Στον «πρωινό καφέ» του Μαξίμου το προσφυγικό και ο σχετικός προβληματισμός μπαίνουν σταθερά στο τραπέζι τις τελευταίες εβδομάδες. Πολλώ δε μάλλον καθώς αναμένονται οι τελικές αποφάσεις και οι ανακοινώσεις τόσο στον τομέα της φύλαξης των συνόρων όσο και σε αυτόν της αποσυμφόρησης των νησιών και μετεγκατάστασης προσφύγων και μεταναστών στην ενδοχώρα και σε κλειστά προαναχωρησιακά κέντρα. Την ίδια ώρα, το Μαξίμου εκπέμπει το μήνυμα –αναμενόταν να το απευθύνει και δημοσίως στους βουλευτές του ο Κυριάκος Μητσοτάκης στη χθεσινή άτυπη συνεδρίαση της Κοινοβουλευτικής Ομάδας– ότι οι βουλευτές δεν πρέπει να ξεπερνούν δημοσίως τα όρια, καθώς ο πρωθυπουργός είναι ενοχλημένος με όσους «ρίχνουν λάδι στη φωτιά» – ειδικότερα με τη φρασεολογία κάποιων βουλευτών.
Η σχετική αποστροφή που χρησιμοποίησε προ ημερών ο κυβερνητικός εκπρόσωπος δεν ήταν τυχαία και απευθυνόταν προς τον Κωνσταντίνο Κυρανάκη, ο οποίος θεωρήθηκε ότι έδωσε συνέχεια μέσω ανάρτησής του στα social media στο θέμα με τα «κοψίδια» ως μη ώφειλε, και ενώ, όπως έλεγαν αρμόδιες πηγές, η παρουσία του στη Βουλή για το θέμα κινήθηκε στη σωστή γραμμή. Ως προς την επίσημη γραμμή στην οποία πρέπει να κινούνται, ει δυνατόν και στη θετική ατζέντα της κυβέρνησης και σε όσα θετικά ψηφίζονται, σχετικές συστάσεις αναμενόταν να απευθύνει ο κ. Μητσοτάκης στη χθεσινή του παρέμβαση.
Το Μαξίμου δεν κρύβει ότι επιδιώκει να φύγει μπροστά, μέσω των θετικών μέτρων που έχουν ψηφιστεί και που αναμένεται να ψηφιστούν, με αιχμή το φορολογικό νομοσχέδιο που δίνει ανάσα σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις ενώ διευκολύνει την προσέλκυση ξένων κεφαλαίων. Και προφανώς στη θετική αυτή κυβερνητική ατζέντα θα ήθελε να εστιάσουν και οι βουλευτές.
Αυτό, όμως, δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχει προβληματισμός για το προσφυγικό, καθώς, όπως έλεγε κυβερνητικός παράγων, είναι «ασύμμετρη απειλή». Με απλά λόγια, αναγνωρίζεται ότι δεν εξαρτάται πλήρως από την κυβέρνηση η ανάσχεση του φαινομένου, ούτε η διαχείρισή του, καθώς δεν είναι η Ελλάδα αυτή που ελέγχει τις ροές, κάτι που έχει συζητηθεί επανειλημμένως στον «πρωινό καφέ».
Οι προτεραιότητες
Αυτό που μπορεί να ελέγξει, όπως παραδέχονται κυβερνητικοί παράγοντες που μετέχουν στις σχετικές συσκέψεις –στις οποίες πρωταγωνιστικό ρόλο έχουν αναλάβει στο επιχειρησιακό σκέλος ο υφυπουργός Εθνικής Αμυνας Αλκιβιάδης Στεφανής και στο πολιτικό, με αιχμή την επικοινωνία με δημάρχους και περιφερειάρχες, ο υπουργός Εσωτερικών Τάκης Θεοδωρικάκος–, είναι σε πρώτη φάση η αυστηρότερη φύλαξη των συνόρων – με αιχμή την αυστηροποίηση των ελέγχων στα θαλάσσια σύνορα, για την οποία, σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», αναμένεται σχετική εισήγηση από το Λιμενικό και το υπουργείο Εθνικής Αμυνας. Καθώς επίσης, και τα κλειστά προαναχωρησιακά κέντρα, η πολιτική απόφαση για τα οποία είναι ειλημμένη.
Σύμφωνα με πληροφορίες, οι σχετικές ανακοινώσεις για τον νέο σχεδιασμό και το επιχειρησιακό σχέδιο που αφορά τη «δίκαιη κατανομή» σε ολόκληρη τη χώρα, με την προϋπόθεση ότι ο μεταφερόμενοι πρόσφυγες δεν θα ξεπερνούν συνολικά το 1% του πληθυσμού της εκάστοτε περιφέρειας, αναμένονται ακόμη και εντός της εβδομάδας. Εκκρεμεί ο ακριβής αριθμός και η γεωγραφική κατανομή, κυρίως των κλειστών προαναχωρησιακών κέντρων, τον αριθμό των οποίων αποφεύγουν να διευκρινίσουν κυβερνητικές πηγές –πληροφορίες αναφέρουν σχεδιασμούς για 15 κέντρα– επιμένοντας ότι όλα βρίσκονται στο στάδιο του σχεδιασμού και της καταμέτρησης.
Σε κάθε περίπτωση, πρόκειται για κολοσσιαία επιχείρηση, καθώς δεν αρκεί να διευκρινιστεί μόνο πόσοι και προς τα πού θα κατευθυνθούν, αλλά και το πώς θα γίνει η μεταφορά τους. Την ίδια ώρα, σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», διερευνάται και η χρήση πιθανών νέων δομών στα νησιά, προκειμένου να αντικαταστήσουν τις υφιστάμενες, όταν αυτές πάψουν να λειτουργούν.
Το μήνυμα που εκπέμπει η κυβέρνηση είναι ότι το ζήτημα δεν αφορά τη Ν.Δ. ή ένα κόμμα. Είναι ζήτημα «εθνικής σημασίας», όπως σημείωσαν προ ημερών τόσο ο Τάκης Θεοδωρικάκος όσο και ο Στέλιος Πέτσας. Ο υπουργός Εσωτερικών μάλιστα κάνει λόγο για ασύμμετρη απειλή, τονίζοντας ότι «θα επωμιστούμε το βάρος όλοι μαζί». Σε κάθε περίπτωση, στόχος της κυβέρνησης, μέχρι να αποδώσει καρπούς το νέο, αυστηρό νομοθετικό πλαίσιο που ψηφίστηκε και προβλέπει επιτάχυνση των διαδικασιών ασύλου, αλλά και για να μειωθούν οι ροές, είναι να εκπεμφθεί το μήνυμα ότι η Ελλάδα δεν είναι ανοικτή σε όσους απλώς αναζητούν μια καλύτερη τύχη και δεν μπορούν να χαρακτηριστούν πρόσφυγες.
Ούτε ξέφραγο αμπέλι ούτε ακραίες λογικές
Η πολιτική διαχείριση του ζητήματος απαιτεί λεπτούς χειρισμούς τόσο σε ενδοκυβερνητικό όσο και σε εσωκομματικό επίπεδο. Ο κ. Μητσοτάκης έχει σαφώς περιγράψει τη θέση της κυβέρνησης με τις δημόσιες παρεμβάσεις του για το θέμα, καθιστώντας σαφές από τη μια ότι η χώρα δεν θα είναι ξέφραγο αμπέλι, αλλά ταυτόχρονα διαμηνύοντας ότι δεν προτίθεται να προσχωρήσει σε ακραίες λογικές. Οι δεξιότερες της κεντρικής γραμμής απόψεις που εκφράζονται με δημόσιες παρεμβάσεις βουλευτών, με πιο πρόσφατο παράδειγμα τη συνέχιση της συζήτησης περί «μπάρμπεκιου» που άνοιξε ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Χρήστος Γιαννούλης, δεν αποτελούν επίσημη γραμμή. Την ίδια ώρα, πάντως, είναι σαφές ότι διατηρούνται «χαμηλά» τόσο για να μη λάβουν μεγαλύτερη προσοχή από αυτή που τους αξίζει όσο και επειδή, όπως παραδέχονται και κομματικοί παράγοντες, μέρος της κομματικής βάσης ακούει τέτοιες φωνές με ικανοποίηση. Εμμέσως πλην σαφώς, επί της παρούσης φαίνεται να προτιμάται οι φωνές αυτές να μείνουν εντός των κομματικών τειχών και να ελέγχονται, παρά να ξεφύγουν, με ό,τι αυτό συνεπάγεται. Δεν είναι τυχαίο ότι, στη διαχείριση του ζητήματος στο εσωτερικό τόσο της κυβέρνησης όσο και του κόμματος, κεντρικό ρόλο έχει αναλάβει ο Γρηγόρης Δημητριάδης, ο στενότερος συνεργάτης του πρωθυπουργού και άνθρωπος «ειδικών αποστολών», που γνωρίζει την ανθρωπογεωγραφία του κόμματος και της κυβέρνησης όσο λίγοι. Ταυτόχρονα, έχει επιστρατευθεί κεντρικά για την επικοινωνία με δημάρχους και περιφερειάρχες ο έμπειρος σε πολιτικές ζυμώσεις υπουργός Εσωτερικών. Σε επίπεδο κόμματος, αθόρυβα, ρόλο έχει αναλάβει και ο γραμματέας της Πολιτικής Επιτροπής της Ν.Δ. Γιώργος Στεργίου, για τη θετική κινητοποίηση τοπικών παραγόντων.