Οι Ηνωμένες Πολιτείες ξεκίνησαν από χθες το πρωί να αποσύρουν τους στρατιώτες τους από τις υπό κουρδικό έλεγχο περιοχές της βόρειας και ανατολικής Συρίας, όπου επίκειται εισβολή του τουρκικού στρατού για τον εξοστρακισμό της κουρδικής πολιτοφυλακής YPG, βασικού συμμάχου της Αμερικής στον αγώνα εναντίον του Ισλαμικού Κράτους. Η εξέλιξη αυτή, που χαρακτηρίστηκε «πισώπλατη μαχαιριά» από την κουρδική ηγεσία, ήρθε λίγες ώρες μετά την τηλεφωνική επικοινωνία του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ με τον Τούρκο ομόλογό του Ταγίπ Ερντογάν, όπου σφραγίστηκε, κατά τα φαινόμενα, η μοίρα των Κούρδων.
Αμέσως μετά τη συνομιλία των δύο ηγετών, η εκπρόσωπος Τύπου του Λευκού Οίκου Στέφανι Γκρίσαμ δήλωσε ότι οι ΗΠΑ «δεν θα υποστηρίξουν ούτε θα εμπλακούν στην επιχείρηση» των τουρκικών δυνάμεων, χωρίς να αναφέρει ωστόσο ούτε μία λέξη για τους Κούρδους. Με σειρά μηνυμάτων του στο Twitter, νωρίς το πρωί της Δευτέρας, ο Τραμπ υπερασπίστηκε την απόφασή του, τονίζοντας ότι εξελέγη πρόεδρος με τη δέσμευση να αποσύρει τις ΗΠΑ από τους πολυδάπανους πολέμους της ευρύτερης Μέσης Ανατολής. «Οι Κούρδοι πολέμησαν μαζί μας, αλλά τους καταβλήθηκαν τεράστια ποσά και εξοπλισμός για να το κάνουν. Πολεμούν εναντίον της Τουρκίας δεκαετίες τώρα», σχολίασε.
Μετά τη θύελλα των αντιδράσεων, ακόμη και από στελέχη των Ρεπουμπλικανών, την οποία προκάλεσε η θεαματική στροφή της πολιτικής του προς όφελος του Ερντογάν, ο Αμερικανός πρόεδρος προσπάθησε να μετριάσει, φραστικά, τη στάση του. Σε νεότερη ανάρτησή του στο Twitter δήλωσε ότι «αν η Τουρκία κάνει οτιδήποτε το οποίο θα θεωρήσω, μέσα στη μεγάλη και απαράμιλλη σοφία μου (sic), εκτός ορίων, τότε θα καταστρέψω ολοκληρωτικά και θα σβήσω την οικονομία της».
Εξάλλου, ανώτερος αξιωματούχος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ δήλωσε ότι η αμερικανική κυβέρνηση «δεν υποστηρίζει με οποιοδήποτε σχήμα ή μορφή» την τουρκική επέμβαση, κάνοντας λόγο για μια «πολύ κακή ιδέα». Προσέθεσε δε ότι μέχρι χθες το απόγευμα είχαν αποχωρήσει μόνο λίγες δεκάδες Αμερικανών στρατιωτών από τα σύνορα με την Τουρκία και ότι δεν έχει αλλάξει η αμερικανική στρατηγική για το συριακό. Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκε ο εκπρόσωπος Τύπου του Πενταγώνου Τζόναθαν Χόφμαν.
Τον περασμένο Δεκέμβριο, ο Αμερικανός πρόεδρος είχε ταχθεί υπέρ της απόσυρσης όλων των Αμερικανών στρατιωτών (οι εκτιμήσεις μιλούν για 1.000 μέχρι 2.000 άνδρες) από τη Συρία, αλλά έκανε πίσω ύστερα από σφοδρές αντιδράσεις του Πενταγώνου και αρκετών κορυφαίων αξιωματούχων στην Ουάσιγκτον, όπως επίσης και των Ευρωπαίων συμμάχων των ΗΠΑ. Ο τότε υπουργός Αμυνας Τζιμ Μάτις παραιτήθηκε από το αξίωμά του με αφορμή τη διαφωνία του με τον Τραμπ για το θέμα.
Ωστόσο, το τελευταίο διάστημα ο Ερντογάν απειλούσε ότι η Τουρκία θα εισβάλει μονομερώς για να διώξει τους Κούρδους και να δημιουργήσει «ασφαλή ζώνη» σε βάθος δεκάδων χιλιομέτρων επί συριακού εδάφους. Αμερικανοί και Τούρκοι είχαν συμφωνήσει επί της αρχής για τη δημιουργία μιας τέτοιας ζώνης, αλλά η Αγκυρα εμφανιζόταν εκνευρισμένη από το γεγονός ότι οι ΗΠΑ δεν λάμβαναν πρακτικά μέτρα απομάκρυνσης της YPG από τις επίμαχες περιοχές. Το ενδεχόμενο να βρεθούν αντιμέτωπα τα αμερικανικά στρατεύματα με δυνάμεις της σύμμαχης στο ΝΑΤΟ Τουρκίας επί συριακού εδάφους βάρυνε καταλυτικά, όπως φαίνεται, στην απόφαση του Τραμπ.
Προειδοποίηση
Μέχρι χθες παρέμενε αβέβαιη η έκταση της αναμενόμενης τουρκικής επιχείρησης. Με ανακοίνωσή τους, οι Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις (SDF), κορμός των οποίων είναι η YPG, κατηγόρησαν τις ΗΠΑ ότι «δεν τήρησαν τις δεσμεύσεις τους και απέσυραν τις δυνάμεις τους κατά μήκος των συνόρων με την Τουρκία», προειδοποιώντας ότι η τουρκική εισβολή «θα έχει τεράστια αρνητική επίδραση στον αγώνα εναντίον του Ισλαμικού Κράτους». Στην ίδια ανακοίνωση τονίζεται ότι οι SDF «δεν θα διστάσουν ούτε ένα λεπτό να υπερασπιστούν τον λαό τους», υπενθυμίζοντας ότι οι δυνάμεις τους έχασαν περίπου 1.000 μαχητές στη νικηφόρα εκστρατεία τους για την ανάσχεση των τζιχαντιστών και την απελευθέρωση σειράς πόλεων από την τυραννία του Ισλαμικού Κράτους. Στην Αγκυρα, κυβερνητικοί αξιωματούχοι εκτιμούσαν ότι η εισβολή στη βόρεια και ανατολική Συρία μπορεί να καθυστερήσει λίγες ημέρες, πιθανότατα έως το τέλος της εβδομάδας, ώστε να έχει ολοκληρωθεί η απόσυρση των αμερικανικών στρατευμάτων.