23 Ιουνίου και 1η Ιουλίου 2019, αμέσως πριν από τις εκλογές, έγραψα δύο σύντομα άρθρα στην «Κ», με την ελπίδα ότι οι απόψεις μου θα ήταν χρήσιμες στη νέα κυβέρνηση.
Από τότε έχουν περάσει 150 ημέρες. Δεν είναι λίγος χρόνος, αν ξέρεις τι θέλεις. Το πρώτο άρθρο μου, 23 Ιουνίου, είχε τίτλο «Το πρώτο βήμα: νέα ταυτότητα του πολίτη». Υποστήριζα ότι το πρώτο απαραίτητο βήμα για την ηλεκτρονική διακυβέρνηση και τον εκσυγχρονισμό, για την απλοποίηση και διευκόλυνση της σχέσης του πολίτη με το τεράστιο κράτος είναι η έκδοση ενός νέου τύπου ταυτότητας. Δεν έλεγα κάτι καινούργιο ούτε καινοτόμο. Πολλές άλλες χώρες στην Ευρώπη έχουν τέτοιες ταυτότητες. Το είχε αναγνωρίσει ο Γ. Παπανδρέου, αλλά κόλλησε στην… αναγνώριση, δεν προχώρησε. Αλλά και οι επόμενες κυβερνήσεις αποδείχθηκαν εξίσου αναποτελεσματικές. Ο Ανδρέας Δρυμιώτης έχει γράψει πολλές φορές, επίμονα, για το θέμα στην «Κ».
Στο άρθρο μου, που θυμίζω δημοσιεύθηκε πριν από τις εκλογές και πριν γίνουν γνωστά τα ονόματα των υπουργών, υποστήριξα ότι η Αστυνομία (ΕΛ.ΑΣ.) είναι τελείως ακατάλληλη να διεκπεραιώσει γρήγορα και με ασφάλεια το έργο αντικατάστασης των ταυτοτήτων. Ελπίζω, έγραψα, η νέα κυβέρνηση να μη διστάσει να την απαλλάξει από αυτό το καθήκον.
Στη νέα κυβέρνηση, το καινούργιο υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης ανέλαβε τον σχεδιασμό της νέας ταυτότητας. Ο διαγωνισμός που είχε προκηρυχθεί από την ΕΛ.ΑΣ. ακυρώθηκε από τον κ. Χρυσοχοΐδη δέκα ημέρες μετά τις εκλογές. Ευτυχώς, επειδή ήταν στραβός. Αλλά, παρά τη σημασία του έργου, δεν έχει ακόμη προκηρυχθεί ο νέος διαγωνισμός με τις σωστές προδιαγραφές.
Υποθέτω ότι αντιστέκονται στην ΕΛ.ΑΣ., επειδή τους κακοφάνηκε ότι ακυρώθηκε ο διαγωνισμός τους, ή επειδή νομίζουν ότι έχουν το θεόπεμπτο δικαίωμα να εκμεταλλεύονται τα έγγραφα ασφαλείας του Δημοσίου. Ταυτότητες, διαβατήρια, άδειες οδήγησης, κ.λπ. Με το αζημίωτο. Αρκεί να συγκρίνει κανείς τι και πόσο συχνά πρέπει να πληρώσει ο πολίτης παράβολα για να ανανεώσει τέτοια έγγραφα στην Ελλάδα και τι στις άλλες χώρες της Ε.Ε. Είναι σίγουρο ότι κάποιο λάκκο έχει φάβα.
Είναι τέτοια η σημασία του έργου των νέων ταυτοτήτων για τον ψηφιακό μετασχηματισμό τη Ελλάδας, ώστε δεν χωρεί οποιαδήποτε καθυστέρηση. Στις 12.11 η «Κ» δημοσίευσε συνέντευξη του πρώην προέδρου της Εσθονίας (2006-2016), Τόμας Χέντρικ Ιλβες που πιστώνεται με την επιτυχή μετατροπή της Εσθονίας σε ψηφιακό κράτος. Τον ερώτησε ο Παύλος Παπαδόπουλος: Τι συμβουλεύετε την κυβέρνηση για να καλύψει το χαμένο έδαφος; Και αυτός απάντησε: Η συμβουλή που δίνω είναι η εξής: «Απλά, κάντε το» (just do it!).
Χάθηκαν πολύς χρόνος και πολιτική αξιοπιστία για να εξασφαλιστεί (αν εξασφαλίστηκε) συναίνεση για το πώς θα μπορούν να ψηφίζουν (ταλαιπωρούμενοι αφόρητα) οι Ελληνες που βρίσκονται στο εξωτερικό. Πολύ πιο σημαντικό θα ήταν να ενημερωθούν με πληρότητα οι αρχηγοί των κομμάτων από τον υπουργό Ψηφιακής Διακυβέρνησης συνοδευόμενο –αν είναι δυνατό– από τον πρώην πρόεδρο της Εσθονίας για το τι σημαίνει για την πρόοδο και ευημερία της Ελλάδας η γρήγορη μετατροπή της σε «ψηφιακό» κράτος. Μπορεί τα κόμματα να μη θελήσουν να συναινέσουν, αλλά θα είναι εντίμως και πλήρως πληροφορημένα.
Ο αρθρογράφος των New York Times, Τόμας Φρίντμαν, στο βιβλίο του «Hot, Flat, and Crowded» παρατηρεί ότι η Κίνα πραγματοποιεί σήμερα (2009) σε ώρες ό,τι οι ΗΠΑ χρειάζονται χρόνια να ολοκληρώσουν! Σε σχέση με εμάς, όμως, η Αμερική είναι γρήγορη. Εκατόν πενήντα ημέρες είναι πολύς χρόνος. Ο καθηγητής της Ιστορίας στο Harvard, Γκράχαμ Αλισον, γράφει ότι το 2011 ένας Κινέζος εργολάβος έχτισε ουρανοξύστη 30 ορόφων σε 15 ημέρες και ένας άλλος το 2014 έναν ουρανοξύστη 57 ορόφων σε 19 ημέρες! Την Ελλάδα επισκέφθηκε ο πρόεδρος της Κίνας Σι Τζινπίνγκ. Μπορούμε να μάθουμε πολλά και από τους Κινέζους όπως και από τους Εσθονούς. Πρέπει βέβαια να θέλουμε να μάθουμε και να θέλουμε να μιμηθούμε. Οι υπουργοί μας πρέπει επίσης να θυμούνται ότι 150 ημέρες είναι πολύς χρόνος. Χρόνος που φεύγει και δεν επανέρχεται. Γι’ αυτό θα ήθελα να αντιμετωπιστεί ό,τι έχει σχέση με τις νέες ταυτότητες από το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης ως έργο έκτακτης ανάγκης. Να διαμορφωθούν ειδικές διαδικασίες για ταχύτατη διεκπεραίωση του έργου. Ελπίζω να προκαλέσει την επιτάχυνση ο πρωθυπουργός. Ωστε έπειτα από ακόμη 150 ημέρες να έχουμε τις πρώτες νέες ταυτότητες.
Γράφουν οι εφημερίδες ότι πλησιάζει η πρώτη αξιολόγηση των υπουργών. Αν είναι αλήθεια, δικαιολογείται μια κάποια υπουργική νευρικότητα. Ισως και κάποιες βιαστικές νομοθετικές πρωτοβουλίες. Διάβασα για παράδειγμα ότι πρόκειται να αναμορφωθεί ο Κώδικας Οδικής Κυκλοφορίας. Θυμήθηκα ότι στον ίδιο περίπου χρόνο, μερικούς μήνες μετά την ανάληψη της διακυβέρνησης από τον Κώστα Καραμανλή, τον Οκτώβριο 2004, ο υπουργός Μεταφορών Μιχάλης Λιάπης ανακοίνωσε την αναμόρφωση του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας. Εχουμε εν προκειμένω ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα της δράσης της δημοσιοϋπαλληλικής γραφειοκρατίας. Προσφέρει στον σχετικά νέο υπουργό copy paste ένα εντυπωσιακό νομοθέτημα ικανό να συντηρήσει για ικανό διάστημα το ενδιαφέρον της κοινής γνώμης.
Πλην όμως, δυστυχώς, το πρόβλημα με τον Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας, που αποτελεί νόμο του κράτους, είναι ότι κανείς, μα κανείς, δεν τον τηρεί. Ο προηγούμενος ΚΟΚ, ο προ-προηγούμενος, ο επόμενος, ο κάθε ΚΟΚ απαγορεύει την παράβαση του ερυθρού σηματοδότη, ή τη στάθμευση όπου υπάρχουν απαγορευτικές πινακίδες ή στο πεζοδρόμιο, ή την παραβίαση του «Stop» κ.λπ. Το δεύτερο άρθρο μου της 1ης Ιουλίου «Θέλουμε την Ελλάδα ευνομούμενη; Αλήθεια;» αναφερόταν ακριβώς σε αυτό το θέμα. Πρότασή μου ήταν η εισαγωγή της τεχνολογίας για τον έλεγχο της τήρησης των διατάξεων του ΚΟΚ. Κάμερες και αυτοματισμός. Παραβιάζει το αυτοκίνητο τo κόκκινο, το «Stop», τον λεωφορειόδρομο, το όριο ταχύτητας, κ.λπ., καταγράφεται και σε τρεις μέρες ο ιδιοκτήτης χρεώνεται με το πρόστιμο που αντιστοιχεί στην παράβαση. Η τεχνολογία υπάρχει και εφαρμόζεται σε πολλές πόλεις επιτυχώς. Η παράβαση των κανόνων οδικής κυκλοφορίας έχει ως συνέπεια αυξημένους θανάτους και τραυματισμούς σε τροχαία ατυχήματα. Πέρασαν 150 ημέρες, αλλά η πολιτεία δεν φαίνεται να έχει επιδείξει κάποιο ενδιαφέρον. Είναι ως αν οι δυνάμεις της κυβέρνησης εξαντλήθηκαν στην αντικαπνιστική εκστρατεία. Πρότασή μου στον πρωθυπουργό: Να εξουσιοδοτήσει τον υπουργό Ψηφιακής Διακυβέρνησης να προμηθευτεί με απευθείας ανάθεση 100 κάμερες και να τις εγκαταστήσει πιλοτικά για τον έλεγχο και τη διαχείριση της παραβατικότητας σε σχέση με τον κόκκινο σηματοδότη. Στο μεταξύ, η παράκλησή μου είναι να μη γίνει οποιαδήποτε αλλαγή στον Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας. Είναι ύβρις στη νοημοσύνη μας.
* Ο κ. Στέφανος Μάνος είναι πρώην υπουργός.