Το 2019 είναι η χρονιά που η Ελλάδα βρέθηκε στο επίκεντρο μιας εν δυνάμει νέας μεταναστευτικής κρίσης, δεδομένων των αυξημένων αφίξεων από την Τουρκία, την ίδια στιγμή που οι άλλες ευρωπαϊκές χώρες κρατούν κλειστά τα σύνορά τους για πρόσφυγες και μετανάστες. Σημαντικά αυξημένες ήταν οι ροές στα ελληνικά νησιά όπου τον τελευταίο χρόνο έφτασαν 59.457 άτομα από την Τουρκία, ενώ αντίστοιχα οι αφίξεις διά θαλάσσης το 2018 ήταν 32.404 άτομα και το 2017 ο αριθμός όσων έφτασαν ήταν 29.718. Η κατάσταση στα Κέντρα Υποδοχής και Ταυτοποίησης (ΚΥΤ) των νησιών είναι χειρότερη από ποτέ, με τους διαμένοντες συνολικά να έχουν ξεπεράσει τις 40.000.
Χθες αιτούντες άσυλο πραγματοποίησαν συγκέντρωση διαμαρτυρίας στη Λέσβο, ζητώντας καλύτερες συνθήκες διαβίωσης. Εκλεισαν τον δρόμο προς τη Μόρια χρησιμοποιώντας κάδους απορριμμάτων, καθώς στον καταυλισμό χιλιάδες άνθρωποι μένουν σε σκηνές χωρίς ηλεκτρικό και θέρμανση. Στο ΚΥΤ στη Μόρια βρίσκονται περίπου 19.000 άνθρωποι με τους περισσότερους να διαμένουν πέριξ της δομής, που τυπικά χωράει 2.900 ανθρώπους. Σκηνές και κάθε είδους παραπήγματα έχουν στηθεί στα γύρω χωράφια, τα οποία έχουν καταπατηθεί. Ετσι υπολογίζεται ότι πάνω από 10.000 άνθρωποι δεν έχουν ηλεκτρικό, δεδομένου ότι κάτι τέτοιο θα απαιτούσε σημαντικές εργασίες σε περιοχή που δεν έχει καταληφθεί νόμιμα. Φυσικά, η επιδείνωση του καιρού έχει δημιουργήσει αφόρητες συνθήκες, με τους ανθρώπους να μένουν μέσα στις λάσπες δίπλα σε βουνά από σκουπίδια.
Η εκτίναξη του αριθμού των αφίξεων στα νησιά έχει δημιουργήσει μια κατάσταση που φτάνει πλέον να είναι μη διαχειρίσιμη, δεδομένου ότι, παρά τις συνεχείς μεταφορές στην ενδοχώρα, οι δομές των νησιών δεν είναι δυνατόν να αποσυμφορηθούν στην πράξη. Ενδεικτικά, την τελευταία εβδομάδα, από 23 έως 29 Δεκεμβρίου, παρά τις κακές καιρικές συνθήκες, έφτασαν στα νησιά 819 άτομα από την Τουρκία. Το ίδιο χρονικά διάστημα πέρυσι είχαν φτάσει 622 άτομα. Ομως οι συνολικές αφίξεις του τελευταίου μήνα σε σύγκριση με τις μεταφορές όσων χαρακτηρίζονται ευάλωτοι στην ενδοχώρα καταδεικνύει το αδιέξοδο. Από τις 25 Νοεμβρίου έως τις 29 Δεκεμβρίου έφτασαν κυρίως σε Λέσβο, Σάμο, Χίο, Λέρο και Κω 6.800 αιτούντες άσυλο. Ενώ στο ίδιο χρονικό διάστημα μεταφέρθηκαν 5.284 άτομα σε κέντρα φιλοξενίας στην ενδοχώρα, είναι φανερό πως ο ρυθμός των αφίξεων ξεπερνάει τη δυνατότητα δημιουργίας νέων θέσεων. Μάλιστα, το ίδιο χρονικό διάστημα το 2018 είχαν φτάσει λιγότεροι από τους μισούς, δηλαδή 3.055 άτομα.
Το μεγαλύτερο ποσοστό όσων φτάνουν στα ελληνικά νησιά, το 47%, είναι πλέον από το Αφγανιστάν, το 20% από τη Συρία και το 6% από τη Σομαλία. Το 35% αυτών που φτάνουν είναι παιδιά και μάλιστα μικρά παιδιά. Εξι στα δέκα παιδιά που βρίσκονται στα ΚΥΤ είναι κάτω των 12 ετών. Επίσης, το 15% των παιδιών έρχεται στα νησιά χωρίς τη συνοδεία κάποιου ενηλίκου ο οποίος να είναι υπεύθυνος για αυτά.