Τα τελευταία χρόνια η διαφθορά στον αθλητισμό θεωρείται πλέον φλέγον ζήτημα, τόσο ώστε να έχει μπει στο στόχαστρο μεγάλων διεθνών οργανισμών όπως είναι ο ΟΗΕ, το Συμβούλιο της Ευρώπης και η Ευρωπαϊκή Ενωση.
Είτε αυτό αφορά τη χρηστή διακυβέρνηση αθλητικών οργανισμών, είτε τη χειραγώγηση αθλητικών αγώνων με οποιαδήποτε μορφή και μέθοδο. Πρόσφατα, λοιπόν, η Ελλάδα έγινε μία από τις πρώτες χώρες που επικύρωσε στη Βουλή τη σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για τη χειραγώγηση αθλητικών διοργανώσεων, δείχνοντας έμπρακτα και όχι με λόγια την πολιτική βούληση της ελληνικής κυβέρνησης να αντιμετωπίσει το θέμα.
Τι καινούργιο φέρνει, όμως, η σύμβαση Macolin όπως έχει καθιερωθεί να λέγεται και τι είναι καλό να γνωρίζει όποιος ασχολείται με το αθλητικό γίγνεσθαι και στη χώρα μας; Φέρνει τρία πράγματα: Ευαισθητοποίηση, συντονισμό και ανταλλαγή πληροφοριών στη μάχη κατά της νόθευσης του αθλητικού αποτελέσματος.
Η βασική της καινοτομία είναι η υποχρέωση δημιουργίας μιας εθνικής πλατφόρμας που θα παίζει τον κυρίαρχο ρόλο στη μάχη κατά της χειραγώγησης των αγώνων. Η πλατφόρμα αυτή είναι μια ευέλικτη δομή στην οποία συμμετέχουν συστηματικά και στοχευμένα όσοι εμπλέκονται.
Επειδή ακριβώς το πρόβλημα της χειραγώγησης των αγώνων τείνει να γιγαντωθεί, το αθλητικό κίνημα δεν μπορεί μόνο του να το αντιμετωπίσει. Γι’ αυτό χρειάζεται στενή συνεργασία με τις διωκτικές αρχές. Επίσης, χρειάζεται συνεργασία μεταξύ των εθνικών πλατφορμών που έχουν συσταθεί σε πολλές χώρες γιατί πλέον ο στοιχηματισμός δεν κλείνεται στα εθνικά σύνορα.
Η εθνική πλατφόρμα για τη χειραγώγηση των αγώνων έχει τον ρόλο να κινητοποιήσει, να εμπλέξει και να συντονίσει όλους τους μετόχους του αθλητικού γίγνεσθαι. Αθλητές, προπονητές, διαιτητές, ομοσπονδίες από το αθλητικό κίνημα καθώς και αστυνομία, εισαγγελέα και Εθνική Αρχή Διαφάνειας από το κράτος.Επειδή η χειραγώγηση των αγώνων αφορά κυρίως (αλλά όχι μόνο) τον στοιχηματισμό, η διεθνής πρακτική είναι να συμμετέχουν επίσης στην πλατφόρμα και η Ρυθμιστική Αρχή για τα Παίγνια και εκπρόσωποι στοιχηματικών εταιρειών. Τέλος, επειδή θα δοθεί ιδιαίτερη έμφαση στις εκπαιδευτικές δράσεις, συνήθως συμμετέχουν και εκπρόσωποι των τμημάτων φυσικής αγωγής και αθλητισμού.
Οπως ισχύει παντού, η καταστολή, όσο και αν είναι απαραίτητη, δεν είναι ικανή από μόνη της να αντιμετωπίσει το πρόβλημα. Η διεθνής εμπειρία έχει δείξει ότι προτεραιότητα είναι η ευαισθητοποίηση αλλά και η εκπαίδευση των συντελεστών των αγώνων.
Παίκτες, προπονητές και διαιτητές πρέπει να συνειδητοποιήσουν τον ρόλο τους σε θέματα ακεραιότητας. Και αυτό μπορεί να γίνει μέσα από ευαισθητοποίηση και εκπαίδευση ώστε ο καθένας να προστατεύει τον εαυτό του, την ομάδα του, το άθλημά του.
Αφήνω τελευταίο κάτι σημαντικό: Χειραγώγηση αγώνων δεν σημαίνει μόνο στοίχημα και άμεσο οικονομικό όφελος. Χειραγώγηση θεωρείται κάθε «παραχάραξη» του αθλητικού αποτελέσματος ανεξαρτήτως αν υπάρχει άμεσο οικονομικό όφελος.
Για παράδειγμα, χειραγώγηση είναι και η προσυνεννόηση αγώνα προκειμένου να κερδηθούν μόρια εισαγωγής στα πανεπιστήμια ή η υπαγωγή ενός αθλητή σε άλλη κατηγορία από αυτή που θα έπρεπε να ανήκει, δηλώνοντας ψευδή προσωπικά στοιχεία. Επεκτείνεται ακόμα και στη χρήση αθλητικών ομάδων για αλλότριους σκοπούς (π.χ. διακίνηση και ξέπλυμα «μαύρου» χρήματος κ.λπ.).
Με λίγα λόγια, η χειραγώγηση αγώνων δεν έχει να κάνει μόνο με το στοίχημα και τα στημένα παιχνίδια αλλά με ό,τι παραχαράσσει το αθλητικό αποτέλεσμα. Επειδή, λοιπόν, τα τελευταία χρόνια το φαινόμενο αυτό με τη βοήθεια της τεχνολογίας έχει πάρει διαστάσεις, η απάντηση του αθλητικού κινήματος και των κυβερνήσεων είναι η επιστροφή στις θεμελιώδεις αρχές της αθλητικής ακεραιότητας και του κώδικα συμπεριφοράς στο αθλητικό γίγνεσθαι.
Οσο και αν ακούγεται ρομαντικό και χιλιοειπωμένο, πρέπει πάντα να ξεκινάμε από την Παιδεία. Μπορεί τα αποτελέσματα να μην είναι άμεσα ορατά, αλλά σε βάθος χρόνου θα φανούν. Διότι ακόμα και για ένα μακρινό ταξίδι πολλών χιλιομέτρων, χρειάζεται πάντα το πρώτο βήμα.
* Ο κ. Γιώργος Μαυρωτάς είναι γενικός γραμματέας Αθλητισμού.