Επανέρχομαι στην απόφαση της κυβέρνησης να καταργήσει τον θεσμό του εκλεγμένου, εθελοντικού διοικητικού συμβουλίου του Κέντρου Θεραπείας Εξαρτημένων Ατόμων (ΚΕΘΕΑ) και να διορίσει όλο το Δ.Σ. με έμμισθα μέλη. Παρά το γεγονός ότι ήδη διατύπωσα τη διαφωνία μου (kathimerini.gr, 1 Οκτ. 2019), παρά το ότι ως μέλος του απερχόμενου Δ.Σ. δεν θα ήθελα να εμπλέξω τους αναγνώστες σε κάτι που θα έμοιαζε με «προσωπική» μου υπόθεση, πιστεύω ότι το ζήτημα είναι σοβαρό και οφείλω να αποσαφηνίσω κάποια πράγματα. Το κυριότερο είναι ότι εάν οδηγηθούμε σε μια σύγκρουση, με την κάθε πλευρά να επιμένει στη θέση της, το ΚΕΘΕΑ θα υποστεί βαθύτατο τραύμα, με ό,τι αυτό σημαίνει για τους θεραπευόμενους και τις οικογένειές τους που έχουν εναποθέσει τις ελπίδες τους σε αυτό, ενώ η κυβέρνηση θα χρεωθεί μια ήττα, καθώς θα έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις, ενώ τα αποτελέσματα της παρέμβασής της θα κριθούν με βάση την έως τώρα επιτυχημένη πορεία του οργανισμού.
Από την αρχή, πριν από σχεδόν 40 χρόνια, τα μέλη του Δ.Σ. εκλέγονται από γενική συνέλευση (σήμερα περίπου 800 μέλη έχουν δικαίωμα ψήφου: εργαζόμενοι, θεραπευόμενοι στο στάδιο της επανένταξης και εκπρόσωποι συλλόγων οικογενειών), ενώ τα υπουργεία Υγείας και Παιδείας διορίζουν από έναν εκπρόσωπο. Το «αυτοδιοίκητο» αποδείχθηκε ουσιαστικό κομμάτι επιτυχημένου μοντέλου θεραπείας, με το ΚΕΘΕΑ να κερδίζει και την κοινωνική αποδοχή και τη διεθνή αναγνώριση (με τακτική αξιολόγηση), όπως αποδεικνύουν οι επιστολές συμπαράστασης που έλαβε από διεθνείς οργανισμούς και το γεγονός ότι στην Ελλάδα εκπροσωπεί την αρμόδια επιτροπή του ΟΗΕ. Η ουσία της θεραπείας είναι ότι οι εξαρτημένοι αναλαμβάνουν την ευθύνη να σταματήσουν τη χρήση, μέσα σε ένα καθορισμένο πλαίσιο θεραπείας, με τη συμμετοχή των άλλων μελών της ομάδας και την εντατική φροντίδα των θεραπευτών. Για θεραπευόμενους, εργαζομένους και οικογένειες, είναι σημαντικότατο ότι τα μέλη του Δ.Σ. είναι και κομμάτι της «μεγάλης ομάδας» αλλά και άνθρωποι από «έξω», που προσφέρουν τις υπηρεσίες τους αφιλοκερδώς – το μόνο που τους ενδιαφέρει, δηλαδή, είναι το καλό του ΚΕΘΕΑ και των ανθρώπων του. Μέσα στις δεκαετίες αποδείχθηκε με ορκωτούς ελεγκτές, αξιολογήσεις και κρατική εποπτεία, ότι πέρα από τη θεραπευτική του αξία, το αυτοδιοίκητο είναι εξαιρετικά επιτυχημένο και ως προς τη νομιμότητα και ως προς την οικονομική διαχείριση. Οι απολογισμοί δημοσιεύονται κάθε χρόνο. Αξίζει να τους αναζητήσετε στο kethea.gr, να δείτε το μέγεθος και το αποτέλεσμα του κλινικού έργου που συντελείται σε όλη τη χώρα και την πιστή τήρηση του προϋπολογισμού.
Η κυβέρνηση φέρεται να προχώρησε προς την απροσδόκητη και αδικαιολόγητη Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου επειδή το κράτος παρέχει το μεγαλύτερο μέρος του προϋπολογισμού (περίπου το 80%), και γι’ αυτό η κυβέρνηση οφείλει να έχει και τον απόλυτο έλεγχο· επίσης, ήθελε να προλάβει την εκλογή νέου Δ.Σ. που ήταν προγραμματισμένη για αύριο (Κυριακή, 13 Οκτ.). Είναι σαφές ότι η κυβέρνηση ενοχλήθηκε από το γεγονός ότι μόνη υποψήφια για τη θέση του προέδρου ήταν η κ. Ξένη Δημητρίου, τ. εισαγγελέας του Αρείου Πάγου. Δυστυχώς, στη χώρα μας οι συμβολισμοί συχνά παίζουν μεγαλύτερο ρόλο απ’ ό,τι η ουσία, έτσι το πρόσωπο της κ. Δημητρίου, χωρίς δική της ευθύνη, φορτώθηκε ένα βάρος που δεν όφειλε να έχει. Εως τώρα, το Δ.Σ. του ΚΕΘΕΑ δεν ήταν πεδίο πολιτικών φιλοδοξιών. Οι δεκάδες, καταξιωμένοι πολίτες από διαφορετικά επαγγέλματα και διαφορετικούς πολιτικούς χώρους που υπηρέτησαν σε αυτό ένωναν τις δυνάμεις τους για το καλό του οργανισμού – για να μπορούν οι εργαζόμενοι να βοηθούν ανθρώπους να σταθούν στα πόδια τους και να ενταχθούν πάλι στην κοινωνία, είτε αυτοί βρίσκονται σε μονάδες και φυλακές είτε σε συμβουλευτικούς σταθμούς, είτε στον δρόμο. Πιστεύω ότι και όσα μέλη του Δ.Σ. δεν συμφωνούσαν με την επιλογή της κ. Δημητρίου σκέφτηκαν ότι η εκλογή του νέου συμβουλίου δεν θα άλλαζε τη φυσιογνωμία του οργανισμού, ότι οι όποιες ανησυχίες της κυβέρνησης θα μπορούσαν να διασκεδαστούν.
Καμία επιλογή προσώπου δεν πρέπει να θέσει σε κίνδυνο την ομαλή λειτουργία ενός οργανισμού που παίζει τόσο σημαντικό ρόλο στην κοινωνία και που, σύμφωνα με το σχέδιο δράσης που η διεύθυνση έχει εκπονήσει, είναι έτοιμο να προχωρήσει στην αντιμετώπιση ακόμη περισσότερων προβλημάτων, μεταξύ αυτών την ολοένα μεγαλύτερη εξάρτηση από το αλκοόλ, τα τυχερά παιχνίδια, το Διαδίκτυο.
Είναι φανερό ότι η σύγκρουση θα προκαλέσει ανυπολόγιστη ζημία στο ΚΕΘΕΑ και πλήγμα στην κυβέρνηση, που ήδη βλέπει το μέγεθος του κύματος συμπαράστασης προς τον οργανισμό και τις ανησυχίες που η απόφασή της προκαλεί. Υπάρχει ακόμη περιθώριο να βρεθεί διέξοδος. Ποια θα είναι αυτή είναι θέμα συζήτησης. Αρκεί να ανοίξει δίαυλος και ουδείς να ξεχνά ότι στόχος είναι η απρόσκοπτη λειτουργία του ΚΕΘΕΑ, όχι η νίκη ή η ήττα της μιας ή της άλλης πλευράς.