Με αφορμή τη νίκη που πέτυχαν την Κυριακή οι σοσιαλιστές και ο πατέρας της «αριστερής λιτότητας», πρωθυπουργός Αντόνιο Κόστα, αναφέραμε ότι το πορτογαλικό θαύμα της ταχύτατης εξόδου από την κρίση οφείλεται στη συναίνεση που πέτυχε το πολιτικό σύστημα, όταν οι σοσιαλιστές έφεραν το μνημόνιο και η Κεντροδεξιά το στήριξε. Αμέσως μετά έγιναν εκλογές, τις οποίες κέρδισαν οι κεντροδεξιοί, και οι αντιπολιτευόμενοι σοσιαλιστές συναίνεσαν στην εφαρμογή του προγράμματος, κάνοντας τους Πορτογάλους για πρώτη φορά στην ιστορία πιο πλούσιους από τους Ελληνες.
Το 2007 η Ελλάδα είχε κατά κεφαλήν ΑΕΠ 21.100 ευρώ, για να πέσει το 2017 στις 16.600, ενώ η Πορτογαλία το 2007 είχε 16.600 ευρώ και το 2017 έφτασε στις 18.700. Η ανεργία στην Πορτογαλία ήταν τον περασμένο Μάρτιο στο 6,3%, ενώ στην Ελλάδα στο 17,6%. Η πολιτική συναίνεση έφερε και κοινωνική συναίνεση. Κατά τη μνημονιακή περίοδο της Πορτογαλίας (2010-2013) έγιναν 5 γενικές απεργίες. Στην Ελλάδα, κατά τα δύο πρώτα μνημόνια 2010-2015, η ΓΣΕΕ κήρυξε 28 πανελλαδικές απεργίες. Το σημαντικότερο στοιχείο, όμως, είναι ότι στην Πορτογαλία οι απεργίες δεν έγιναν στη βάση της άρνησης της πραγματικότητας, αλλά για την κατανομή των βαρών. Οι μεγαλύτερες (και καθ’ όλα ειρηνικές) διαδηλώσεις έγιναν όταν το 2012 η κεντροδεξιά κυβέρνηση του Πέδρο Πάσους Κοέλιου αποφάσισε να μειώσει τις ασφαλιστικές εισφορές που πλήρωναν οι εργοδότες και να αυξήσει τις αντίστοιχες των εργαζομένων προκειμένου να αυξηθεί η ανταγωνιστικότητα της οικονομίας.
Οταν η Ελλάδα βρέθηκε μπροστά στο ντουβάρι της πραγματικότητας, δεν συζήτησε αν θα πάει αριστερά ή δεξιά για να προσπεράσει το εμπόδιο. Αποφάσισε να κλάψει μπροστά στο τείχος και το 2015 να χτυπήσει το κεφάλι της σ’ αυτό. Το αίτημα εδώ δεν ήταν ποτέ η δίκαιη κατανομή των βαρών, αλλά η άρνηση της λιτότητας, λες και μια χώρα με ισχνή παραγωγική βάση και με διαλυμένα τα ταμεία του κράτους μπορούσε να βγει από την κρίση χωρίς θυσίες.
Αυτή η διαφορετική προσέγγιση δεν είχε μόνο ως αποτέλεσμα την επιμήκυνση της ελληνικής κρίσης, συν τη δευτερογενή που γέννησε η «περήφανη διαπραγμάτευση» του 2015. Στην Ελλάδα των μεγάλων αγώνων και των αριστερών πομφολύγων οι ανισότητες διευρύνθηκαν, ενώ στην Πορτογαλία ελαφρώς μειώθηκαν. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Παγκόσμιας Τράπεζας, ο δείκτης GINI στην Ελλάδα ήταν 34,1 το 2010, για να ανεβεί στο 36 το 2015, ενώ στην Πορτογαλία ήταν 35,8 το 2010, για να πέσει στο 35,5 το 2015.
Υπάρχει όμως και μία ακόμη χαρακτηριστική διαφορά. Το 2014 ο πρώην πρωθυπουργός Ζοζέ Σόκρατες συνελήφθη για «φορολογική απάτη, διαφθορά και ξέπλυμα χρήματος». Ολως παραδόξως (για τα ελληνικά πράγματα), ούτε το Σοσιαλιστικό Κόμμα ούτε το πολιτικό σύστημα κατηγορήθηκε συλλήβδην ως «διεφθαρμένο». Ο υπουργός του, Αντόνιο Κόστα, έγινε το 2015 πρωθυπουργός…