ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΥΖΗΤΑΜΕ ΓΙΑ ΤΟΝ ΤΟΥΡΙΣΜΟ
«Το 2020 θα πρέπει να γίνει η αφετηρία για το σχέδιο που θα πάει τον ελληνικό τουρισμό στο μέλλον. Ένα σχέδιο που θα καθιστά τον τουρισμό υπόθεση όλων, αφού και τα οφέλη του διαχέονται προς όλους», εξηγεί ο πρόεδρος του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου της Ελλάδος (ΞΕΕ), Αλέξανδρος Βασιλικός, και προσθέτει: «Είναι ώρα να ξεφύγουμε από τη λογική των προγνωστικών για κάθε επόμενη χρονιά και να δούμε τη μεγάλη εικόνα σε μεσο-μακροπρόθεσμη βάση βιωσιμότητας. Να βάλουμε όλοι τα δυνατά μας, ο καθένας από το δικό του πόστο ευθύνης, ώστε με όραμα και πρόγραμμα να εγγυηθούμε το δυναμικό και βιώσιμο τουριστικό μέλλον που πραγματικά μπορεί να κατακτήσει ως παγκόσμιος προορισμός η Ελλάδα».
Τι σας προβληματίζει κοιτώντας προς το 2020 και μετά;
To 2019 επιβεβαιώνει πως οι προκλήσεις που έχει ο ελληνικός τουρισμός μπροστά του είναι μεγάλες. Μπορεί να διατηρήθηκε συνολικά η δυναμική του τουριστικού προϊόντος μας, αλλά διαφάνηκαν και μείζονα ζητήματα, που θα πρέπει να μας προβληματίσουν σοβαρά για το μέλλον. Το πρώτο είναι ασφαλώς η κατάρρευση του κολοσσού Thomas Cook, που είχε ως αποτέλεσμα σημαντικές απώλειες για το 12% των ξενοδοχειακών μονάδων της χώρας, σύμφωνα με την ειδική έρευνα που διενήργησε το ΞΕΕ. Φάνηκε ξεκάθαρα πόσο μπορεί να επηρεάσει τη ροή επισκεπτών προς τη χώρα μας μια τέτοια δυσάρεστη εξέλιξη και ειδικά τα ξενοδοχεία μικρομεσαίας κατηγορίας. Σύμφωνα με την έρευνα που σας προανέφερα, για το 2020, μόνο από τις συνέπειες της πτώχευσης της Thomas Cook, μπορεί να υπάρξει κενό στην πραγματική οικονομία της χώρας της τάξης του ενός δισεκατομμυρίου ευρώ. Καταλαβαίνετε πόσο μεγάλη είναι αυτή η πρόκληση. Το δεύτερο σημείο προβληματισμού είναι οι γεωγραφικές διαφοροποιήσεις που παρατηρούνται στις τουριστικές επιδόσεις των προορισμών ανά την Ελλάδα. Αυτό είναι «καμπανάκι» που καλεί σε δράση, για να γεφυρωθεί το χάσμα που υφίσταται σήμερα πάνω σε συγκεκριμένες προτεραιότητες, ενώ η αδράνεια το διευρύνει.
Επομένως, πώς θα πρέπει να κινηθούν οι ξενοδοχειακές επιχειρήσεις, αλλά και η ελληνική πολιτεία;
Το 2020 θα πρέπει να γίνει αφετηρία για το σχέδιο που θα μας πάει στο μέλλον. Σχέδιο που θα καθιστά τον τουρισμό υπόθεση όλων, αφού και τα οφέλη του διαχέονται προς όλους. Η εξαγγελία από τον ίδιο τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη για ένα δεκαετές σχέδιο στον τουρισμό έχει τεράστιο ειδικό βάρος, ώστε να προετοιμαστούμε μεθοδικά και υπεύθυνα για την αντιμετώπιση των προκλήσεων που έχουμε μπροστά μας. Είναι ώρα να ξεφύγουμε από τη λογική των προγνωστικών για κάθε επόμενη χρονιά και να δούμε τη μεγάλη εικόνα σε μεσο-μακροπρόθεσμη βάση βιωσιμότητας. Να βάλουμε όλοι τα δυνατά μας, ο καθένας από το δικό του πόστο ευθύνης, ώστε με όραμα και πρόγραμμα να εγγυηθούμε ένα δυναμικό και βιώσιμο μέλλον τουριστικά – κάτι που πραγματικά μπορεί να κατακτήσει η Ελλάδα ως παγκόσμιος προορισμός.
Πώς θα χαρακτηρίζατε το επίπεδο των παρεχόμενων υπηρεσιών, αλλά και των υποδομών;
Το κλειδί που ανοίγει την πόρτα στις καλές επιδόσεις είναι η ποιότητα. Αυτή πρέπει να είναι η στρατηγική επιδίωξή μας. Προορισμοί που δεν παρέχουν ποιότητα στην καθημερινότητα των κατοίκων τους είναι επόμενο να μην την εξασφαλίζουν ούτε και στους επισκέπτες τους. Η τουριστική εμπειρία δεν αφορά μόνο τη διαμονή στο ξενοδοχείο, η οποία μπορεί να είναι ιδανική, επειδή φροντίζουμε εμείς οι ξενοδόχοι γι’ αυτό με συνεχείς επενδύσεις εκσυγχρονισμού και αναβάθμισης των μονάδων μας. Τα ξενοδοχεία είναι επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται μέσα σε ένα ευρύτερο περιβάλλον και πρέπει να αναγνωρίσουμε τη σοβαρή έλλειψη υποδομών που παρατηρείται γύρω μας. Δρόμοι, γέφυρες, λιμάνια, μαρίνες, αεροδρόμια παίζουν πρωτεύοντα ρόλο στην ελκυστικότητα και στη βιωσιμότητα του τουριστικού προϊόντος. Το ίδιο και η ηλεκτροδότηση και η υδροδότηση, η διαχείριση των απορριμμάτων, η νοσοκομειακή περίθαλψη, κ.ο.κ. Χρειάζεται άμεσα ένα στοχευμένο πρόγραμμα δημόσιων επενδύσεων, σε σύμπραξη και με τον ιδιωτικό τομέα, που θα αποδώσει σε κατοίκους και επισκέπτες την ποιότητα που αξίζουν. Έχουμε μείνει πολύ πίσω και τώρα θα πρέπει να κάνουμε «ένα άλμα πιο γρήγορο από τη φθορά», όπως λέει κι ο ποιητής.
Τι προτείνει το ΞΕΕ όσον αφορά το ζήτημα των βραχυχρόνιων μισθώσεων ακινήτων;
Τα στοιχεία μιλάνε από μόνα τους. Μόνο για το 2018 καταγράφεται απώλεια δημόσιων εσόδων της τάξης των 34,3 εκατ. ευρώ, σύμφωνα με τη σχετική έρευνα που έγινε για λογαριασμό του ΞΕΕ. Ο αθέμιτος ανταγωνισμός μέσω των βραχυχρόνιων μισθώσεων δημιουργεί στρεβλώσεις μεγάλης κλίμακας στην τουριστική αγορά, αλλά και σοβαρά προβλήματα στην κοινωνία, από την ασφάλεια μέχρι τις εξώσεις οικογενειών και την αύξηση των ενοικίων. Σε πολλές περιοχές, μέχρι και το 95% των διαθέσιμων προς ενοικίαση ακινήτων είναι σε βραχυχρόνιες μισθώσεις. Υπήρξε θεσμική ατολμία και αυτό οδήγησε σε μια ανεξέλεγκτη κατάσταση, που τη βρίσκουμε μπροστά μας σε όλα τα επίπεδα. Πρέπει να δούμε κατάματα τις αρνητικές συνέπειες του φαινομένου και να δώσουμε απαντήσεις. Να γίνει ό,τι δεν έγινε χθες και προχθές, όταν επισημαίναμε το πρόβλημα χωρίς να βρίσκουμε ευήκοα ώτα. Απαιτείται ένα σαφές ρυθμιστικό πλαίσιο, συγκεκριμένοι περιορισμοί και κανόνες, όπως και ένα σύστημα ελέγχων στο οποίο όλα όσα αποφασίζονται θα τηρούνται, όπως ακριβώς έχει γίνει σε όλους τους σοβαρούς ευρωπαϊκούς προορισμούς. Δεν χρειάζεται να ανακαλύψουμε την πυρίτιδα, χρειάζεται όμως σίγουρα να δώσουμε περισσότερο χώρο στην κοινή λογική.
Βλέπετε ρίσκα στον ορίζοντα; Ευκαιρίες;
Το ελληνικό ξενοδοχείο αναδείχθηκε «εθνικός πρωταθλητής» για την οικονομία στην πιο δύσκολη στιγμή της χώρας. Ο τουρισμός είναι πλέον πολύ μεγάλο μέγεθος για την ελληνική οικονομία και είναι αναντικατάστατος ο ρόλος του στην ώθηση της ανάπτυξης, στην ενίσχυση της απασχόλησης και στην κοινωνική συνοχή. Κάθε σκέψη αποτυχίας απλώς απαγορεύεται. Ωστόσο, για να συνεχίσουν ο τουρισμός και τα ξενοδοχεία να συνεισφέρουν στο κοινό καλό, πρέπει να υπάρχει και «κοινή γραμμή». Να δώσουμε όλοι μαζί τη μάχη της ποιότητας και να την κερδίσουμε. Από την κυβέρνηση μέχρι τους δήμους, από τους επαγγελματίες του κλάδου μέχρι τον απλό πολίτη. Έχουμε ανάγκη τη συστράτευση και τη συνεργασία, να κερδίσουμε με την κοινή προσπάθεια τις μικρές και μεγάλες νίκες που θα κατοχυρώνουν τη θέση της Ελλάδας ως παγκόσμιου τουριστικού προορισμού ποιότητας, λιγότερο εξαρτώμενου από τις διακυμάνσεις των συγκυριών και με διακριτή ταυτότητα. Ευελπιστώ πως η κρίση μάς έκανε όλους σοφότερους και πως για την ελληνική ξενοδοχία, όπως και για την ελληνική οικονομία, τα καλύτερα είναι μπροστά μας.