Τζέιμς Σταυρίδης στην «Κ»: Η εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ έχει γίνει προσωπική υπόθεση

Τζέιμς Σταυρίδης στην «Κ»: Η εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ έχει γίνει προσωπική υπόθεση

4' 53" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Σε προσωπική υπόθεση ενός παρορμητικού προέδρου έχει εξελιχθεί η εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ σύμφωνα με τον ναύαρχο ε.α. Τζέιμς Σταυρίδη, υψηλόβαθμο στέλεχος του Carlyle Group και πρώην ανώτατο διοικητή Ευρώπης του ΝΑΤΟ. Μιλώντας στην «Κ» ο Σταυρίδης αναφέρεται σε βεβιασμένες κινήσεις του Ντόναλντ Τραμπ σε μία σειρά από μέτωπα, με πιο πρόσφατη την ξαφνική ανακοίνωση αποχώρησης των ΗΠΑ από τη βόρεια Συρία. Αυτή η «έλλειψη συνέπειας και σταθερότητας επηρεάζει ολοένα και περισσότερο το πώς ο υπόλοιπος κόσμος βλέπει τις ΗΠΑ», τονίζει.

– Σε τι βαθμό μπορούν το Κογκρέσο, το Πεντάγωνο και η γραφειοκρατία εθνικής ασφάλειας να περιορίσουν τη ζημιά της απόφασης του προέδρου Τραμπ για αποχώρηση των αμερικανικών στρατευμάτων από τη βόρεια Συρία;

– Η παρορμητική απόφαση του προέδρου να αποσύρει ξαφνικά τα αμερικανικά στρατεύματα από τα ρευστά σύνορα Τουρκίας – Συρίας έχει προκαλέσει αγανάκτηση σε όλο το πολιτικό φάσμα στις ΗΠΑ. Καταδικάστηκε απερίφραστα τόσο από την πρόεδρο της Βουλής των Αντιπροσώπων Νάνσι Πελόσι, επικεφαλής των Δημοκρατικών, και τον ηγέτη της ρεπουμπλικανικής πλειοψηφίας στη Γερουσία, Μιτς Μακόνελ – πρόκειται για τη μοναδική φορά που οι δυο τους έχουν συμφωνήσει σε οτιδήποτε. Στο Πεντάγωνο επικρατεί σοκ και εναντίωση στην απόφαση, την οποία η ηγεσία του θα προσπαθήσει να αναστείλει. Το Κογκρέσο πιθανότατα θα ψηφίσει μέτρα που θα περιορίζουν την ελευθερία του προέδρου να την εφαρμόσει. Μεταξύ των ενστάσεων είναι η αίσθηση ότι πρόκειται περί προδοσίας αφοσιωμένων συμμάχων μας (των Κούρδων)· το γεγονός ότι ανοίγει την πόρτα για να κυριαρχήσει το Ιράν στη διαφιλονικούμενη περιοχή· ότι θα οδηγήσει στην απελευθέρωση των αιχμαλώτων του ISIS τους οποίους φυλούσαν οι Κούρδοι· και ότι θα προκαλέσει αμφιβολίες για την ειλικρίνεια και τις δεσμεύσεις των ΗΠΑ σε άλλους συμμάχους μας ανά τον κόσμο, από το ΝΑΤΟ ώς τον Ειρηνικό.

– Τι δείχνει για τη διαδικασία λήψης αποφάσεων εξωτερικής πολιτικής επί προεδρίας Τραμπ ο τρόπος με τον οποίο ανακοινώθηκε;

– Η ξαφνική απόφαση, που φαίνεται ότι ελήφθη χωρίς καμία διαβούλευση με στρατιωτικούς συμβούλους ή τις αρμόδιες υπηρεσίες, είναι ενδεικτική μιας εξωτερικής πολιτικής που αυξανόμενα εκφράζει τα προσωπικά καπρίτσια του προέδρου. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, ένα τηλεφώνημα με τον Τούρκο πρόεδρο φαίνεται να έπεισε τον πρόεδρο Τραμπ να διατάξει την άμεση αλλαγή μιας προσεκτικά διαμορφωμένης πολιτικής στη Συρία – εκπλήσσοντας το σύνολο της ηγεσίας εθνικής ασφάλειας των ΗΠΑ και τη διεθνή κοινότητα. Με την αποχώρηση πολλών επονομαζόμενων «ενήλικων στο δωμάτιο», ο πρόεδρος Τραμπ φαίνεται ότι έχει αναλάβει προσωπικά τον έλεγχο όλων των σημαντικών αποφάσεων στην εξωτερική πολιτική, αλλάζοντας συχνά γνώμη από τη μια στιγμή στην άλλη. Πέρα από τη Συρία, έχει κάνει απότομα μπρος-πίσω στο θέμα της Β. Κορέας (από τις αναφορές σε «πυρ και μανία» σε διαπραγματεύσεις, που συνεχίζονται παρά τις διογκούμενες προκλήσεις από τον Κιμ Γιονγκ Ουν)· στο Ιράν (τη μία ετοιμάζεται «να συντρίψει» τη χώρα, την επόμενη προσφέρεται να συναντηθεί με τον πρόεδρό της)· και στην Κίνα (επιβάλλοντας δασμούς σε κινεζικά προϊόντα και καταργώντας τους μία εβδομάδα αργότερα). Αυτή η έλλειψη συνέπειας και σταθερότητας επηρεάζει ολοένα και περισσότερο το πώς ο υπόλοιπος κόσμος βλέπει τις ΗΠΑ.

– Τι σήμα στέλνει ο πρόεδρος Τραμπ προς ζωτικούς σύμμαχους στην περιοχή, όπως το Ισραήλ, και μείζονες αντιπάλους, όπως το Ιράν;

– Τόσο οι σύμμαχοι όσο και οι αντίπαλοι των ΗΠΑ λαμβάνουν το μήνυμα ότι η πολιτική μας είναι εύθραυστη και ότι μπορεί να αλλάξει με ένα tweet· ότι μία συμφωνία που συνάπτεται σήμερα μπορεί να ισχύει μία εβδομάδα, μπορεί και όχι· και ότι η αμερικανική πολιτική δεν καθοδηγείται από βασικούς στόχους. Πρόκειται για μία εξαιρετικά ασταθή κατάσταση δεδομένου του επιπέδου της επιρροής των ΗΠΑ διεθνώς. Οι πιο πολλές χώρες λαμβάνουν τα μέτρα τους και διστάζουν ολοένα και περισσότερο να κάνουν μακροπρόθεσμες διευθετήσεις με τις ΗΠΑ. Πολλά μικρότερα έθνη στρέφονται προς την Κίνα ως πιθανό αντικαταστάτη των ΗΠΑ στο διεθνές σύστημα – κάτι το οποίο το Πεκίνο ενθαρρύνει μέσω ενός εκτεταμένου προγράμματος χρηματοδοτικών και εμπορικών κινήτρων.

– Η αποχώρηση των ΗΠΑ θα ενισχύσει περισσότερο τον ρόλο της Ρωσίας στην περιοχή;

– Η επιρροή της Ρωσίας στη Μέση Ανατολή μάλλον έχει φτάσει στο ζενίθ της. Δεν είναι πολύ πιθανό να αυξηθεί, εξαιτίας των οικονομικών ορίων που επιβάλλουν οι υψηλού κόστους επεμβάσεις στην Ουκρανία (συμπεριλαμβανομένης της προσάρτησης της Κριμαίας), στη Συρία (όπου ο λογαριασμός της ανοικοδόμησης θα είναι τεράστιος) και στη Βενεζουέλα. Οι κυρώσεις που έχει επιβάλει η Δύση στη Ρωσία μετά την εισβολή στην Ουκρανία συνεχίζουν να καθηλώνουν την οικονομία της, μειώνοντας το περιθώριο ελιγμών του Πούτιν. Η Ρωσία πιθανότατα θα επιχειρήσει να συνεργαστεί με άλλους περιφερειακούς παίκτες, όπως το Ιράν και η Τουρκία, ώστε να μοιραστούν το κόστος, και ελπίζει ότι με την πάροδο του χρόνου η Δύση θα χαλαρώσει τις κυρώσεις. Ο πρόεδρος Τραμπ εξακολουθεί να στηρίζει το καθεστώς των κυρώσεων, αλλά διατηρεί μία προσωπική σχέση με τον Βλαντιμίρ Πούτιν που ίσως, συν τω χρόνω, να συμβάλει στην άμβλυνση των εντάσεων μεταξύ των δύο πυρηνικών δυνάμεων.

– Προβλέπετε μία μακροχρόνια σύρραξη μεταξύ της Τουρκίας και των Κούρδων; Τι συνέπειες θα έχει αυτό για τις προσφυγικές ροές; Τι θα σημάνει για το ISIS;

– Αν η Τουρκία όντως προχωρήσει σε μία μεγάλης κλίμακας εισβολή στη Συρία, αυτό θα οδηγήσει σε σημαντικής έκτασης συγκρούσεις με το SDF και κουρδικές πολιτοφυλακές. Η Τουρκία έχει ισχυρές και ικανές ένοπλες δυνάμεις (δεύτερες σε μέγεθος στο ΝΑΤΟ μετά τις ΗΠΑ). Ωστόσο, οι Τούρκοι στρατιώτες είναι λιγότερο έμπειροι στο πεδίο της μάχης από πολλούς από τους Κούρδους. Ο πόλεμος μπορεί να διαρκέσει πολύ και να είναι αιματηρός, επιτείνοντας το χάος στην περιοχή. Επιπλέον, δίνεται στο ISIS μία νέα ευκαιρία να απελευθερώσει κάποιους από τους αιχμάλωτους μαχητές του και ενδεχομένως να ανακτήσει τον έλεγχο ορισμένων περιοχών. Ολα αυτά θα οδηγήσουν σε αύξηση των προσφυγικών ροών. Η ελπίδα είναι ότι οι Τούρκοι θα κινηθούν προσεκτικά, θα επιβάλουν μία στενή «ζώνη ασφαλείας» και θα αποφύγουν μία ευρύτερη σύρραξη. Οι ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ πρέπει να εξηγήσουν στην Τουρκία ότι μια ευρύτερη σύρραξη θα είχε αρνητικές συνέπειες όχι μόνο για τη Συρία, αλλά και τη Βορειοατλαντική Συμμαχία γενικότερα, λόγω της αύξησης των προσφυγικών ροών και της αναβίωσης του ISIS.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή