Τώρα που οι εκλογές έλυσαν τον γόρδιο δεσμό του Brexit που τόσο προσπάθησε να επιβάλει και ο ίδιος αναδείχθηκε σε κυρίαρχο του παιχνιδιού, o Μπόρις Τζόνσον προσπαθεί επιτέλους να γεφυρώσει το ρήγμα που άνοιξε το δημοψήφισμα του 2016. Οπως είπε από την πρωθυπουργική κατοικία στο νούμερο 10 της Ντάουνινγκ Στριτ, «θέλω να ξέρετε ότι σε αυτή τη συντηρητική κυβέρνηση του Ενός Εθνους δεν θα αγνοήσουμε ποτέ τα θετικά συναισθήματα θέρμης και συμπάθειας που τρέφετε για τους άλλους λαούς της Ευρώπης».
Είναι ενθαρρυντικό ότι ο Τζόνσον επιχειρεί να επουλώσει το τραύμα που άνοιξε το Brexit εντός της χώρας επικαλούμενος την ενότητα του Ηνωμένου Βασιλείου. Δεν θα είναι εύκολο αυτό.
Στη Σκωτία, η οποία είχε ταχθεί κατά της εξόδου στο δημοψήφισμα, η νίκη είναι συντριπτική για το Σκωτσέζικο Εθνικό Κόμμα και η ηγέτις του, Νίκολα Στάρτζεον, επιμένει σε ένα δεύτερο δημοψήφισμα – ήδη προειδοποίησε τον πρωθυπουργό ότι δεν μπορεί να εξαναγκάσει τη Σκωτία να συνταχθεί με την εικόνα που έχει για τον κόσμο εκείνος.
Στη Βόρεια Ιρλανδία, όπου η παραμονή στην Ε.Ε. επίσης κέρδισε την πλειοψηφία στο δημοψήφισμα, το κόμμα των Ενωτικών κατέλαβε την πρώτη θέση αλλά έχασε δυνάμεις, και παραμένει ζητούμενος ο σχηματισμός κυβέρνησης με τους εθνικιστές του Σιν Φέιν.
Ο Μπόρις Τζόνσον μπορεί να κάλεσε τους πολίτες που ήταν εναντίον του Brexit να αποδεχθούν το αποτέλεσμα, ώστε να ξεκινήσει η επούλωση του τραύματος, αυτό όμως θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό από τη δική του στάση. Θα πρέπει να ανακρούσει πρύμναν στη ρητορική του σκληρού Brexit και να προσπαθήσει να επιτύχει μία εμπορική συμφωνία ελεύθερου εμπορίου με την Ε.Ε. εντός του 2020. Ηδη έδωσε ένα στίγμα της διαπραγμάτευσης, τονίζοντας ότι η Βρετανία θα είναι «κυρίαρχα ισότιμη» στη συνεργασία της με την Ε.Ε. για το περιβάλλον και την ασφάλεια, την ακαδημαϊκή και επιστημονική συνεργασία, και την ενίσχυση του εμπορίου. Αυτό το τελευταίο αποτελεί προϋπόθεση για την εμπιστοσύνη στις οικονομικές προοπτικές της χώρας και τον ρόλο του Σίτι του Λονδίνου ως χρηματιστηριακού κέντρου.
Ενα από τα στοιχήματα που θα προσπαθήσει να κερδίσει για να εμπνεύσει εμπιστοσύνη θα είναι γρήγορες νίκες στο μέτωπο των εμπορικών συμφωνιών. Ο ίδιος άλλωστε έχει υποσχεθεί ότι η έξοδος από την Ε.Ε. θα άνοιγε το έδαφος για επωφελείς συμφωνίες με τρίτες χώρες, χωρίς τους κοινοτικούς περιορισμούς.
Οι ΗΠΑ είναι ο προφανής, μεγάλος εταίρος, αλλά μένει να αποδειχθεί αν μπορεί να επιτευχθεί κάτι τέτοιο σε μία εκλογική χρονιά. Μια άλλη πιθανότητα είναι μία συμφωνία με την Τουρκία, η κυβέρνηση της οποίας υποδέχθηκε θετικά την εκλογή του ελπίζοντας σε μια οικονομική αλλά και διπλωματική συνεργασία που θα ξεφεύγει από το πλαίσιο της Ε.Ε.
Η Βρετανία είναι η δεύτερη μεγαλύτερη αγορά για τις τουρκικές εξαγωγές, και ο Τούρκος πρόεδρος έσπευσε να χαιρετίσει τη νίκη Τζόνσον. Μία εμπορική συμφωνία θα έχει πολιτικά οφέλη και για τους δύο. (Καθώς όμως δημοσιεύματα αποκαλύπτουν ότι η βρετανική θυγατρική της αμερικανικής L3 Harris ήδη διέθεσε τεχνολογία κρίσιμη για την ανάπτυξη των μη επανδρωμένων αεροσκαφών της Τουρκίας, παρακάμπτοντας τους αμερικανικούς περιορισμούς στις πωλήσεις όπλων, χρειάζεται εγρήγορση ώστε αυτό να μη γίνει εις βάρος της ελληνικής ασφάλειας και κυριαρχίας.)
Σε κάθε περίπτωση, το μεγαλύτερο στοίχημα έχει να κάνει με την εσωτερική σταθερότητα της χώρας. Αυτό θα εξαρτηθεί βέβαια από τη διαχείριση του Brexit – την επιτυχία της διακυβέρνησής του, αλλά και από τον τόνο που θα εκπέμψει ως πρωθυπουργός. Σύμφωνα με τους αναλυτές, η ενότητα του Ηνωμένου Βασιλείου εξαρτάται από την υποχώρηση του διχαστικού λαϊκισμού που τον έφερε στην εξουσία. Θα καταφέρει να το κάνει;
Ο πρόεδρος του Atlantic Council Φρεντ Κέμπε εκτιμά ότι ο Τζόνσον «μπορεί να έχει την πολιτική ευελιξία, την πνευματική ικανότητα και την τσωρτσιλική φιλοδοξία να βρει τη θέση του στην Ιστορία». Αλλά ο δημοσιογράφος Τομ Μακτέιγκ προειδοποιεί στο The Atlantic ότι τα προβλήματα που τον περιμένουν δεν μπορούν να λυθούν «μόνο με την προσωπικότητα».
Οπως εκτιμά, «από τους συμβιβασμούς που θα απαιτηθούν στη σχέση με την Ευρώπη, στη βιωσιμότητα της κυβέρνησης των Συντηρητικών και την οικονομική ανταγωνιστικότητα της Βρετανίας, όλες οι προκλήσεις μπορούν να αντιμετωπισθούν, αλλά θα απαιτήσουν από τον Τζόνσον να είναι τόσο αποτελεσματικός στην εξουσία όσο ήταν στη διεκδίκησή της».