Πάντα υπάρχει μια αφορμή να επιστρέφεις στις φωτογραφίες του Κώστα Μπαλάφα (1920-2011) από τη χριστουγεννιάτικη Αθήνα της δεκαετίας του ’60. Ήταν η εποχή που ο σπουδαίος αυτός Έλληνας φωτογράφος είχε επαγγελματική σχέση με τη ΔΕΗ και αποτύπωνε με τον φακό του αυτό που πιθανότατα του είχε ζητηθεί: μια πληθωρικά φωταγωγημένη πρωτεύουσα, στο πρότυπο των μεγάλων ευρωπαϊκών πόλεων.
Φέτος, που ο εορταστικός διάκοσμος της Αθήνας βρέθηκε αναπάντεχα στην πρώτη γραμμή της επικαιρότητας, χαζεύουμε τα πολύχρωμα λαμπιόνια σε σχήμα χριστουγεννιάτικου δέντρου όταν χάριζαν στην προ πεντηκονταετίας οδό Σταδίου μια τολμηρά μοντέρνα λάμψη, που τώρα μας προκαλεί εντύπωση. Όχι τόσο γιατί εκείνα τα χρόνια οι άνθρωποι υπέφεραν τρομερά ή έτρωγαν από τα σκουπίδια (σύμφωνα με μια ισοπεδωτική αντίληψη ανάγνωσης της πρόσφατης ιστορίας), αλλά γιατί πετυχαίνουμε τη μεταπολεμική Αθήνα σε μια στιγμή μετάβασης. Εδώ παρακολουθούμε την εδραίωση μιας νέας κουλτούρας εορτασμού των Χριστουγέννων, περισσότερο κοσμικής και σίγουρα πολύ πιο καταναλωτικής.
Οι σημερινές αψιμαχίες περί απονεύρωσης του θρησκευτικού περιεχομένου των εορτών ή νοσταλγίας μιας ξεχωριστής δεκαετίας που απλώς εξιδανικεύεται έχουν την αξία τους, αλλά αποσιωπούν το σημαντικότερο: την οικουμενική επιθυμία (και ανάγκη) για γιορτή ανεξαρτήτως συνθηκών και εποχής. Καλές γιορτές. ■