Χρήστος Ταραντίλης: Silver economy, μια πρόκληση για την Ελλάδα

Χρήστος Ταραντίλης: Silver economy, μια πρόκληση για την Ελλάδα

3' 28" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Αποτελεί κοινοτοπία η αναφορά στο δημογραφικό πρόβλημα που αντιμετωπίζει όχι μόνον η χώρα μας, αλλά και συνολικά η Ευρωπαϊκή Ενωση. Υπολογίζεται ότι το 40% του συνολικού πληθυσμού της Ευρωπαϊκής Ενωσης, περίπου 200 εκατομμύρια άτομα, είναι ηλικίας 50 ετών και άνω, ποσοστό με σταθερά ανοδική τάση. Η γήρανση του πληθυσμού, ως αποτέλεσμα της μείωσης των γεννήσεων και της αύξησης του προσδόκιμου ζωής, αποτελεί μία από τις σπουδαιότερες προκλήσεις για μια οικονομία λόγω των σημαντικότατων πόρων του κρατικού προϋπολογισμού που απορροφούνται από τα κρατικά συστήματα υγείας και συνταξιοδότησης.

Πώς, όμως, το πρόβλημα της γήρανσης του πληθυσμού θα μπορούσε να μεταστραφεί σε προστιθέμενη αξία για μια οικονομία; Η απάντηση στο ερώτημα αυτό εκκινεί από τον ορισμό της έννοιας της «ασημένιας οικονομίας». Πρόκειται για όρο που συνδέεται με την κατηγορία του πληθυσμού που αφορά τους ενηλίκους άνω των 50 ετών (ο όρος «silver economy» προκύπτει από τα γκρίζα μαλλιά) και με τη συνολική οικονομική δραστηριότητα που παράγεται ή σχετίζεται με τις ανάγκες της ηλικιακής αυτής ομάδας. Η αγοραστική δύναμη της πράγματι ετερογενούς αυτής ηλικιακής κατηγορίας του πληθυσμού, συνδεόμενη με τις ιδιαίτερες ανάγκες της για στέγαση, υγεία, ασφάλεια, αναψυχή, τουρισμό, αλλά και με τη νέα οικονομία της 4ης βιομηχανικής επανάστασης, είναι ικανή να δημιουργήσει μια νέα οικονομία μείζονος κλίμακος. Και τούτο, δημιουργώντας νέους διασταυρούμενους τόπους επιχειρηματικών δραστηριοτήτων και τεχνολογικών καινοτομιών, νέες μορφές και είδη εκπαιδευτικών και επαγγελματικών ειδικοτήτων, συνεισφέροντας έτσι στην καταπολέμηση της ανεργίας και στην αύξηση του ΑΕΠ, μέρος του οποίου θα είναι δυνατό να συγκροτήσει ένα κοινωνικό απόθεμα για τη στήριξη και την ενδυνάμωση του κοινωνικού κράτους και του κράτους πρόνοιας, με παράλληλη αποφόρτιση της οικονομίας από φορολογικά βάρη και κοινωνικές εισφορές. Σε έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ως παραδείγματα ανάπτυξης νέων επιχειρηματικών και τεχνολογικών δραστηριοτήτων της «ασημένιας οικονομίας» αναφέρονται η παραγωγή προϊόντων και υπηρεσιών συνδεόμενων με την online και σε πραγματικό χρόνο ηλεκτρονική παρακολούθηση και διάγνωση της υγείας, με την άσκηση και τον υγιεινό τρόπο ζωής, με τη χρήση ρομποτικών και άλλων έξυπνων συσκευών για την υποβοήθηση ηλικιωμένων με κινητικά προβλήματα, η μελέτη και κατασκευή «έξυπνων» κατοικιών ή και ολόκληρων οικισμών προορισμένων να διευκολύνουν την καθημερινότητα των ηλικιωμένων, η παροχή ολοκληρωμένων υπηρεσιών αναψυχής και τουρισμού, καθώς και η παροχή εξειδικευμένης και ηλικιακά φιλικής (age friendly) τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.

Η «ασημένια οικονομία» αποτελεί μέγιστη πρόκληση και για τη χώρα μας. Οχι μόνο στο κομμάτι του τουρισμού, αλλά και σε σχέση με όλες τις επιχειρηματικές και τεχνολογικές δραστηριότητες που συνδέονται με τις ανάγκες της εν λόγω ηλικιακής κατηγορίας του πληθυσμού. Το οικονομικό αυτό μοντέλο, όμως, για να αποδώσει και να διαχυθεί αποτελεσματικά και με ένταση μέσα στην οικονομία και την κοινωνία προϋποθέτει τον συντονισμό και τη συνέργεια ποικίλων επιχειρηματικών και τεχνολογικών δικτύων. Και στο σημείο αυτό ανακύπτει η πρόκληση για την ίδια την πολιτική. Από την εποχή της αντανακλαστικής πολιτικής, δηλαδή την πολιτική που απλώς καλείται να αντιδρά αποσπασματικά και ευκαιριακά στα προβλήματα του εξωτερικού περιβάλλοντος, πρέπει να περάσουμε στην εποχή της στρατηγικής πολιτικής, η οποία οραματίζεται, συνθέτει και συντονίζει. Χρειαζόμαστε μια νέα πολιτική οικονομικής χωροταξίας.

Μας χρειάζεται μια σταδιακή αλλαγή της άσκησης της κυβερνητικής λειτουργίας με στρατηγικό καθορισμό διασταυρούμενων «τόπων» κυβερνητικής συνέργειας και σχεδιασμού. Για παράδειγμα, στον τόπο της «ασημένιας οικονομίας» απαιτούνται ο διά ζώσης επιτελικός σχεδιασμός και η εφαρμογή πολιτικής δικτύωσης αρμοδιοτήτων περισσότερων κυβερνητικών τομέων ευθύνης, π.χ. οικονομίας, ανάπτυξης, περιβάλλοντος, τουρισμού, τεχνολογίας, επενδύσεων, εκπαίδευσης κ.λπ. Το πρώτο βήμα στην πρόκληση αυτή βρίσκεται ήδη στην έννοια του επιτελικού κράτους, που νομοθέτησε η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη αμέσως μετά τις εκλογές. Διότι η ουσία του επιτελικού κράτους συνίσταται στην αποφόρτιση της πολιτικής από την απλή εφαρμογή των νόμων και στην επικέντρωσή της στον επιτελικό σχεδιασμό.

Στο πρώτο βιβλίο του Πελοποννησιακού Πολέμου ο Θουκυδίδης, προκειμένου να αναδείξει τον χαρακτήρα των Αθηναίων, βάζει τους Κορίνθιους πρεσβευτές στη Σπάρτη να υπενθυμίσουν στους Λακεδαιμονίους με ποιους πρόκειται να εμπλακούν σε πόλεμο. Γράφει, λοιπόν, ο Θουκυδίδης, διά του στόματος των Κορινθίων, ότι ενώ «εσείς, [Λακεδαιμόνιοι] κλίνετε προς τη διατήρηση των υπαρχόντων, δεν επινοείτε τίποτα καινούργιο, δεν διεκπεραιώνετε ούτε τα απαραίτητα (μτφ. Ν.Μ. Σκουτερόπουλου, Α΄ 70), αυτοί μπροστά στα προβλήματα που αντιμετωπίζουν είναι νεωτεροποιοί». Αυτό ακριβώς πρέπει να γίνουμε σήμερα για να πάει η Ελλάδα μπροστά. «Νεωτεροποιοί» στο βλέμμα, στο όραμα και στην πράξη.

* Ο κ. Χρήστος Ταραντίλης είναι βουλευτής Επικρατείας Νέας Δημοκρατίας, καθηγητής Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή