Tην εκτίμηση ότι όχι μόνο θα επιτευχθεί ο στόχος για πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ το 2019, αλλά θα υπάρξει και πάλι ένα μικρό υπερπλεόνασμα, διατυπώνει ο υφυπουργός Δημοσιονομικής Πολιτικής Θόδωρος Σκυλακάκης σε συνέντευξή του στην «Κ», με αφορμή την κατάθεση αύριο του προσχεδίου του προϋπολογισμού του 2020. Αυτό θα αξιοποιηθεί υπέρ της ανάπτυξης και της κοινωνίας, λέει, ενώ οι πληροφορίες μιλούν για αυξημένο επίδομα θέρμανσης, μεταξύ άλλων.
Για το 2020, με μια σειρά θεσμικών παρεμβάσεων, όπως το χαμήλωμα των οροφών δαπανών, η κυβέρνηση επιδιώκει να μην υπάρξει και πάλι υπερπλεόνασμα, υποστηρίζει ο κ. Σκυλακάκης, θυμίζοντας ότι η προηγούμενη κυβέρνηση αύξησε μέσα σε τρία χρόνια το φορολογικό βάρος κατά 30 δισ. ευρώ ή 4 ΕΝΦΙΑ κάθε χρόνο.
Προς το παρόν, πάντως, οι θεσμοί εντοπίζουν δημοσιονομικό κενό, κάτι για το οποίο ο κ. Σκυλακάκης εκτιμά ότι η συζήτηση βρίσκεται σε καλό δρόμο και θα ολοκληρωθεί σύντομα. Αναφέρει δε ως πηγές εξοικονόμησης μεταξύ άλλων την ενίσχυση των ηλεκτρονικών συναλλαγών, την επιτάχυνση του ρυθμού ανάπτυξης, την παρατηρούμενη αύξηση των φορολογικών εσόδων του 2019, που θα αποτελέσουν καλή βάση για τον επόμενο χρόνο και την επισκόπηση δαπανών και εσόδων.
Κατά τον κ. Σκυλακάκη, ο πρώτος προϋπολογισμός της νέας κυβέρνησης σηματοδοτεί τη στροφή της οικονομικής πολιτικής κατά 180 μοίρες στην ανάπτυξη, την απασχόληση και την αύξηση του διαθεσίμου εισοδήματος των πολιτών.
– Αύριο καταθέτετε το προσχέδιο προϋπολογισμού. Προβλέπετε μέτρα για να καλυφθεί το δημοσιονομικό κενό που –σύμφωνα με τις πληροφορίες μας– διαπίστωσαν οι θεσμοί;
– Ο προϋπολογισμός του 2020, κατά τη δική μας εκτίμηση, δεν παρουσιάζει, έτσι όπως έχει διαμορφωθεί το προσχέδιο, δημοσιονομικό κενό. Η σχετική συζήτηση με τους θεσμούς δεν έχει ολοκληρωθεί, θεωρούμε όμως ότι βρίσκεται σε καλό δρόμο και θα ολοκληρωθεί στο αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα. Σε ό,τι μας αφορά, η θεμελιώδης στροφή στην οικονομική πολιτική –η μείωση της φορολογίας για την πυροδότηση της ανάπτυξης και την ανακούφιση των νοικοκυριών– χρηματοδοτείται από πολλαπλές πηγές. Συγκεκριμένα, τελειώνουμε κατ’ αρχήν με το καταστροφικό φαινόμενο της υποεκτέλεσης του τακτικού προϋπολογισμού με την αναθεώρηση των οροφών δαπανών των υπουργείων σε ρεαλιστική βάση και προχωρούμε στην επισκόπηση δαπανών και εσόδων σε όλη τη γενική κυβέρνηση, για να διασφαλίσουμε ότι το κράτος επί δικής μας κυβέρνησης θα σέβεται τον φορολογούμενο στη δημοσιονομική συμπεριφορά του. Επίσης, διευρύνουμε τη φορολογική βάση με συγκεκριμένα και μετρήσιμα μέτρα ενίσχυσης των ηλεκτρονικών συναλλαγών, που είναι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής. Προσπάθεια, στην οποία καλούμε να συμμετάσχουν εμπράκτως οι ίδιοι οι φορολογούμενοι. Η φοροδιαφυγή δεν είναι υπόθεση αποκλειστικά και μόνο του κράτους, είναι και υπόθεση της κοινωνίας, και η αντιμετώπισή της απαιτεί τόσο τη μείωση των φορολογικών συντελεστών, στην οποία προχωρούμε, όσο και την κινητοποίηση κράτους και φορολογουμένων, ώστε να καταγράφονται οι πραγματικές συναλλαγές που πραγματοποιούνται. Τέλος –κι αυτό είναι δημοσιονομικά σημαντικό–, λαμβάνουμε υπόψη την επιτάχυνση του ρυθμού ανάπτυξης, που είναι ο κεντρικός στόχος της πολιτικής μας, και τη βελτίωση της κουλτούρας πληρωμών με βάση όσα θετικά ήδη παρατηρούμε στα φορολογικά έσοδα του δευτέρου εξαμήνου του 2019.
– Σε ό,τι αφορά τις ηλεκτρονικές συναλλαγές, υπάρχει διαφορετική εκτίμηση –και μάλιστα σημαντική–, από όσο γνωρίζω, των θεσμών για την απόδοσή τους..
– Εμείς είμαστε ασφαλείς με την ποσοτικοποίηση που έχουμε κάνει.
– Ανέκαθεν οι θεσμοί δεν εμπιστεύονταν τα διαρθρωτικά μέτρα για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής…
– Δεν είναι διαρθρωτικό μέτρο. Είναι παραμετρικό, αφού θα συνδέεται με συγκεκριμένες υποχρεώσεις.
– Εκτός από την αναθεώρηση των οροφών των δαπανών, τις ηλεκτρονικές συναλλαγές και την επιτάχυνση του ρυθμού ανάπτυξης, ποντάρετε και σε κάποια άλλη πηγή για να καλυφθούν οι φορολογικές ελαφρύνσεις;
– Ναι, στην καλύτερη φορολογική βάση, με βάση την παρατηρούμενη αύξηση εσόδων του β΄ εξαμήνου. Αυτά, μάλιστα, μπορεί να υποκρύπτουν καλύτερη ή και αλλαγή της κουλτούρας των πληρωμών λόγω της μείωσης της φορολογίας και των 120 δόσεων. Είναι νωρίς να το ερμηνεύσουμε.
– Ποια είναι, λοιπόν, τα κύρια χαρακτηριστικά του προϋπολογισμού;
– Ο προϋπολογισμός του 2020 σηματοδοτεί την κατά 180 μοίρες στροφή της οικονομικής πολιτικής προς την ανάπτυξη, την απασχόληση και την αύξηση του διαθέσιμου εισοδήματος των πολιτών. Θέτουμε επιτέλους τέλος στην υπερλιτότητα και στην υποανάπτυξη, που χαρακτήριζαν την οικονομική πολιτική του ΣΥΡΙΖΑ. Θυμίζω ότι η προηγούμενη κυβέρνηση άσκησε την περίοδο 2016-2018 περιοριστική πολιτική ύψους 11,4 δισ. ευρώ. Πρόσθετη λιτότητα ΣΥΡΙΖΑ που ήταν επιπλέον των υψηλών πρωτογενών πλεονασμάτων που είχαν συμφωνηθεί με τους δανειστές και επιπλέον των πάσης φύσεως έκτακτων επιδομάτων. Την ίδια περίοδο αυξήθηκαν οι ληξιπρόθεσμες οφειλές των φορολογουμένων προς το Δημόσιο κατά επιπλέον 18,1 δισ. ευρώ. Αν τα αθροίσουμε, προκύπτει ότι η προηγούμενη κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ αύξησε κατά 30 δισ. μέσα σε τρία χρόνια το φορολογικό βάρος (δηλαδή ποσό που ισοδυναμούσε με 4 ΕΝΦΙΑ κάθε χρόνο). Επαναλαμβάνω, πέραν αυτών που της είχαν ζητήσει οι δανειστές και αυτών που ξόδεψε για τα πάσης φύσεως επιδόματα. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη και πιο παράλογη, αναίτια και ακατονόμαστη πολιτική υπερφορολόγησης που γνώρισε ποτέ αυτή η χώρα.
Τα μέχρι τώρα στοιχεία που έχουμε δείχνουν ότι το ΠΔΕ θα υλοποιηθεί φέτος πολύ καλύτερα από τα προηγούμενα χρόνια, τονίζει ο κ. Σκυλακάκης.
– Στον τομέα των δαπανών, με ποια μέτρα-εργαλεία θα επιδιώξετε εξοικονόμηση; Τι διαπιστώνετε μέχρι στιγμής για την υποεκτέλεση του προϋπολογισμού του 2019;
– Εχουμε ξεκινήσει την επισκόπηση δαπανών και εσόδων σε ολόκληρη τη γενική κυβέρνηση και ήδη έχουμε προσδιορίσει μέτρα και περιοχές εξορθολογισμού σε πάρα πολλούς τομείς. Στην αρχή ξεκινήσαμε με κάποιες δεκάδες εκατομμύρια ευρώ, αλλά καθώς προχωρεί η προσπάθεια, με την άριστη συνεργασία που έχουμε με τα υπουργεία και τους φορείς, είμαι αισιόδοξος ότι θα πετύχουμε πολύ περισσότερα. Μιλάμε για πολλές δεκάδες διαφορετικές δράσεις που ξεκινούν από την εισιτηριοδιαφυγή και τη βελτιστοποίηση των μεθόδων είσπραξης των εσόδων των δήμων μέχρι την εξοικονόμηση ενέργειας, την ηλεκτρονική διακίνηση εγγράφων, την αξιοποίηση δημοσίων κτιρίων κ.λπ. Σε ό,τι αφορά την υποεκτέλεση, τη μετρήσαμε, την περιορίσαμε και, σε συνδυασμό με την αύξηση των εσόδων και τις 120 δόσεις, αντιμετωπίσαμε έτσι το δημοσιονομικό κενό του 2019 το οποίο παραλάβαμε, που στις 10/7/2019 είχε ύψος –με βάση τα στοιχεία του Γενικού Λογιστηρίου– 396 εκατ. ευρώ.
Σχέδιο για λιγότερη φορολογία και περισσότερη ανάπτυξη
– Υπάρχουν ακόμη αβεβαιότητες που εκτιμάτε ότι μπορεί να αλλάξουν τα δεδομένα στην εκτίμηση των θεσμών και να μικρύνουν το κενό έως την κατάθεση του σχεδίου στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή; Ποιες είναι αυτές; Θα καταθέσετε δύο σχέδια στην Επιτροπή, όπως έγινε και πέρυσι;
– Αβεβαιότητες πάντα υπάρχουν. Κινούμεθα όμως σε κάθε χρονική στιγμή με τα καλύτερα διαθέσιμα στοιχεία. Το σχέδιό μας είναι πάντως ένα. Λιγότερη φορολογία και περισσότερη ανάπτυξη.
– Δεν θα υπάρχει ένα βασικό σενάριο κι ένα με μέτρα;
– Ετσι πάντα κάνουμε τη δουλειά, αλλά δεν σημαίνει ότι είναι δύο σχέδια. Δύο σχέδια είναι να πεις: αυτό σκεφτόμαστε να κάνουμε, αλλά αν οι εκτιμήσεις είναι διαφορετικές, θα κάνουμε το άλλο. Ετσι είχε υποβληθεί στο παρελθόν.
– Για το 2019, εκτιμάτε ότι μπορεί να υπάρξει υπέρβαση του στόχου του 3,5% του ΑΕΠ; Αν ναι, θα διατεθεί το υπερπλεόνασμα για την αύξηση του επιδόματος θέρμανσης ή και αλλού;
– Μπορώ με ασφάλεια να πω ότι επιτυγχάνουμε τον στόχο του 3,5% και εκτιμώ επίσης ότι δημιουργείται ένας επιπλέον περιορισμένος δημοσιονομικός χώρος που θα αξιοποιήσουμε υπέρ της ανάπτυξης και της κοινωνίας. Εντός του 2019.
– Θα εκτελεστεί φέτος πλήρως το ΠΔΕ;
– Η εκτέλεση του ΠΔΕ ήταν πάντα ένα μεγάλο πρόβλημα. Το 2018 οι πραγματικές επενδυτικές δαπάνες που έκανε ολόκληρη η γενική κυβέρνηση ήταν μόλις 4,9 δισ. ευρώ. Κι όμως, ο προϋπολογισμός έγραφε 6,2 δισ. θεωρώντας ως εκτέλεση το «παρκάρισμα» κονδυλίων σε διάφορους κρατικούς φορείς. Φέτος, τα μέχρι τώρα στοιχεία που έχουμε δείχνουν ότι το ΠΔΕ θα υλοποιηθεί πολύ καλύτερα από τα προηγούμενα χρόνια.
– Μπορείτε να πείτε ότι ο προϋπολογισμός του 2020 θα σημάνει το τέλος των υπερπλεονασμάτων;
– Αυτός είναι ο κεντρικός στόχος μας, ως Γενικό Λογιστήριο του Κράτους, και έχουμε ήδη λάβει συγκεκριμένα μέτρα για να το πετύχουμε αυτό. Μειώνουμε τις οροφές δαπανών, θεσμοθετούμε ένα δεύτερο ειδικό αποθεματικό για δαπάνες που είναι προβλέψιμες αλλά εμπεριέχουν στοιχεία αβεβαιότητας, που θα μας επιτρέψει να ενισχύουμε συστηματικά τα υπουργεία και στη διάρκεια του έτους και αναδιαρθρώνουμε το πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων δίνοντας μεγαλύτερη έμφαση στο συγχρηματοδοτούμενο τμήμα του, που έχει πολύ μεγαλύτερο πολλαπλασιαστή και καλύτερη δημοσιονομική απόδοση.
– Εφόσον γίνει δεκτή η χρησιμοποίηση των SMPs και ANFAs για επενδύσεις, όπως εξετάζεται, θα δημιουργηθεί επιπλέον δημοσιονομικός χώρος για άλλου είδους δαπάνες ή ελαφρύνσεις;
– Δεν μπορώ να μπω στη συζήτηση αυτή στην παρούσα φάση.