Ούτε μία στιγμή δεν είχε περάσει από το μυαλό τού Joseph Thukia, ότι αυτός, γιος μιας μονογονεϊκής οικογένειας από την Κένυα, μπορούσε να επιβιβαστεί μία μέρα στο αεροπλάνο και να πάει στην Ευρώπη. Στην Ελλάδα, συγκεκριμένα. Ολα τον ξάφνιασαν εδώ. Το φαγητό, σουβλάκι, κρέας, θαλασσινά – στην Κένυα μεγάλωσε σε ένα περιβάλλον όπου βασικό φαγητό ήταν το ugali, ένα είδος πουρέ από καλαμποκάλευρο. Οι άνετες καθημερινές συναναστροφές και παρέες. Η επαφή του με τον ακαδημαϊκό λόγο, τη συγγραφή και την παρουσίαση εργασιών – θυμάται με νοσταλγία και ενθουσιασμό την πρώτη του μέρα στο Πανεπιστήμιο Πειραιά. «Με βοήθησαν να κατανοήσω καλύτερα τους ανθρώπους, να γίνω περισσότερο ευπροσάρμοστος, με κάθε λάθος δυνάμωνα και εκτιμούσα καλύτερα τους άλλους», λέει ο ίδιος. Μεταπτυχιακός φοιτητής του τμήματος τουρισμού και φιλοξενίας του Πανεπιστημίου Kenyatta, βρέθηκε στην Ελλάδα μέσω του προγράμματος Erasmus+, χάρη στο πάθος και στις προσπάθειες μιας ομάδας νέων από την Ελλάδα, την ομάδα του WE AfriHug, να εφοδιάσουν τους νέους, κυρίως εκείνους με τις λιγότερες ευκαιρίες, στην Αφρική, με τα μέσα να αποκτήσουν τις κατάλληλες δεξιότητες για τον 21ο αιώνα.
«Απόλαυσα κάθε κομμάτι των σπουδών στο Πανεπιστήμιο Πειραιά. Ανέπτυξα δεξιότητες που δεν περιορίστηκαν στη συγγραφή και παρουσίαση εργασιών, αλλά επεκτάθηκαν στη συμμετοχή μου σε διεθνές επιστημονικό συνέδριο. Το οφείλω στους ανθρώπους του WE AfriHug. Τους ταιριάζει η παροιμία των Kikuyu, “Mwana mwega ndagaga müthabia” (Ενας εργαζόμενος γιος πάντα βρίσκει κάποιον να τον εκτιμήσει). Πιστεύουν ότι η εκπαίδευση είναι το κλειδί που ανοίγει τις πόρτες της σταδιοδρομίας. Αλλωστε, ποιος άλλος θα υλοποιήσει αυτές τις ιδέες για τους νέους, αν όχι εμείς οι νέοι;» λέει ο Joseph Thukia.
Από αριστερά: Ο Joseph Thukia, μεταπτυχιακός φοιτητής του τμήματος Τουρισμού και Φιλοξενίας του Πανεπιστημίου Kenyatta, η Esther Kagure Munyiri, διευθύντρια του τμήματος Τουρισμού στο Πανεπιστήμιο Kenyatta, ο Edwin Kamalha, καθηγητής μηχανολογίας και κλωστοϋφαντουργίας στο πανεπιστήμιο της Busitema, στην Ουγκάντα, και ο James Bulenzibuto, διευθυντής γραφείου διεθνών σχέσεων του πανεπιστημίου Kyambogo στην Ουγκάντα.
Το έναυσμα
Αλλά ας δούμε ποια είναι αυτή η ομάδα νέων από την Ελλάδα, που βοηθά τους νέους της Αφρικής να ανακαλύψουν ευκαιρίες κατάρτισης και φέρνουν πιο κοντά Ευρώπη και Αφρική, μέσω της εκπαίδευσης. Τον Ιούλιο του 2016, ο Κωνσταντίνος Μαραγκός μαζί με την αδελφή του Μαριλένα επισκέπτονται για πρώτη φορά την υποσαχάρια Αφρική, με πρώτο προορισμό την Ουγκάντα. «Είχαμε τόσο την περιέργεια για το κοινωνικό έργο που προσφέρει εκεί ο πατήρ Αντώνιος, όσο και τη δίψα για την ανακάλυψη ενός μέρους που μοιάζει στους περισσότερους ξένο και μακρινό», λέει ο Κωνσταντίνος Μαραγκός. Τρία χρόνια αργότερα, τον Απρίλιο του 2019, δύο ακόμη Ελληνες, φίλοι και συμφοιτητές, ο Γιάννης Λαδέας και η Αλεξάνδρα Στελλάκη ταξιδεύουν μέχρι το Ταμάλε της βόρειας Γκάνας με σκοπό τη έρευνα πάνω στον εθελοντικό τουρισμό και στην εκπαίδευση, αντίστοιχα. Τα μονοπάτια της ζωής αυτών των ανθρώπων συναντιούνται σε αυτό το σημείο και αργότερα ενώνονται με ένα άλλο, σαφώς δυσκολότερο, αυτό του Julien Makalu, που έχει διατρέξει την αντίστροφη πορεία· έχει αναγκαστεί να εγκαταλείψει την πατρίδα του, τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό και να έρθει ως πρόσφυγας πολέμου στην Ελλάδα, τον Νοέμβριο του 2011.
Ο Κωνσταντίνος βλέπει στην Αφρική το μέλλον και ονειρεύεται να έχει επισκεφθεί όλες τις αφρικανικές χώρες ώς το 2035 με στόχο τη δημιουργία εκπαιδευτικών ευκαιριών για τους νέους, την προκοπή τους στον τόπο τους, τη μείωση του χάσματος μεταξύ Ευρώπης και Αφρικής. Για τη Μαριλένα, που άλλαξε επαγγελματική κατεύθυνση, η Αφρική προσέθεσε νέα νοήματα (πάθος, κοινό όραμα) στη λέξη «ευτυχία».
Ο Γιάννης, που θαυμάζει τους ήρεμους ρυθμούς ζωής της μαύρης ηπείρου, θεωρεί κρίσιμες για την Αφρική, τις συνεργασίες αφρικανικών και ευρωπαϊκών οργανισμών, αλλά και ατόμων που στοχεύουν στο «κάτι παραπάνω». Η Αλεξάνδρα, που έμαθε στα σχολεία στην Γκάνα τι θα πει «ανιδιοτέλεια» και «προσήλωση», πιστεύει στη θέληση και στο πείσμα των Αφρικανών για καινοτομία και εξέλιξη. Ο Julien, που ονομάζει την Ελλάδα «ευλογημένη πέτρα», αφού τον υποδέχθηκε και τον εκπαίδευσε, θεωρεί ότι οι νέοι και οι νέες μπορούν, μέσω των νέων τεχνολογιών, να είναι η αλλαγή που θέλουν να δουν στον κόσμο. Ετσι δημιούργησαν όλοι μαζί το 2019 στην Αθήνα το Youthmakers Hub, μια αστική μη κερδοσκοπική εταιρεία που δραστηριοποιείται παγκοσμίως, προσβλέποντας στη δημιουργία ενός περιβάλλοντος ίσων ευκαιριών διαβίωσης και εκπαίδευσης.
Η αρχή για το WE AfriHug έγινε πιλοτικά, ως εθελοντική πρωτοβουλία, τον Ιανουάριο του 2018 από τα αδέλφια Μαραγκού (στο κέντρο), και είχε τέτοιον αντίκτυπο που απέσπασε σε διεθνή διαγωνισμό το βραβείο Golden Laissez Passer.
Τι ακριβώς κάνει η ομάδα; Μυεί φορείς και νέους στις ευκαιρίες κινητικότητας και στο πρόγραμμα Erasmus+, με ειδικά σεμινάρια που προσφέρει σε πανεπιστήμια, ΜΚΟ, οργανώσεις πολιτών. Στη συνέχεια βοηθά τα αφρικανικά πανεπιστήμια να συνάψουν συνεργασίες με ευρωπαϊκά ιδρύματα και εκπαιδεύει τους νέους σε όλες τις διαδικασίες που πρέπει να ακολουθήσουν προκειμένου να ενταχθούν στο ευρωπαϊκό πρόγραμμα, πώς να ανακαλύψουν τις ευκαιρίες που τους προσφέρονται, πώς να συντάξουν και να υποβάλουν τις προτάσεις τους.
Μέχρι στιγμής, η ομάδα, σε δύο μόλις χρόνια, έχει εκπαιδεύσει 3.000 φοιτητές και ακαδημαϊκό προσωπικό σε 13 πανεπιστήμια σε 8 χώρες (Tανζανία, Κένυα, Ουγκάντα, Τόγκο, Γκάνα, Νιγηρία, Αιθιοπία, Αλγερία), έχει μυήσει στις ευκαιρίες επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης 210 μέλη ΜΚΟ, 73 οργανώσεις πολιτών, εκατοντάδες μαθητές σε λύκεια και έχει επιτύχει πολλές συνεργασίες ανάμεσα σε αφρικανικά και ευρωπαϊκά πανεπιστήμια και συμπράξεις ανάμεσα σε αφρικανικές και ευρωπαϊκές ΜΚΟ. Η αρχή για το WE AfriHug έγινε πιλοτικά, ως εθελοντική πρωτοβουλία, τον Ιανουάριο του 2018 από τα αδέλφια Μαραγκού, και είχε τέτοιο αντίκτυπο που απέσπασε σε διεθνή διαγωνισμό το βραβείο Golden Laissez Passer από τον οργανισμό garagErasmus, ως το πιο καινοτόμο πρόγραμμα, ενώ έλαβε χρηματοδότηση το 2019 από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία το έχει ήδη χρηματοδοτήσει και για το 2020.
«Πώς θα εξελιχθούν οι νέοι αν δεν προσεγγίσουν νέες πηγές γνώσης;»
Μέχρι στιγμής έχουν ολοκληρωθεί τέσσερα προγράμματα κινητικότητας ακαδημαϊκών και φοιτητών από Κένυα και Ουγκάντα προς την Ελλάδα και συγκεκριμένα το Πανεπιστήμιο Πειραιά και προβλέπονται ώς το τέλος του 2020 άλλα 15 για ακαδημαϊκούς και φοιτητές από Κένυα, Ουγκάντα, Τανζανία, Γκάνα στα Πανεπιστήμια Πειραιά και Δυτικής Αττικής.
«Θησαυρός έχει αποδειχθεί για εμάς η μεταφορά τεχνογνωσίας αλλά και η δημιουργία συνεργασιών μεταξύ του πανεπιστημίου μας και ευρωπαϊκών πανεπιστημίων. Εχουν δοθεί ευκαιρίες κινητικότητας σε 450 φοιτητές και καθηγητές, είμαστε πλέον σε θέση, μέσω του Erasmus+, να στέλνουμε και να δεχόμαστε καθηγητές και φοιτητές. Ο αντίκτυπος είναι τεράστιος», σημειώνει η Esther Kagure Munyiri, διευθύντρια του τμήματος τουρισμού στο Πανεπιστήμιο Kenyatta. Τον Ιανουάριο του 2019 επισκέφθηκε την Ελλάδα, απέκτησε νέες γνώσεις στο Πανεπιστήμιο Πειραιά και έχτισε ένα ισχυρό δίκτυο γνωριμιών. «Φέτος τον Δεκέμβριο και κατά το 2020, το πανεπιστήμιό μας, σε συνεργασία και με το Youthmakers Hub, θα στείλει συνολικά έξι άτομα για έρευνα, σπουδές και πρακτική άσκηση στο Πανεπιστήμιο του Πειραιά και στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής», λέει με ικανοποίηση.
Τέσσερα προγράμματα κινητικότητας ακαδημαϊκών και φοιτητών από Κένυα και Ουγκάντα προς την Ελλάδα, και συγκεκριμένα το Πανεπιστήμιο Πειραιά, έχουν ολοκληρωθεί και ώς το τέλος του 2020 προβλέπονται άλλα 15 για ακαδημαϊκούς και φοιτητές.
«Η ομάδα του WE AfriHug έλυσε ένα πολύ σημαντικό πρόβλημά μας, που είναι η έλλειψη πληροφοριών και ευκαιριών για τους νέους ανθρώπους. Η Ουγκάντα έχει τον μεγαλύτερο δείκτη νέων στον κόσμο και συνεχώς αυξάνεται. Δεν υπάρχει κάτι πιο σημαντικό από την ενδυνάμωσή τους μέσω των ευκαιριών του Erasmus+. Υπάρχει τεράστια ανάγκη και ζήτηση για τέτοιες ευκαιρίες» αναφέρει ο James Bulenzibuto, διευθυντής γραφείου διεθνών σχέσεων του Πανεπιστημίου Kyambogo στην Ουγκάντα, ο οποίος επισκέφθηκε την Ελλάδα τον Νοέμβριο του 2018 και αναμένεται να επιστρέψει στη χώρα μας φέτος τον Δεκέμβριο. «Φοιτητές και φοιτήτριες απέκτησαν εφόδια, ωρίμασαν και κινητοποιούν τους νεότερους να κάνουν το ίδιο. Οι δεξιότητες είναι οιωνοί ενός καλύτερου μέλλοντος».
«Θέλω να δω περισσότερα πανεπιστήμια στην Αφρική να συμμετέχουν σε ευρωπαϊκά προγράμματα κινητικότητας. Ενδυναμώνουν τις προσπάθειές μας στην οικοδόμηση συνείδησης στους νέους, στην παροχή βοήθειας προς αυτούς για να πραγματοποιήσουν τα όνειρά τους», τονίζει ο Edwin Kamalha, καθηγητής μηχανολογίας και κλωστοϋφαντουργίας στο πανεπιστήμιο της Busitema στην Ουγκάντα. «Το πρόγραμμα κατάφερε να μειώσει το χάσμα στην ακαδημαϊκή μας παρουσία, μας έδωσε κίνητρα για το μέλλον» αναφέρει με την ιδιότητα του συντονιστή συνεργασιών σε προγράμματα Erasmus+.
«Εάν οι νέοι και οι νέες δεν ταξιδέψουν, πώς θα εξελιχθούν και πώς θα καταρρίψουν τα στερεότυπά τους; Η αρχή έγινε με τη σύνδεση δύο ελληνικών πανεπιστημίων με εκείνο της Busitema, έτσι ώστε φοιτητές, καθηγητές και προσωπικό και των δύο χωρών να έχουν τη δυνατότητα ακαδημαϊκής συνεργασίας. Αυτή θα αναπτύξει ποιοτικά τα εκπαιδευτικά μας προγράμματα».