Περιήγηση στον έναστρο ουρανό

Περιήγηση στον έναστρο ουρανό

3' 14" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

ΣΑΡΑ ΓΚΙΛΙΝΧΑΜ

Κοιτάζοντας τα αστέρια

μτφρ. Ηλίας Μαγκλίνης

προλ. Διονύσης Σιμόπουλος

εκδ. Καπόν, σελ. 224

Εχετε παίξει ποτέ «ενώστε τις κουκκίδες» στον μαγικό καμβά του έναστρου ουρανού; Εχετε προσπαθήσει να εντοπίσετε τη Μικρή και τη Μεγάλη Αρκτο, τον Ωρίωνα, την Ανδρομέδα, την Κασσιόπη, τον Ηρακλή, τον Περσέα; Γνωρίζετε τις ευφάνταστες και συναρπαστικές ιστορίες των ηρώων και ηρωίδων που χάρισαν το όνομά τους στους αστερισμούς κάνοντάς τους τους λαμπρότερους, διαχρονικότερους και πιο εύγλωττους αφηγητές των περιπετειών τους στο πέρασμα των αιώνων;

Ογδόντα οκτώ είναι οι επίσημοι, διεθνώς αναγνωρισμένοι αστερισμοί, οι ομάδες δηλαδή των πιο λαμπρών αστεριών μιας περιοχής του ουρανού που σχηματίζουν εικόνες, καθώς ενώνονται μεταξύ τους με νοητές γραμμές. Η βραβευμένη γραφίστρια και art director Σάρα Γκίλινχαμ συγκέντρωσε στο εξαιρετικό βιβλίο «Κοιτάζοντας τα αστέρια» στοιχεία για κάθε έναν από αυτούς τους αστερισμούς, τις ιστορίες που τους συνοδεύουν, αλλά και οδηγίες για τον εντοπισμό τους στον ουράνιο θόλο. «Ο στόχος μου ήταν να επιλέξω τους πιο γνωστούς και τους πιο συναρπαστικούς μύθoυς και θρύλους που σχετίζονται με κάθε έναν από τους αστερισμούς, υπάρχουν όμως  περισσότερες ιστορίες για όσους ενδιαφέρονται να μάθουν», σημειώνει η συγγραφέας.

Η Γκίλινχαμ παραθέτει τους αστερισμούς με βάση την κατηγοριοποίησή τους σε αρχαίους –αυτούς που ανακαλύφθηκαν και ονοματίστηκαν πριν από χιλιάδες χρόνια από τον Ελληνα μαθηματικό, γεωγράφο και αστρονόμο Κλαύδιο Πτολεμαίο και τον Πέρση αστρονόμο Αλ Σούφι– και σε σύγχρονους – όσους επινοήθηκαν κατά τη διάρκεια της εποχής των ανακαλύψεων, το 1500 και το 1700. Οι αρχαίοι αστερισμοί παρατίθενται χωρισμένοι σε δύο ενότητες, αυτούς που απαρτίζουν τον ζωδιακό κύκλο ή μικρό κύκλο των ζώων, γιατί παραπέμπουν κυρίως σε ζώα, και σε όσους παραπέμπουν σε πρόσωπα, ζώα και ιερά αντικείμενα της αρχαίας ελληνικής μυθολογίας (όπως ο Ηνίοχος, ο Κένταυρος, η Κόμη της Βερενίκης, ο Πήγασος). Οι δε σύγχρονοι αστερισμοί χωρίζονται σε όσους απεικονίζουν ζώα και ανθρώπους (ο Χαμαιλέων, η Δοράς, ο Μονόκερος, ο Φοίνικας) και σε αυτούς που θυμίζουν αντικείμενα και σύμβολα (ο Σταυρός του Νότου, ο Οκτάντας, το Τηλεσκόπιον, η Ασπίς). Για κάθε αστερισμό παρατίθεται η αντίστοιχη εικόνα του, φιλοτεχνημένη από τη Γκίλινχαμ με φροντίδα, καλαισθησία και μια δόση αστρόσκονης.

Περιήγηση στον έναστρο ουρανό-1

Τον πρόλογο του βιβλίου υπογράφει ο επίτιμος διευθυντής του Ευγενιδείου Πλανηταρίου κ. Διονύσης Π. Σιμόπουλος.

Τον πρόλογο του βιβλίου υπογράφει ο επίτιμος διευθυντής του Ευγενίδειου Πλανηταρίου κ. Διονύσης Π. Σιμόπουλος, ο οποίος κάνει μια αναδρομή στην προέλευση των αστερισμών, επισημαίνοντας ότι «αν και λέγεται ότι ήταν η φαντασία που διέγραψε μόνη της τα διάφορα καταπληκτικά συνταιριάσματα στον ουράνιο θόλο, δίνοντας έτσι ονομασίες στους διάφορους αστερισμούς, εντούτοις δεν πρέπει να ήταν μόνο η φαντασία αλλά και οι καθημερινές ανάγκες της επίγειας ζωής. Γιατί η μοίρα των αρχαίων λαών ήταν στενά συνδεδεμένη με τη φύση». Και εξηγεί: «Οι ναυτικοί έπρεπε να εμπιστευθούν τον ουρανό για να ταξιδέψουν. Οι γεωργοί έπρεπε να συμβουλευθούν τους αστερισμούς για κάθε δουλειά του κάμπου και οι βοσκοί έπρεπε να παρακολουθούν την πορεία των άστρων για να διαφεντεύουν τα κοπάδια τους. Φαίνεται δηλαδή ότι ο πρώτος και κύριος σκοπός της δημιουργίας των αστερισμών ήταν ως βοηθητικό μέσο προσανατολισμού και οδηγού της καθημερινής ζωής των αρχαίων».

Εκτός της χρηστικής και της επιστημονικής τους αξίας, ωστόσο, η συγγραφέας επισημαίνει και αναδεικνύει το γεγονός ότι οι αστερισμοί αποτελούν ταυτόχρονα φορείς συλλογικής μνήμης και οι ιστορίες που τους συνοδεύουν αποκαλύπτουν στοιχεία για την κουλτούρα, τις πεποιθήσεις και την καθημερινότητα αρχαίων και νεότερων πολιτισμών.

Ταξίδι γνώσης

Οι ερασιτέχνες επίδοξοι αστρονόμοι θα βρουν στις σελίδες του βιβλίου ουράνιους χάρτες και οδηγίες για τη χρήση τους, που θα τους βοηθήσουν να εντοπίσουν τη θέση των αστερισμών, μεμονωμένων άστρων καθώς και ολόκληρες ουράνιες «γειτονιές». Θα βρουν, επίσης, πληροφορίες σχετικά με τα υπάρχοντα εργαλεία αστροπαρατήρησης, προτεινόμενες εφαρμογές, βιβλία και σχετικές ιστοσελίδες, ενδεικτική και προσεκτικά επιλεγμένη βιβλιογραφία, αλλά και ένα πολύ χρήσιμο γλωσσάρι. Με πλοηγό το βιβλίο της Γκίλινχαμ θα ξεκινήσουν ένα ταξίδι γνώσης στις γειτονιές του έναστρου ουρανού, μαθαίνοντας ταυτόχρονα τις ιστορίες που λέγονται για τις παρέες των άστρων και δεν θα κοιτάξουν ποτέ ξανά τον νυχτερινό ουρανό με τον ίδιο τρόπο.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή