Προσωπικά δεν έχω δει πιο «αμερικανική» φωτογραφία της προπολεμικής Αθήνας. Βρισκόμαστε λίγο πριν από την εκπνοή της δεκαετίας του 1920· ίσως στο 1929, σε ένα χρονολογικό ορόσημο όπως το δικό μας σήμερα, αλλά 90 χρόνια νωρίτερα. Είναι τα Χαυτεία, η συμβολή της Σταδίου με την Αιόλου, αλλά θα μπορούσε να είναι πολύ εύκολα μια σκηνή από τα αμερικανικά ’20s, ιδίως αν επικεντρωθούμε στους πρωταγωνιστές του δρόμου (τον συνωστισμό ανθρώπων και μηχανών) και λιγότερο στην αρχιτεκτονική των δύο κτιρίων, που συμπτωματικά διασώζονται και τα δύο.
Έχει κινηματογραφική ποιότητα αυτή η συναρπαστική σκηνή δρόμου που αλιεύσαμε σε μια επίσης συναρπαστική έκδοση, η οποία αφηγείται την ιστορία της εταιρείας τροφίμων της οικογένειας Θανόπουλου («Από τα “Εδώδιμα-Αποικιακά” στα σούπερ μάρκετ», που συνυπογράφουν η ιστορικός Λυδία Σαπουνάκη-Δρακάκη και η αρχιτέκτων Μαρία Λουίζα Τζόγια-Μοάτσου, εκδόσεις Καστανιώτη). Μια σκηνή δρόμου, που μας πλημμυρίζει με πληροφορίες: για την πύκνωση της κίνησης, για την αυξημένη παρουσία γυναικών στους δρόμους, για το αστικό βάθος της Αθήνας που εύκολα ξεπερνάμε. Για την ιστορία, το 1931 το εδωδιμοπωλείο του Θανόπουλου, που λειτουργούσε από το 1877 στην οδό Αιόλου 79, μεταφέρεται σε μεγαλύτερο χώρο στα Χαυτεία, στη γωνία Σταδίου και Αιόλου 98, στο κτίριο που διακρίνεται δεξιά. «Με την τέλειαν οργάνωσιν της Επιχειρήσεώς μας και με την συγκέντρωσιν όλων των ειδών των τροφίμων στο Κατάστημά μας είμεθα εις θέσιν να σας εξυπηρετήσωμεν καλλίτερον παντός άλλου», διαβάζουμε σε διαφήμιση της εποχής. Έτσι, οι Αθηναίοι παίρνουν μια πρώτη ιδέα για το πώς μπορεί να μοιάζει ένα «σούπερ μάρκετ». Αλλά δεν γνωρίζουν ακόμη τη λέξη. ■