Αν το 2008 η νίκη του Μπαράκ Ομπάμα επί του Τζον Μακέιν στις προεδρικές εκλογές αποδόθηκε στην επικράτηση της ψηφιακής εποχής επί της αναλογικής και στη συνέχεια οι Ρεπουμπλικανοί αποδύθηκαν σε αγώνα δρόμου για να φτάσουν τους Δημοκρατικούς σε επίπεδο χειρισμού των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, η εικόνα πλέον έχει αλλάξει δραματικά. Η απόλυτη κυριαρχία του Ντόναλντ Τραμπ στο Twitter είναι πιθανό να αποδειχθεί ο βασικότερος λόγος για μια ακόμη ήττα των Δημοκρατικών στην αναμέτρηση του 2020.
Πρόσφατη έρευνα και ανάλυση των προεδρικών tweets από τους New York Times, δείχνει ότι αυτό που αρχικά τρόμαζε τους συμβούλους του προέδρου, ένας ανεξέλεγκτος Τραμπ μόνος στον Λευκό Οίκο με ένα smartphone ανά χείρας, νωρίς το πρωί ή αργά το βράδυ, εξελίσσεται στο ισχυρότερο επικοινωνιακό όπλο του. Ο αδιαμεσολάβητος αυθορμητισμός, οι ανορθογραφίες και η κατάχρηση των σημείων στίξης, οι ανοίκειες επιθέσεις, οι κομπασμοί και οι ναρκισσιστικές εκρήξεις, τα χοντροκομμένα εφηβικά memes, ενίοτε η αναπαραγωγή ψεύτικων ειδήσεων-βίντεο και θεωριών συνωμοσίας, όλα λειτουργούν υπέρ του.
Η κοινή γνώμη στις Ηνωμένες Πολιτείες μοιάζει να διψάει για το newsfeed του, ξυπνάει και κοιμάται με τα προεδρικά τιτιβίσματα, ενώ οι δημοσιογράφοι, ακόμη και οι σοβαροί, συνειδητοποιούν πλέον ότι η πολιτική του Λευκού Οίκου συχνά χαράσσεται στο πληκτρολόγιο του κινητού του Τραμπ.
Δεν μπορούν να αγνοήσουν τα tweets του, όσο παιδιάστικα και εξοργιστικά κι αν ηχούν, όση τροφή κι αν προσφέρουν στα δημοφιλή late night shows της χώρας. Εστω και όταν αφορούν ένα «covfefe», την αινιγματική λέξη, προϊόν πιθανότατα λανθασμένης πληκτρολόγησης που πυροδότησε σωρεία ανεκδότων και εικασιών για την ερμηνεία της.
Οι επικοινωνιολόγοι του, ίσως και ο ίδιος ο Τραμπ, έχουν συνειδητοποιήσει πόσο αποτελεσματικό εργαλείο είναι ο λογαριασμός του στο Twitter, με αποτέλεσμα οι αναρτήσεις του να πυκνώνουν από μήνα σε μήνα στη διάρκεια της θητείας του. Αυτό που προβληματίζει το αντίπαλο στρατόπεδο είναι ότι δύσκολα οι Δημοκρατικοί μπορούν να ανταγωνιστούν το περιεχόμενο των ποστ του και να παράγουν εξίσου εξωφρενικά και ξεδιάντροπα tweets – προορισμένα να γίνουν viral.
Αυτή τη στιγμή ο Τραμπ είναι λες κι έχει μονοπώλιο στην οργή. Οργή για το «κυνήγι μαγισσών» των Δημοκρατικών, όπως αρέσκεται να αποκαλεί τις έρευνες για την ανάμειξη της Ρωσίας στις προηγούμενες εκλογές και τον εκβιασμό του Ουκρανού προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι με στόχο την απαξίωση του πιθανότερου αντιπάλου του, Τζο Μπάιντεν, οργή για τη στάση των ΜΜΕ, ακόμη και κατά του φίλα προσκείμενου Fox News, οργή για τη Νέα Υόρκη που δεν τον υποδέχθηκε όπως θα ήθελε και γι’ αυτό αποφάσισε να μετακομίσει στη Φλόριντα, οργή για στελέχη της κυβέρνησής του που τον αμφισβητούν. Παρουσιάζοντας τον εαυτό του ως αέναο θύμα σκοτεινών δυνάμεων, ο κάτοχος της εξουσίας στις Ηνωμένες Πολιτείες κατορθώνει ταυτόχρονα να υιοθετεί αντιεξουσιαστικό λόγο, να ενσωματώνει το κατεστημένο αλλά και την αντίσταση στο κατεστημένο.
Αναζητώντας μήνυμα
O διεμβολισμός αυτός εκ μέρους του Αμερικανού προέδρου προκαλεί αμηχανία στους κόλπους των Δημοκρατικών. Τι είδους μήνυμα θα μπορούσε να ανταγωνιστεί εκείνο του Τραμπ; Εξίσου ανερμάτιστο, καταιγιστικό και αγανακτισμένο; Ή η απάντηση θα πρέπει να είναι πιο συγκροτημένη, ψύχραιμη και αραιή;
Η πρόκληση είναι ακόμη μεγαλύτερη για τους Δημοκρατικούς ενόψει 2020, καθώς το Τwitter απαγορεύει από τις 22 Νοεμβρίου όλες τις πολιτικές διαφημίσεις, απόφαση που αναμένεται να επηρεάσει τόσο τις καταχωρίσεις των υποψηφίων όσο και τις θεματικές, αν και θα συνεχίσουν να επιτρέπονται διαφημίσεις που ενθαρρύνουν την εγγραφή των ψηφοφόρων σε εκλογικούς καταλόγους.
Στην κριτική ότι η απαγόρευση ενισχύει ουσιαστικά όσους κατέχουν ήδη θώκους και διεκδικούν την επανεκλογή τους, ο CEO Τζακ Ντόρσεϊ επέμεινε ότι πολλά κοινωνικά κινήματα έχουν καταφέρει να εξασφαλίσουν τεράστια απήχηση χωρίς οιαδήποτε πολιτική διαφήμιση. Ισως η μόνη διέξοδος για τους Δημοκρατικούς θα ήταν μια ψηφιακή κόπωση των χρηστών, ένας κορεσμός από τα επαναλαμβανόμενα και συχνά προβλέψιμα tweets του Τραμπ.
Η ανία θα μπορούσε να αποτελέσει καταλύτη για να περάσει το μήνυμά τους στην κοινή γνώμη των ΗΠΑ, η οποία προς το παρόν μοιάζει να τελεί υπό τη σαγήνη των τιτιβισμάτων του Τραμπ.
Τα πρώτα σημάδια κούρασης έχουν αρχίσει να διαφαίνονται ήδη: σύμφωνα με πρόσφατη δημοσκόπηση, σχεδόν το 70% των ερωτηθέντων κατηγόρησε τον Αμερικανό πρόεδρο ότι το παρακάνει στο Twitter. Και οι σύμβουλοί του προτιμούν να του κατασχέσουν το κινητό τηλέφωνο όταν γίνει σκληρότερη η μάχη στις προκριματικές αναμετρήσεις των Δημοκρατικών, γιατί πιστεύουν ότι επιθέσεις από τον Τραμπ ενδέχεται να αποδειχθούν ευεργετικές για τον έναν ή τον άλλο υποψήφιο. Τελικά, ο μόνος που μπορεί να υπονομεύσει ευθέως τον Αμερικανό πρόεδρο στο Twitter είναι ο ίδιος του ο εαυτός.
Απαγόρευση διαφημίσεων
H απόφαση του Twitter να απαγορεύσει τις πολιτικές διαφημίσεις προκάλεσε εγκώμια εκ μέρους των Δημοκρατικών και επικρίσεις από την εκστρατεία επανεκλογής του Ντόναλντ Τραμπ, παρόλο που δεν είναι βέβαιο ότι το μέτρο θα πλήξει τον Αμερικανό πρόεδρο ή τις συντηρητικές φωνές στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Η πρωτοβουλία του Twitter αποτελεί ουσιαστικά απάντηση στο Facebook που έχει προαναγγείλει ότι δεν πρόκειται να διασταυρώνει τα στοιχεία τα οποία περιέχονται στις πολιτικές διαφημίσεις ή στις εκστρατείες, επιτρέποντας τους να ψεύδονται ελεύθερα. Ο δήμαρχος του Σάουθ Μπεντ και υποψήφιος πρόεδρος Πιτ Μπούτιτζατζ χαρακτήρισε την απαγόρευση «πράξη ευθύνης», ενώ δεν έλειψαν εκείνοι που κάλεσαν το Facebook να ακολουθήσει. Στον αντίποδα, ο επικεφαλής της εκστρατείας του Τραμπ, Μπραντ Παρσκέιλ την αποκάλεσε «ηλίθια απόφαση» εκ μέρους του μέσου, ειδικά για τους μετόχους του, αφού το Twitter αποχαιρετάει εκατοντάδες εκατ. δολάρια σε πιθανά έσοδα. Ενα εκκρεμές ζήτημα, που αναμένεται να αποσαφηνιστεί, είναι πώς ορίζει το Twitter την πολιτική διαφήμιση και πώς ακριβώς προτίθεται να εφαρμόσει την απαγόρευση. Ετσι είναι ασαφές για παράδειγμα ποιες οργανώσεις (όπως η Ενωση υπέρ της Οπλοκατοχής, η NRA ή η Planned Parenthood για τις αμβλώσεις) θα έχουν τη δυνατότητα να χρησιμοποιούν πληρωμένες καταχωρίσεις και ποιες κατευθυντήριες γραμμές θα διέπουν αυτές τις διαφημίσεις.