Από τους 41 νόμους και τις 36 κυρώσεις που ψηφίστηκαν εντός του 2018 από το ελληνικό Κοινοβούλιο, ουδείς πληροί τις προϋποθέσεις καλής νομοθέτησης. Αυτό είναι το απογοητευτικό συμπέρασμα του Δείκτη Ποιότητας Νομοθέτησης τον οποίο ανέπτυξε το ΚΕΦίΜ (Κέντρο Φιλελεύθερων Μελετών – Μάρκος Δραγούμης). Ο Δείκτης συλλέγει δεδομένα για πάνω από 50 μεταβλητές και αξιολογεί τους νόμους ελέγχοντας αν τηρούνται το νομικό πλαίσιο και οι διεθνείς πρακτικές καλής νομοθέτησης.
Τα ευρήματα της πρώτης μελέτης είναι αποκαλυπτικά. Μεταξύ άλλων, βρέθηκε ότι το 95% των νόμων και το 33% των κυρώσεων του 2018 περιέχουν τροπολογίες. Από αυτούς, το 95% περιέχει τουλάχιστον μία τροπολογία άσχετη με το κύριο αντικείμενο, ενώ το 97% περιέχει τουλάχιστον μία εκπρόθεσμη τροπολογία. Από τις 248 ψηφισθείσες τροπολογίες, το 85% είναι άσχετο με το κύριο αντικείμενο και το 72% εκπρόθεσμο. Επιπλέον, βρέθηκε ότι το 25% των νόμων του 2018 δεν ψηφίστηκε με την κανονική διαδικασία στη Βουλή, αλλά ακολούθησε την επείγουσα ή την κατεπείγουσα διαδικασία, ενώ μόνο για το 54% των νόμων προηγήθηκε δημόσια διαβούλευση. Χαρακτηριστικό είναι ότι το 61% των νόμων και κυρώσεων του 2018 τροποποιεί τουλάχιστον έναν νόμο που τέθηκε σε ισχύ από το 2015 έως το 2018, ψηφίστηκε δηλαδή από… την ίδια κυβέρνηση.
Εντυπωσιακό είναι επίσης ότι το 73% περιλαμβάνει διατάξεις με αναδρομική ισχύ, η αναδρομικότητα των οποίων αιτιολογείται μόνο στο 7% των περιπτώσεων. Το 65% των εκθέσεων αξιολόγησης των νόμων του 2018 δεν περιλαμβάνει ποσοτικά στοιχεία, το 85% δεν περιλαμβάνει προβλέψεις για απλούστευση διαδικασιών, ενώ για κανέναν από τους νόμους του 2018 δεν έγινε μέτρηση διοικητικών επιβαρύνσεων!
Στα απίστευτα κι όμως… ελληνικά να συμπληρώσουμε ότι, σύμφωνα με τη μελέτη ΚΕΦίΜ, για κάθε νόμο του 2018 αντιστοιχούν κατά μέσον όρο 25 εξουσιοδοτήσεις για υπουργικές αποφάσεις. Από αυτές τις 1.036 εξουσιοδοτήσεις, μόνο το 20% ενεργοποιήθηκε εντός 6 μηνών από την ψήφιση του σχετικού νόμου. Το αντίστοιχο ποσοστό για την έκδοση Προεδρικών Διαταγμάτων είναι 7%.
Κάθε νόμος του 2018 φέρει κατά μέσον όρο 17 υπογραφές (από υπουργούς, αναπληρωτές υπουργούς, υφυπουργούς), ενώ τον τελευταίο νόμο του έτους (4587/2018) υπέγραψαν… 34 κυβερνητικά στελέχη. Καθώς ο μέσος άνθρωπος διαβάζει περί τις 300 λέξεις το λεπτό, με 8 ώρες ανάγνωση την ημέρα, θα χρειάζονταν 60 εργάσιμες ημέρες για την ανάγνωση της νομοθετικής παραγωγής του 2018.
Βάσει του Δείκτη, «καλύτερος» νόμος για το 2018 αναδεικνύεται ο 4513 «Ενεργειακές Κοινότητες και άλλες Διατάξεις» με επίδοση 69,5/100 και «χειρότερος» ο 4587 «Επείγουσες ρυθμίσεις αρμοδιότητας Υπουργείου Μεταναστευτικής Πολιτικής και άλλες διατάξεις» με επίδοση 20,77/100. «Σε πολλές χώρες της Ευρώπης η καλή νομοθέτηση ξεκίνησε από την κοινωνία των πολιτών, και όχι από τα κόμματα.
Επιτέλους και στη χώρα μας ένας φορέας της κοινωνίας των πολιτών πήρε αυτήν την πρωτοβουλία» δήλωσε ο επικεφαλής της μελέτης Παναγιώτης Καρκατσούλης.