Ενας πιανίστας χωρίς προκαταλήψεις

Ενας πιανίστας χωρίς προκαταλήψεις

3' 13" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Στα 91 του χρόνια έφυγε στις 25 Σεπτεμβρίου ο Πάουλ Μπαντούρα-Σκόντα. Δεν υπήρξε μονάχα ένας από του τελευταίους μεγάλους πιανίστες, αλλά και ένας από τους τελευταίους εκπροσώπους μιας ολόκληρης γενιάς μουσικών, αφού είχε συνεργαστεί με μυθικούς μαέστρους όπως ο Φουρτβένγκλερ, ο Κνάπερτσμπους, ο Σέρχεν και ο Σελ. Σε μια εποχή που τα «ονόματα» δημιουργούνταν στις αίθουσες συναυλιών, όχι στα στούντιο ηχογραφήσεων, σε χρόνια που οι καριέρες δεν χτίζονταν από τις δισκογραφικές εταιρείες αλλά από την επίμονη ενασχόληση με τη ζωντανή μουσική.

Ο Πάουλ Μπαντούρα-Σκόντα είχε πάντοτε ξεχωριστή θέση ανάμεσα στους συναδέλφους του, καθώς δεν ήταν μόνο λαμπρός δεξιοτέχνης, αλλά κι ένας σημαντικός ερευνητής, που εφάρμοζε τα αποτελέσματα των αναζητήσεών του πρακτικά, στις ερμηνείες του. Σε μία από τις τελευταίες εμφανίσεις του στην Αθήνα ερμήνευσε τα ίδια έργα σε σύγχρονο πιάνο και στη συνέχεια σε ιστορικό όργανο, σεβόμενος τα χαρακτηριστικά καθενός και υπερασπιζόμενος χωρίς προκατάληψη με την ίδια επάρκεια και τα δύο. Η έμφαση ήταν πάντοτε στην εκφραστικότητα αλλά και στην αισθητική της μελωδικής γραμμής.

Ο Πάουλ Μπαντούρα-Σκόντα γεννήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 1927 στη Βιέννη, όπου και ξεκίνησε τις μουσικές σπουδές του παράλληλα στο πιάνο και στη διεύθυνση ορχήστρας. Συνέχισε στην Ελβετία με τον Εντβιν Φίσερ, έναν ακόμα μυθικό πιανίστα, ο οποίος υπήρξε διάσημος για τις ερμηνείες του σε έργα Μπαχ και Μότσαρτ. Μάλιστα, το 1950, ο μαθητής αντικατέστησε τον ασθενή δάσκαλο στο Φεστιβάλ του Ζάλτσμπουργκ, κι έγινε διάσημος σε μία νύχτα. Είχε ήδη συνεργαστεί με τον Φουρτβένγκλερ όπως και με τον πολύ νεότερο Κάραγιαν, καθώς το 1949 και οι δύο του ζήτησαν να είναι σολίστ στις συναυλίες τους στη Βιέννη. Ακολούθησαν συμβόλαια με δισκογραφικές εταιρείες και ηχογραφήσεις που έκαναν τον Μπαντούρα-Σκόντα διάσημο σε όλο τον κόσμο. Τρεις περιοδείες σε Αυστραλία, Καναδά και Νότιο Αμερική, ενίσχυσαν περαιτέρω την κατακόρυφα αυξανόμενη φήμη του. Παράλληλα, είχε ήδη αρχίσει να διευθύνει μουσικά σύνολα όπως, χαρακτηριστικά, τη Συμφωνική Ορχήστρα της Βιέννης το 1956.

Εμοιαζε να μη σταματά ποτέ, σαν οι δυνάμεις του να ήταν ανεξάντλητες. Το 1970 με αφορμή τα διακόσια χρόνια από τη γέννηση του Μπετόβεν έπαιξε κύκλους με τις 32 Σονάτες του συνθέτη στις μεγαλύτερες μουσικές πρωτεύουσες του κόσμου, από τη Βιέννη ώς το Μεξικό. Το 1991 που συμπληρώθηκαν διακόσια χρόνια από τον θάνατο του Μότσαρτ έδωσε 140 συναυλίες σε όλη την υφήλιο με έργα του τιμώμενου συνθέτη. Παραμένει, πιθανόν, ο μόνος πιανίστας, ο οποίος έχει ηχογραφήσει πλήρεις κύκλους με τις Σονάτες του Μότσαρτ, του Μπετόβεν και του Σούμπερτ τόσο σε σύγχρονα πιάνα όσο και σε όργανα εποχής. Η δε δισκογραφία του μοιάζει ανεξάντλητη: παρότι οι περισσότεροι τον έχουν ταυτίσει με τους προαναφερθέντες συνθέτες, ο Μπαντούρα-Σκόντα έχει ηχογραφήσει μουσική που περιλαμβάνει εξίσου τον Σοπέν και τον Ρίμσκι-Κόρσακοφ, φτάνει ώς τον Σκριάμπιν, τον Ντεμπισί, τον Ραβέλ, και επεκτείνεται ώς τον Μπεργκ και τον Ελβετό Φρανκ Μαρτέν, του οποίου μάλιστα υπήρξε προσωπικός φίλος, όπως επίσης του Πάουλ Χίντεμιτ. Οχι μόνο κοντσέρτα ή έργα στα οποία το πιάνο είναι σολιστικό όργανο, αλλά επίσης πλήθος συνθέσεων μουσικής δωματίου σε συνεργασία με κορυφαίους συναδέλφους του όπως ο βολιστής Ζαν Φουρνιέ, ο τσελίστας Αντόνιο Γιανίγκρο αλλά και ο πιανίστας Γιεργκ Ντέμους, με τον οποίο ηχογράφησε έργα για πιάνο-τέσσερα χέρια. Με αρκετούς τον συνέδεε ειλικρινή φιλία, όπως με τους βιολονίστες Νταβίντ Οϊστραχ και Βόλφγκανγκ Σνάιντερχαν: με τον τελευταίο, μάλιστα, εμφανιζόταν τακτικά σε βραδιές στο Φεστιβάλ του Ζάλτσμπουργκ.

Μαθήματα και στην Αθήνα

Εχοντας αποτυπώσει τις γνώσεις και την εμπειρία του σε αρκετά βιβλία, θεωρούσε εξίσου σημαντικό να τις παραδώσει στις επόμενες γενιές πρακτικά, διδάσκοντας. Ετσι, παρέδιδε μαθήματα τελειοποίησης μεταξύ άλλων και στην Αθήνα, όπου, άλλωστε, στο Μέγαρο Μουσικής είχε εμφανιστεί επανειλημμένως δίνοντας συναυλίες ανάμεσα στα 1994 και 2004.

Επιλογές από τη δισκογραφία:

• Μαρτέν, Κοντσέρτο για πιάνο αρ. 2, Jecklin JD 632-2.

• Μότσαρτ, Εργα για ένα και δύο πιάνα (με τον Γιεργκ Ντέμους), Gramola 98900.

• Μπετόβεν, 32 Σονάτες για πιανοφόρτε, Astrée E 8700 (NAΪVE).

• Μπετόβεν, 5 Κοντσέρτα για πιάνο, (μ.δ. Χέρμαν Σέρχεν), Genuin, GEN 87102.

• Σούμπερτ, Σονάτες για πιανοφόρτε, Arcana A 909.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή