Γκογκέν και απομυθοποίηση

1' 36" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Να βλέπουμε τους πίνακες του Πολ Γκογκέν ή να τους κατεβάσουμε; Το ερώτημα δεν είναι τυχαίο, αλλά διατυπώνεται ευθέως στους επισκέπτες της National Gallery του Λονδίνου που φιλοξενεί την έκθεση «Gauguin Portraits», όπως γράφουν οι New York Times. 

Μάλλον άργησε να συμπεριληφθεί ο Γάλλος μετα-ιμπρεσιονιστής ζωγράφος, που επηρέασε τον Πικάσο και τον Ματίς, στη λίστα με τους «αμφισβητούμενους» καλλιτέχνες λόγω της ακόλαστης ζωής του. Ο Γκογκέν πέρασε τα τελευταία του χρόνια στην Ταϊτή όπου εκμεταλλεύθηκε την αποικιοκρατική επιρροή του στο έπακρο. Οπως επισημαίνει το κείμενο της έκθεσης στο Λονδίνο, ο ζωγράφος «είχε κατ’ επανάληψη σεξουαλικές σχέσεις με νεαρά κορίτσια, “παντρεύτηκε” δύο από αυτά και έκανε παιδιά μαζί τους». Την ίδια εποχή, φιλοτέχνησε τους καλύτερους πίνακές του.

Στην εποχή μας ο Γκογκέν θα χαρακτηριζόταν παιδόφιλος και μάλλον θα περνούσε πολλά χρόνια στη φυλακή και δικαίως. Στην εποχή του, όμως, που η ανθρώπινη ζωή κόστιζε ελάχιστα και ο κόσμος ήταν χωρισμένος σε κατακτητές και κατακτημένους, ο Γκογκέν φερόταν αναλόγως. Πρέπει όμως να τον κρίνουμε με βάση τη δική μας εποχή; Και για να κάνουμε τα πράγματα λίγο πιο δύσκολα, ένα έργο τέχνης όταν τελειώσει ανήκει στον δημιουργό του ή σε όλους;

Είναι μια συζήτηση που στην πραγματικότητα δεν τελειώνει ποτέ. Είναι ίσως πιο εύκολο να καταδικάσουμε τα δημιουργήματα ενός ανθρώπου του οποίου οι επιλογές πόνεσαν ή πλήγωσαν άλλους ανθρώπους. Υπάρχει όμως ένας κίνδυνος εδώ. Η αναθεωρητική ματιά της εποχής μας μπορεί εύκολα να διολισθήσει και να επεκταθεί και σε άλλα επίπεδα. Αν σήμερα δεν εγκρίνουμε τη ζωή που έκανε ο Γκογκέν τον 19ο αιώνα και ακυρώνουμε το έργο του, τι ακολουθεί μετά; Πόσοι από τους καλλιτέχνες που έζησαν εκείνες τις εποχές και παλαιότερα καλύπτουν τις απαιτήσεις της δικής μας εποχής;

Το καλό, όμως, με την εποχή μας και την ευαισθησία της είναι η πρόσβαση σε πολλές πηγές και η διάθεση να συμπληρώσουμε την εικόνα ανθρώπων, όπως ο Γκογκέν, με όλες τις πληροφορίες. Ακόμα και τις πιο ενοχλητικές. Η απομυθοποίηση είναι πρόοδος, η αποκαθήλωση όμως; 

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή