Μια λίστα με επενδύσεις υποδομών, καθώς και ιδιωτικές, θα εισηγηθεί η κυβέρνηση, προκειμένου αυτά να χρηματοδοτηθούν από τις επιστροφές των κερδών των ευρωπαϊκών κεντρικών τραπεζών από ελληνικά ομόλογα (SMPs και ANFAs), εφόσον τελικά οι Βρυξέλλες συμφωνήσουν να αξιοποιούνται τα σχετικά κεφάλαια για επενδύσεις, αντί για εξόφληση χρέους, όπως γινόταν έως τώρα.
Σύμφωνα με πληροφορίες από κυβερνητική πηγή, η λίστα, που έχει ήδη ετοιμαστεί, περιλαμβάνει επενδύσεις υποδομών ψηφιακού προσανατολισμού, για διαχείριση απορριμμάτων σε τουριστικές περιοχές και για διασύνδεση λιμανιών με οδικά δίκτυα. Για τις επιχειρήσεις του ιδιωτικού τομέα, εξετάζεται να έχουν χαμηλότερη προκαταβολή φόρου για το ποσόν που θα επενδύουν σε κεφαλαιουχικό εξοπλισμό.
Οι επενδύσεις πρέπει να συμφωνηθούν με τις Βρυξέλλες. Η απόφαση του Eurogroup του Ιουνίου του 2018, η οποία έδινε τη δυνατότητα να χρησιμοποιηθούν τα κεφάλαια των SMPs και ANFAS για επενδύσεις, αντί για εξόφληση χρέους, όριζε σαφώς ότι αυτές πρέπει να είναι συμφωνημένες.
To πρόβλημα, όπως προέκυψε από τις συζητήσεις των τελευταίων μηνών και του Euroworking Group της περασμένης Δευτέρας, είναι ότι τα κεφάλαια των SMPs και ANFAs, 1,2 δισ. ευρώ συνολικά το 2020, δεν θα μπορούν να υποκαταστήσουν εθνικούς πόρους στο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων. Γερμανοί, Ολλανδοί, Φινλανδοί και Σλοβάκοι είπαν ξεκάθαρα «όχι» στη δημιουργία πρόσθετου δημοσιονομικού χώρου από τα SMPs και ANFAs, και την ίδια άποψη συμμερίζονται λίγο ώς πολύ και τα περισσότερα άλλα κράτη-μέλη. Ετσι, η κυβέρνηση εγκατέλειψε την ιδέα να αξιοποιήσει τις επιστροφές αυτών των ποσών ως μια έμμεση μείωση του στόχου του πρωτογενούς πλεονάσματος, όπως ήλπιζε στην αρχή. Αλλωστε, ο προϋπολογισμός του 2020 έχει συνταχθεί με αυτό το δεδομένο.
Ούτε, όμως, η αλλαγή της χρήσης των SMPs και ANFAs από εξόφληση χρέους σε επενδύσεις θα είναι απλή. Πρώτον, πρέπει να συμφωνηθεί η τεχνική βάσει της οποίας θα γίνει η αλλαγή, διασφαλίζοντας ότι δεν θα οδηγήσει σε πρόσθετο δημοσιονομικό χώρο. Κομισιόν και ESM αναμένεται να αναλάβουν τη δουλειά αυτή, εφόσον το Eurogroup, το οποίο συνεδριάζει την Τετάρτη 4/12, δώσει τη σχετική εντολή. Δεύτερον, πρέπει να βρεθούν οι επενδύσεις εκείνες που θα συγκεντρώνουν τα απαραίτητα ποιοτικά χαρακτηριστικά, αλλά και θα είναι αρκετά ώριμες για να απορροφήσουν τους πόρους του 1,2 δισ. ευρώ. Ενα ερώτημα π.χ. είναι τι θα απογίνουν οι πόροι εάν δεν απορροφηθούν εντός του έτους. Ενα τρίτο ζήτημα, που έχει τεθεί κατά τις συζητήσεις, είναι η ενδεχόμενη αρνητική επίπτωση στην ανάλυση βιωσιμότητας χρέους, από τη στιγμή που οι πόροι δεν θα χρησιμοποιηθούν για την εξόφλησή του. Ο αντίλογος της ελληνικής πλευράς είναι ότι θα τονωθεί η ανάπτυξη και άρα θα μειωθεί το χρέος μέσω της αύξησης του παρονομαστή στον λόγο χρέους προς ΑΕΠ.
Οι αποφάσεις δεν αναμένονται σύντομα. Υπολογίζεται ότι θα ληφθούν από το Eurogroup κάποια στιγμή την άνοιξη του 2020, ενόψει της απόφασης εκταμίευσης της επόμενης δόσης των SMPs και ANFAs, στα μέσα του επόμενου χρόνου. Αλλωστε, προς το παρόν δεν έχει πλήρως εξασφαλισθεί ούτε καν η δόση των 767 εκατ. ευρώ, για την οποία άναψε πράσινο φως το Euroworking Group την περασμένη Δευτέρα.