληδες. Το πορτρέτο μας ξεσκεπαζόταν διά της πλαγίας και εκ των έσω. Οταν πολιτικοί ηγέτες σηκώνουν τα μανίκια στη σειρά (μα, ουδείς με κοντομάνικο;), δεσμευόμενοι για σοβαρότητα, αξιοκρατία, στοχοπροσήλωση, κυρίως σκληρή δουλειά, αυτό δεν λένε; Πως τίποτα από αυτά τα προαπαιτούμενα ανάνηψης δεν υπήρχε στην έρημη χώρα.
Σταχάνοφ, ζεις, εσύ μας οδηγείς; Θεός φυλάξοι από τέτοιες ακρότητες, αλλά μήτε ο Κύριος εμποδίζει το φάντασμα του Αλεξέι Γκριγκορίεβιτς Σταχάνοφ να εισβάλει στα όνειρα των απανταχού αραχτών και λάιτ. «Ξυπνήστε! Ωρα για δουλειά». Εν ζωή ο Σταχάνοφ ήταν ο ανθρακωρύχος πρότυπο που συνέτριψε (1935) το ρεκόρ παραγωγής σε μία ημέρα υπερδεκαπλασιάζοντας την επίδοση του μέσου δουλευτή. Η χρυσή αξίνα του Στάλιν έστειλε, έτσι, προτρεπτικό συντροφικό μήνυμα: Στον κόσμο που χτίζουμε δεν υπάρχει δεν μπορώ, παρά μόνον δεν θέλω. Πολύ αργότερα, η δυτική προπαγάνδα, αλλά και στην πατρίδα ΕΣΣΔ όργανα της περεστρόικα έφεραν στο φως μαρτυρίες που ήθελαν τον Σταχάνοφ να βοηθιέται στο κατόρθωμά του από πολλά άλλα χέρια. Σοκ για τους απανταχού εργασιομανείς, που αντιμετώπισαν χλεύη: «Ρε συ, μήπως είσαι και πολύ Σταχάνοφ;»
Ο ίδιος δεν είχε ιδέα για τον Πολ Λαφάργκ, γαμπρό του Καρόλου Μαρξ και κατά Λένιν ισχυρό αναμεταδότη των μαρξικών θεωριών. Το κορυφαίο πνευματικό πόνημα του γεννημένου στα πούπουλα Λαφάργκ «Το δικαίωμα στην τεμπελιά» (καλό είναι να διαβάζεται στην πρώτη νιότη) προκάλεσε σύγχυση γύρω στο 1880 τόσο σε αντιπάλους όσο και σε ιδεολογικά συνοδοιπόρους του.
Επικεντρώνοντας στην αναζήτηση της αληθούς ανθρώπινης ευδαιμονίας –εδώ συναντά αρχαίους Ελληνες φιλοσόφους– θεσμοθετεί κατά φαντασίαν έναν κόσμο τρίωρης ημερήσιας εργασίας, με διασφάλιση αξιοπρεπούς επιβίωσης, και εντατικής υπερωριακής αφοσίωσης σε ελεύθερο χρόνο, επενδύοντας σε πνευματική άθληση και έργα αγαθά για το κοινωνικό σύνολο.
Στις σημερινές συνθήκες είναι πράγματι άξιοι θαυμασμού όσοι καταφέρνουν να συνδυάζουν, χάρη στην αξιοσύνη, την ευελιξία, την πολυπραγμοσύνη και τη σοφή διαχείριση όλων, την ιδιότητα του «κανονικού» εργαζόμενου με την πίστη στο δόγμα Λαφάργκ.