Δεν είναι λίγοι εκείνοι που θυμούνται τα παιδικά πρωινά της Πρωτοχρονιάς, όταν τους ξυπνούσαν οι ευφρόσυνοι ήχοι των βιεννέζικων βαλς από την τηλεόραση. Ημουν ένας από αυτούς· ο πατέρας μου την περίμενε αυτή τη στιγμή και, όντας βαρήκοος, τα βαλς, οι πόλκες και τα εμβατήρια αντηχούσαν σε όλο το σπίτι.
Αλλά αυτή είναι μια στιγμή της Πρωτοχρονιάς. Τα Χριστούγεννα έχουν τη δική τους μουσική στιγμή; Οχι και τόσο· τουλάχιστον, όχι με αυτήν την έννοια του εθιμοτυπικού «ραντεβού».
Παρ’ όλα αυτά, έχω μιαν αμιγώς χριστουγεννιάτικη μουσική που θυμάμαι: το 1986, την εβδομάδα των Χριστουγέννων, κάθε απόγευμα, και για μισή ώρα, κάποια από τις δύο ΕΡΤ (δεν μπορώ να θυμηθώ ποια) πρόβαλλε σε συνέχειες το «Ορατόριο των Χριστουγέννων» του Μπαχ.
Η συναυλία πραγματοποιούνταν ειδικά για τον τηλεοπτικό φακό μέσα σε έναν επιβλητικό ναό της Λειψίας, με τον μεγάλο μαέστρο Αυστριακό Νικολάους Αρνοκούρ στο πόντιουμ να διευθύνει την ορχήστρα-δημιούργημά του, την Concentus Musicus Wien, πρόδρομο, κατά κάποιο τρόπο, των κλασικών ορχηστρών που θα ξεπηδήσουν αργότερα, αποδίδοντας τις λεγόμενες «ιστορικά ενημερωμένες» ερμηνείες έργων της περιόδου του μπαρόκ. (Ο Αρνοκούρ είχε συνιδρύσει την ορχήστρα το 1953.)
Ημουν δεκαέξι, άκουγα και μελετούσα την κλασική μουσική με το άγουρο σταλινικό πάθος του εφήβου και ονειρευόμουν καριέρα μουσικολόγου. Ο πατέρας ήξερε τι πετριά είχε φάει κατακέφαλα ο γιος και λίγο πριν από το πρώτο «επεισόδιο» με ενημέρωσε να είμαι έτοιμος. (Το έργο διαρκεί περίπου δυόμισι ώρες στο σύνολό του, οπότε η τηλεοπτική μαγνητοσκόπηση, του 1982, χωρίστηκε σε πέντε ημίωρες εκπομπές.) Νομίζω ότι του είχε φανεί δύσκολο έργο· δεν είχε τη διάσημη, αναγνωρίσιμη μελωδία. Και για μένα, φυσικά, ήταν μια μύηση σε κάτι σπάνιο, μεγάλο. Κοιτάζοντας τον αυστηρό, λυγερόκορμο μαέστρο, ντυμένο σαν πάστορα, ακούγοντας κυρίως, μια κρυφή, αδιόρατη μαγεία τρύπωνε μέσα μου.
Σήμερα εκείνη η τηλεοπτική γερμανική παραγωγή είναι διαθέσιμη στο YouTube· ο χτύπος της καμπάνας στο ξεκίνημα της μετάδοσης με γυρίζει πίσω, όχι με τον τρόπο της γλυκερής νοσταλγίας αλλά σαν την αναβίωση μιας «μουσικής εξαίσιας» από εκείνα τα μακρινά Χριστούγεννα του ’86. Τι μετέδιδαν όμως κάποτε τα κανάλια…