Κύριε διευθυντά
Η εκτεταμένη αναφορά της «Κ» της 7.8.2019 στην αυτοκράτειρα Ελισάβετ της Αυστρίας (†1898), μου δίνει την αφορμή να αναφερθώ στον Τύπο της εποχής ότε η κινηματογραφική «Σίσσυ» πολύ συχνά επεσκέπτετο την Κέρκυρα και τη Δυτ. Ελλάδα.
Ετσι η αθηναϊκή εφημερίδα «Νέα Εφημερίς» της 28.10.1888 γράφει: «Κατά την περιγραφήν του βίου της αυτοκράτειρας της Αυστρίας εν Κερκύρα ην δημοσιεύει το ημιεπίσημον “Φρεμδενβλάτ” της Βιέννης εξαίρον την μαγευτικήν τοποθεσίαν της επαύλεως Βράιλα, (…) η αυτοκράτειρα εγείρεται πρωϊαίτατα… επιχειρεί πεζή και μόνη εκδρομάς… επανερχομένη δ’ εις την έπαυλιν αφιεροί μετά πολλού ζήλου, τον χρόνον εις την εκμάθησιν της νεοελληνικής τη βοηθεία της ωραίας Ελληνίδος κόρης, ην παρέλαβεν μεθ’ εαυτής εν Καρβασαρά και του καθηγητού κ. Ρωμανού».
Κατά δε την ιδίαν εφημερίδα της 5.10.1888 «…Εν Καρβασαρά δε ευφρόσυνην ενεποίησεν αυτή εντύπωσιν οι κάτοικοι της πόλεως και των πέριξ κατοίκων με το αρειμάνιον και ελληνοπρεπές παράστημά των και την επιδεικτικήν ελληνικήν ενδυμασίαν των». Κατά δε την ιδίαν εφημερίδα της 2.10.1888 «Εν τη παραλία Καρβασαρά εν τω Αμβρακικώ κόλπω η αυτοκράτειρα ευφροσύνως εθεάτο από του καταστρώματος του “Μιραμάρε” τους χωρικούς έξω άγοντας ελληνικούς χορούς».
Ετσι η τραγική αυτοκράτειρα της Αυστρίας εγοητεύθη όχι μόνον από την Κέρκυρα, αλλά και από τη μικρή κωμόπολη της Αιτωλοακαρνανίας, τη σημερινή Αμφιλοχία, εις την οποίαν, επί τρεις σχεδόν δεκαετίες, ήσκει, ως άριστος τεχνίτης, το επάγγελμα του χαλκουργού, ο αείμνηστος θείος μου Αναστάσιος Μπαρτζώκης.
Αντωνης Ν. Βενετης, Μοναστηράκι Δωρίδος
Ποιος είναι αυτός ο καλοντυμένος με την κοφτερή σαν λεπίδι ματιά, περιστοιχισμένος από νεαρούς ευσταλείς Τούρκους στο καφενείο του Αϊδινίου, ένα τσιγάρο δρόμο από τη γραμμή του πυρός;, αναρωτήθηκε ο Ελληνας αξιωματικός. Ο άγνωστος μιλώντας άπταιστα ελληνικά συστήθηκε ως Νικολαΐδης, έμπορος από τη Θεσσαλονίκη. Ο επιβλητικός –οπλοφορούσε επειδή φοβόταν τους Τσέτες, είπε…– ύποπτος οδηγήθηκε στο διοικητήριο, ανακρίθηκε, έπεσε σε αντιφάσεις, φυλακίστηκε, αλλά ήλθε άνωθεν διαταγή από τη Σμύρνη να αφεθεί ελεύθερος καθώς «τα χαρτιά του ήταν εντάξει». Αργότερα, από φωτογραφίες, οι Ελληνες αναγνώρισαν ότι ο επ’ ολίγον κρατούμενος ήταν ο Μουσταφά Κεμάλ, μετέπειτα «πατέρας των Τούρκων». Η Ιστορία, αδιαπραγμάτευτη στον κανόνα της, σιώπησε στο βασανιστικό ερώτημά τους «τι θα γινόταν εάν;». Στη φωτογραφία, ηρωικοί, κατάκοποι Ελληνες στρατιώτες διασχίζουν παραπόταμο του Σαγγάριου (από το οδοιπορικό «Μικρά Ασία 1921» του Ελβετού φιλέλληνα Henri-Paul Boissonnas, o οποίος απαθανάτισε εικόνες της μεγάλης πορείας, τόπους και ανθρώπους, πριν τα σύννεφα της πιο βαριάς εθνικής τραγωδίας σωρευτούν στον ορίζοντα).