Στην πρώτη του Σύνοδο Κορυφής ο Ελληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης θα βρεθεί αντιμέτωπος με μια πολύ μεγάλη και ακανθώδη ατζέντα, που έχει διχάσει ιδιαίτερα τους Ευρωπαίους ηγέτες. Ο ίδιος θα κληθεί να κάνει λεπτούς και ευαίσθητους χειρισμούς, καθώς οι ηγέτες αναμένεται να χρησιμοποιήσουν σκληρή γλώσσα καταδικάζοντας την Τουρκία τόσο για τη στρατιωτική επιχείρηση στη Συρία όσο και για τις γεωτρήσεις εντός της κυπριακής ΑΟΖ, τη στιγμή που η Αθήνα δεν επιθυμεί την απόλυτη απομόνωση της Aγκυρας, καθώς οι μεταναστευτικές ροές στα νησιά του Αιγαίου αυξάνονται καθημερινά. Το θέμα του προσφυγικού μπορεί να μην βρίσκεται στην ατζέντα, αλλά δεν αποκλείεται να τεθεί επί τάπητος και οι ηγέτες να βρεθούν στη δύσκολη θέση να συμφωνήσουν μέσα σε αυτό το τοξικό κλίμα την εκταμίευση των υπόλοιπων κονδυλίων προς την Τουρκία για την αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης.
Συγκεκριμένα, η ελληνική πλευρά θα τονίσει ότι η χώρα βρίσκεται πολύ κοντά στο ξέσπασμα μιας νέας προσφυγικής κρίσης και για αυτό θα ζητήσει από την Ε.Ε. να στηρίξει την Τουρκία οικονομικά, δίνοντάς της την υπολειπόμενη χρηματοδότηση που προκύπτει από τη συμφωνία Ε.Ε. – Τουρκίας, έτσι ώστε τα εκατομμύρια των προσφύγων που βρίσκονται μέσα στη χώρα να ζήσουν σε αξιοπρεπείς συνθήκες. Από την άλλη, η Αθήνα θα τονίσει ότι δεν πρόκειται να ανεχθεί την αυξημένη επιθετικότητα της Τουρκίας ούτε προς την Ελλάδα αλλά ούτε και προς την Κύπρο.
Μεγάλη μάχη αναμένεται να δοθεί μεταξύ των ηγετών για το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο (ΠΔΠ) 2021-2027, καθώς οι αποστάσεις ανάμεσα στα κράτη-μέλη παραμένουν ακόμη πολύ μεγάλες. Συγκεκριμένα, οι βόρειοι θέλουν να μειώσουν το ταμείο συνοχής αλλά και τον προϋπολογισμό της κοινής αγροτικής πολιτικής, έτσι ώστε να αποκτήσει ο προϋπολογισμός πόρους για νέες προτεραιότητες της Ε.Ε., όπως η ασφάλεια, η μετανάστευση, η φύλαξη των εξωτερικών συνόρων και η άμυνα, χωρίς να χρειαστεί να συνεισφέρουν περισσότερο. Από την άλλη, οι νότιοι αντιστέκονται σθεναρά και ζητούν αύξηση του συνολικού ΠΔΠ.
Ο Ελληνας αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών, αρμόδιος για τα ευρωπαϊκά θέματα, Μιλτιάδης Βαρβιτσιώτης, επισήμανε χθες ότι είναι οξύμωρο να αναζητούνται πολιτικές που θα κάνουν την Ε.Ε. ισχυρότερη και ταυτόχρονα ο προϋπολογισμός να μειώνεται. Ο ίδιος τόνισε ότι η ελληνική κυβέρνηση μπαίνει στη συζήτηση με νέο πνεύμα, καθώς πλέον βρίσκεται εκτός προγράμματος, η ελληνική οικονομία αναμένεται να αναπτυχθεί περισσότερο (2,8%) και οι δημοσιονομικοί στόχοι θα επιτευχθούν. Στόχος της κυβέρνησης είναι να χρησιμοποιήσει το επόμενο ΠΔΠ ώστε να επιτρέψει στη χώρα να ανακτήσει, με τη συνδρομή και άλλων πολιτικών, το 25% του ελληνικού ΑΕΠ που «χάθηκε» στα χρόνια της κρίσης.
Οι ηγέτες θα συζητήσουν επίσης τη διεύρυνση της Ε.Ε. και κατά πόσον η Αλβανία και η Βόρεια Μακεδονία είναι έτοιμες να ξεκινήσουν τις ενταξιακές διαπραγματεύσεις. Γάλλοι και Ολλανδοί έχουν εκφραστεί εναντίον κάθε διεύρυνσης, ενώ όχι μόνο η Γαλλία, αλλά και τα υπόλοιπα κράτη-μέλη ζήτησαν πλήρη εκπλήρωση των κριτηρίων που έθεσε το Συμβούλιο τον Ιούνιο του 2018, κάτι που ακόμη δεν έχει γίνει. Ο πρωθυπουργός της Βόρειας Μακεδονίας, Ζόραν Ζάεφ, βρισκόταν χθες στις Βρυξέλλες και, έπειτα από συνάντηση που είχε με τον αρμόδιο για τη διεύρυνση επίτροπο Γιοχάνες Χαν, δεν μπόρεσε να κρύψει την απογοήτευσή του. «Θα υπάρξει μεγάλη απογοήτευση μεταξύ των πολιτών και των βουλευτών που στήριξαν τη συμφωνία των Πρεσπών», είπε και τόνισε ότι «η εφαρμογή της συμφωνίας είναι στενά συνδεδεμένη με το άνοιγμα των ενταξιακών κεφαλαίων», κάτι το οποίο δεν αναμένεται να συμβεί το επόμενο διάστημα.
Brexit
Οσον αφορά το Brexit, oι διαπραγματεύσεις συνεχίζονταν μέχρι σήμερα το πρωί και ακόμη δεν είναι ξεκάθαρο κατά πόσον είναι εφικτή μια συμφωνία κατά τη διάρκεια της Συνόδου, καθώς θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό και από την πορεία των διαπραγματεύσεων στο εσωτερικό του Ηνωμένου Βασιλείου. Στο τραπέζι βρίσκεται και το σενάριο να γίνει μία έκτακτη σύνοδος πριν από την εκπνοή της προθεσμίας, κάποια στιγμή έως τις 30 Οκτωβρίου.