Εν μέσω παγερής αδιαφορίας διεξάγεται από χθες το συνέδριο του ΠΑΣΟΚ. Εχει περάσει πολύς καιρός από τότε που τα στελέχη και τα μέλη του βροντοφώναζαν «το ΠΑΣΟΚ είναι εδώ, ενωμένο, δυνατό». Τώρα, το μόνο που μπορούν να ψελλίσουν είναι «το ΠΑΣΟΚ είναι απόν, διαιρεμένο και ισχνό». Αλλωστε, ελάχιστοι ενδιαφέρονται πια να το ακούσουν.
Γι’ αυτό και μικρή σημασία έχει πια αν το ΠΑΣΟΚ πρέπει να ενταχθεί στο ΚΙΝΑΛ ή αν καλύτερο είναι το ΚΙΝΑΛ να γίνει ΠΑΣΟΚ. Αυτό έπρεπε να το είχαν σκεφτεί όταν πανικοβλημένοι επέλεξαν, κακώς μάλλον, να αποστασιοποιηθούν από το ΠΑΣΟΚ και να το κρύψουν κάτω από το ΚΙΝΑΛ… Οπως ελάχιστη σημασία έχει και το κύριο αντικείμενο αυτού του συνεδρίου, που πρέπει να αποφασίσει αν ο/η πρόεδρος του ΚΙΝΑΛ θα είναι αυτόματα πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ ή αν το δεύτερο δικαιούται να έχει δικό του πρόεδρο.
Δυστυχώς για το ΚΙΝΑΛ / ΠΑΣΟΚ και για όσους πέρασαν από τον χώρο του και θεωρούν ότι ιδεολογικά και πρακτικά ανήκουν εκεί (άλλο πού βρίσκονται τώρα ή τι ψηφίζουν), όλα τα παραπάνω μοιάζουν ασκήσεις εσωστρέφειας, θυμίζουν αναταραχή σε φλιτζανάκι του καφέ και δεν ενδιαφέρουν καθόλου την κοινωνία σήμερα. Για πολλούς και διάφορους λόγους. Οι αντικειμενικές συνθήκες έχουν αλλάξει δραματικά, ακόμη και σε σχέση με το πρόσφατο παρελθόν, ο χώρος που εκπροσωπούσε κάποτε το ΠΑΣΟΚ, είτε λέγεται Κεντροαριστερά είτε ονομάζεται Σοσιαλδημοκρατία, βρίσκεται σε φάση συρρίκνωσης. Ειδικά στην Ελλάδα, το γεγονός ότι στις ευρωεκλογές και στις τελευταίες βουλευτικές εκλογές το ΚΙΝΑΛ κυμάνθηκε περί το 5% στα μεγάλα αστικά κέντρα και η διείσδυσή του στους νέους δεν ξεπέρασε επίσης το 5%, εξηγεί τα πάντα. Οι ηλικιωμένοι, κυρίως της επαρχίας, έδωσαν το τελικό 8,2%, και αυτό δεν μπορεί να εκλαμβάνεται ως ενθαρρυντικό.
Ούτε όμως αυτά τα δεδομένα επαρκούν για μια σωστή ερμηνεία της παρακμής που χαρακτηρίζει τη σημερινή εικόνα του ΚΙΝΑΛ / ΠΑΣΟΚ. Ασχέτως του τι ακριβώς εκφράζει το συγκεκριμένο κόμμα στην πολιτική σκηνή της χώρας, ασχέτως αν ο χώρος τον οποίο υποστηρίζει ότι αντιπροσωπεύει περνάει διεθνώς κρίση, το κύριο πρόβλημά του είναι ότι η ηγεσία του δεν κάνει «γκελ». Δεν διαθέτει τον άνθρωπο που να γοητεύει τον κόσμο, να τον «αναγκάζει» να ακούει αυτά που λέει, να αποδεικνύει ότι μπορεί να οδηγήσει ανοδικά, προς την εξουσία, το κόμμα του και επομένως να πείθονται τα στελέχη και άλλοι να υπαχθούν σε αυτόν και γύρω από αυτόν. Αυτή ήταν πάντα μια ανάγκη του κεντρώου – σοσιαλδημοκρατικού – κεντροαριστερού χώρου στην Ελλάδα σε όλες τις εποχές.
Σε αντίθεση με τη Δεξιά που ασχέτως του προσώπου που βρισκόταν στην ηγεσία της, αυτό συσπείρωνε πάντα γύρω του ένα 25%-30% τουλάχιστον, ο κόσμος του Κέντρου – Σοσιαλδημοκρατίας – Κεντροαριστεράς χρειαζόταν πάντα έναν ηγέτη για να συσπειρωθεί γύρω του. Γι’ αυτό και ώς τώρα ο χώρος περνούσε και περνάει περιόδους ακμής και παρακμής· με την επισήμανση και ταυτόχρονα παραδοχή ότι αυτά που ευαγγελιζόταν πάντα το Κέντρο και η Κεντροαριστερά τα έχει ενστερνισθεί σε μεγάλο βαθμό στην Ευρώπη και η Δεξιά – Κεντροδεξιά. Αρα…
Αλλά και η παγκόσμια Ιστορία είναι βασικά προσωποκεντρική. Τη γράφουν κυρίως τα πρόσωπα, τα οποία βέβαια προκύπτουν συνήθως από τις αντικειμενικές συνθήκες που επικρατούν στην εποχή τους και στον χώρο τους. Για τον Μιλτιάδη, τον Περικλή και τον Θεμιστοκλή μαθαίνουμε και στη συνέχεια στον Μεγάλο Κωνσταντίνο και στον Κωνσταντίνο τον Παλαιολόγο κάνουμε αναφορά, για να φτάσουμε στον Κολοκοτρώνη και μετά στον Βενιζέλο. Ο Μεταξάς είπε το «Οχι» και ο Ζαχαριάδης είναι ο αμφιλεγόμενος ηγέτης του ΚΚΕ στον Εμφύλιο.
Με τα ονόματα αυτών πορευτήκαμε στην Ελλάδα και αντίστοιχα διεθνώς την Ιστορία έγραψαν ο Ιούλιος Καίσαρας, ο Τζένγκις Χαν, ο Ναπολέων, ο Μέτερνιχ, ο Λένιν, ο Χίτλερ, ο Τσώρτσιλ, ο Στάλιν, ο Μάο και όλοι μαζί λατρεύουμε τον Ιησού στη Δύση, ενώ οι άλλοι τον Μωάμεθ. Αυτοί αναδείχθηκαν μέσα από τις καταστάσεις και τράβηξαν μαζί τους στελέχη και μάζες.
Κατ’ αναλογία, λοιπόν, το ΚΙΝΑΛ / ΠΑΣΟΚ χρειάζεται ηγέτη και χωρίς αυτόν οι συζητήσεις, οι ρητορείες και οι στρατηγικές δεν έχουν καμία ουσία. Απασχολούν έναν στενότατο κύκλο ανθρώπων. Δεν είναι, όμως, καθόλου εύκολο να βρεθεί ηγέτης στη σημερινή Ελλάδα. Τα χρόνια της συνεχούς παρακμής και της απαξίωσης της πολιτικής στη χώρα, σε όλα τα επίπεδα, έχουν το κόστος τους. Οι ηγέτες δεν εμφανίζονται από το πουθενά. Φυσικά, υπάρχουν και οι δήθεν…