Αυτή είναι η παραμυθία της κουζίνας, η μεταφορά μέσα από τη γεύση και την όσφρηση, την υφή και την επιδεξιότητα των χεριών και του μυαλού.
Χιλιόμετρα, πολλά, δεκάδες χιλιόμετρα κάθε μέρα, κυλιόμενοι δρόμοι μεγαλύτεροι από αεροδρομίων, χιλιάδες, πολλές χιλιάδες κόσμου, επαγγελματιών του βιβλίων, εκδοτών, συγγραφέων, δημοσιογράφων και αναγνωστών. Είναι η μεγαλύτερη έκθεση βιβλίου στον κόσμο η Frankfurt Messe, το γεγονός κάθε Οκτωβρίου. Διαρκεί πέντε ημέρες – πηγή μεγάλης πίεσης και κούρασης ακόμα και σωματικής, εκτός από την ανάγκη να είσαι σε μόνιμη εγρήγορση, ζητάει καλά αντανακλαστικά και μάτι ανήσυχο και εξασκημένο. Συζητήσεις των 20 λεπτών (τόσο διαρκεί κάθε ραντεβού), συμφωνίες, δημόσιες σχέσεις, σχέδια – we all mean business.
Δουλειά χωρίς έξτρα δώρο; Όχι βέβαια. Την τελευταία ημέρα, τις τελευταίες ώρες σωστότερα, κατά παράδοση τις αφήνουμε στην αποκλιμάκωση της έντασης. Γεμίζουν από την ενασχόληση με τα γούστα μας. Μερικά χρόνια πριν, τα βιβλία της γαστρονομίας κάλυπταν πολλές εκατοντάδες τετραγωνικών μέτρων, τελευταία με τους μη παθιασμένους αναγνώστες να έχουν στραφεί στο Google και εκεί να αναζητούν λύσεις και ιδέες για την κατσαρόλα και το τραπέζι τους, η έκταση έχει μειωθεί. Δυσάρεστο ή επιζήμιο; Όχι απαραιτήτως.
Έχουν μειωθεί κατ’ ανάγκη οι «μαζικές μαγειρικές εκδόσεις», οι στενά πρακτικές και χρηστικές. Τα tips μπορείς να τα αναζητήσεις στο Google – αναλαμβάνοντας και το όποιο ρίσκο (για την ακρίβειά του). Τα βιβλία των μεγάλων σεφ (μεγάλων με την έννοια δημοφιλίας και όχι απαραιτήτως της αξίας) έχουν κι αυτά μειωθεί – και ακολουθούν λίγο πολύ τις οδούς, τις δεσμεύσεις και την αισθητική της τηλεοπτικής προβολής και του Youtube. Αυτό είναι όλο; Απογοητευτικό μοιάζει. Όχι βέβαια, μέσα σε αυτό το αρκετά χαοτικό στην πρώτη ματιά σύμπαν εύκολα ξεχωρίζεις αυτά για τα οποία θα ξεροστάλιαζες για να αποκτήσεις.
Όπως δύο βιβλία του Phaidon (πολύ συγκρατημένος ο οίκος έναντι άλλων ετών, αλλά πάντα διαθέτει δείγματα λαμπρά της τυποτεχνικής του αριστείας). «Signature Dishes that matter», ένα χάρμα οφθαλμών με βαμμένο το σόκορο των σελίδων, και το «Turkish cook book» του Musa Dagdeviren – αυτά σου δίνουν και το μέτρο, τον πήχη τού τι ζητάει ένας αναγνώστης μαγειρικών βιβλίων σήμερα. Τον κόσμο τους μέσα από το πιάτο ζητάει, όχι την τεχνική ή τις ακρότητες. Δεν ζητάει το εργαλείο, ζητάει το βάθος της ιστορίας που καταλήγει να γίνει φαγητό – τροφή.
Ζητάει το σύμπαν που φτιάχνεται γύρω από την κουζίνα, θέλει να κάνει το ταξίδι, να βρει την άκρη της, να μάθει όσα δεν μπορέσει ποτέ να δει από κοντά ή όσα θα είναι δύσκολο να ζήσει ακόμα κι αν βρεθεί εκεί. Αυτή είναι η παραμυθία της κουζίνας, η μεταφορά μέσα από τη γεύση και την όσφρηση, την υφή και την επιδεξιότητα των χεριών και του μυαλού. Κι αν τη βρεις τυπωμένη, την κρατάς μαζί σου, δεν την αποχωρίζεσαι.
*To άρθρο πρωτοδημοσιεύτηκε στον Γαστρονόμο Νοεμβρίου, τεύχος 163.