Υπάρχει ένας τρόπος να μιλάει κανείς για το Π/Μ – το πρώην Προσφυγικό που μετονομάστηκε σε Μεταναστευτικό. Ο ένας είναι ο, ας πούμε, γραφειοκρατικός: Τόσες αιτήσεις ασύλου, τόσες δομές, τόσες επιστροφές. Ο άλλος είναι ο τρόπος που τροφοδοτεί και τροφοδοτείται από το αίσθημα της πλειοψηφίας· ο τρόπος του Αδώνιδος – «η Ελληνική Δημοκρατία θα υπερασπιστεί το έδαφός της»– και του Βορίδη –«οι παράνομοι μετανάστες δεν δικαιούνται ανθρωπιστικής προστασίας».
Θα μπορούσε κανείς να πει ότι η έξαρση του Π/Μ ηλέκτρισε τη δεξιά συνιστώσα της Ν.Δ., οδηγώντας τους υπουργούς Ανάπτυξης και Γεωργίας να μιλούν στα media περισσότερο για το θέμα απ’ ό,τι ο καθ’ ύλην αρμόδιος υπουργός. Θα μπορούσε να επιχειρήσει αυτόν τον διαχωρισμό, αν το Μαξίμου είχε άλλη γραμμή. Ομως, το «θα είμαστε πιο σκληροί από τον ΣΥΡΙΖΑ» αποδίδεται στον ίδιο τον πρωθυπουργό.
Υιοθετώντας εισηγήσεις που διατυπώθηκαν στην τετράωρη συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου, το Μαξίμου αναγνώρισε ως πραγματική πολιτική απειλή το Π/Μ – «το μόνο θέμα», σύμφωνα με τη διάγνωση υπουργού, «που μπορεί να μας δημιουργήσει πρόβλημα». Η κυβέρνηση θέλει να φανεί σκληρή. Γι’ αυτό και οι Γεωργιάδης – Βορίδης δεν είναι, όπως άλλες φορές, οι εξτρέμ που ξέχασαν να φρενάρουν. Είναι ηχεία του κεντρικού μηνύματος.
Η ρητορική φόρτιση του Π/Μ είναι, λένε, διπλά αποτελεσματική για την κυβέρνηση: Πρώτον, συσπειρώνει το ακροατήριο που περιμένει από τη Νέα Δημοκρατία «να εφαρμόσει όσα έλεγε προεκλογικά». Δεύτερον, εξωθεί την αξιωματική αντιπολίτευση σε αυτοματισμούς του προκυβερνητικού ΣΥΡΙΖΑ – σε ένα φιλομεταναστευτικό ρεπερτόριο ισχνής απήχησης.
«Εχεις ακούσει κανέναν βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ να ζητάει να γίνει κέντρο υποδοχής στην περιφέρειά του;», αναρωτιόταν χθες κυβερνητικός παράγοντας. Ακριβώς όμως αυτή η παράμετρος –της υπαρκτής δυσανεξίας των τοπικών κοινωνιών που θα επωμιστούν την αναδιανομή του προσφυγικού πληθυσμού– συνιστά και το όριο της κυβερνητικής επικοινωνίας για το Π/Μ.
Μιλώντας τη γλώσσα των στεγανών συνόρων και των εύκολων απελάσεων, οι υπουργοί καλλιεργούν την εντύπωση ότι για την ανάσχεση των ροών αρκεί μόνο η πολιτική βούληση. Καλλιεργούν δηλαδή υψηλές προσδοκίες για τη γρήγορη εξαφάνιση ενός προβλήματος που, στην πραγματικότητα, δεν εξαρτάται ούτε από το φρόνημα ούτε καν από την επιχειρησιακή επάρκεια της Αθήνας.
Η υπεραπλούστευση του Π/Μ μπορεί όντως να δρέπει τώρα ευρέως διαδεδομένες αγωνίες. Τις νομιμοποιεί όμως και για το μέλλον. Τις επωάζει και για το ενδεχόμενο που το πρόβλημα δεν θα εξατμιστεί διά μαγείας.
Ο λαϊκισμός αποδίδει όταν είσαι στην αντιπολίτευση. Οταν είσαι στην κυβέρνηση, κινδυνεύεις να σε χτυπήσει ο αντίλαλος των συνθημάτων σου.