Oι Λουθηρανοί Σουηδοί της Αθήνας δανείστηκαν προ ημερών την ελληνική ευαγγελική εκκλησία της οδού Αμαλίας, για να γιορτάσουν την Αγία Λουκία και να προαναγγείλουν τα Χριστούγεννα: παιδιά ντυμένα στα λευκά, κρατώντας αναμμένα κεριά, τραγούδησαν την «Άγια Νύχτα» και άλλους χριστουγεννιάτικους ύμνους. Ο πατέρας Μπγιόρν Κλινγκ μας εξήγησε ότι τα Χριστούγεννα λένε τα κάλαντα είτε στην εκκλησία τους, που είναι η αγγλικανική St Paul, γύρω από τη φάτνη, είτε στο σουηδικό στέκι τους στην Πλάκα, συνοδεία του κόκκινου, ζεστού κρασιού glögg. Χορεύουν γύρω από το χριστουγεννιάτικο δέντρο και ο μπουφές είναι πλούσιος σε παραδοσιακές σουηδικές σπεσιαλιτέ: ρέγκες, ζαμπόν, πόριτζ, πατάτες με αντζούγιες, σολομό και τοπικά λικέρ.
Οι Αιγύπτιοι κόπτες γιορτάζουν τα Χριστούγεννα στις 7 Ιανουαρίου, ξεκινώντας με μια ολονύχτια λειτουργία την παραμονή, που διαρκεί μέχρι τα χαράματα ανήμερα. Οι Αιθίοπες δηλώνουν χριστιανοί ορθόδοξοι και γιορτάζουν τα Χριστούγεννα τις ίδιες ημερομηνίες στη νέα μεγάλη εκκλησία τους στα Σπάτα, πρώην μοναστήρι της Κοίμησης της Θεοτόκου, που αφιέρωσαν στην Κιντάνε Μχρετ. Εκεί μαγειρεύουν παραδοσιακά για όλους: κοτόπουλο ή αρνί με καυτερό κόκκινο πιπέρι πάνω σε ιντζέρα –τη λεπτή πίτα από τον ντόπιο σπόρο σιτηρών– και κουτφού, δηλαδή κιμά με βούτυρο και καυτερή πιπεριά. Κορίτσια χτυπούν τα κύμβαλα τραγουδώντας με λαρυγγισμούς και γηραιότερες γυναίκες συνοδεύουν. Κλείνοντας τα μάτια, ο ήχος σε μεταφέρει στις υπόσκαφες εκκλησίες της Λαλιμπέλα, στη βόρεια Αιθιοπία, στα «Ιεροσόλυμα της Αφρικής».
Ο κόσμος τραγουδά ύμνους και κάλαντα, πίνει κρασί και δοκιμάζει τα χειροποίητα γλυκίσματα minced pies (γέμιση από καρύδια, σταφίδες και μπράντι). Την παραμονή των Χριστουγέννων, στην κατάμεστη αγγλικανική εκκλησία του Αγίου Παύλου στην οδό Φιλελλήνων κυριαρχεί μια μυσταγωγική χαρά. «Πρόκειται για την πιο δημοφιλή λειτουργία της χρονιάς», λέει στο «Κ» ο οργανίστας Ιάσων Μαρμαράς (φωτογραφία). Στη μεταμεσονύχτια λειτουργία, όπως και ανήμερα, το εκκλησιαστικό όργανο αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι. Στο «Sing along Messiah», από το ορατόριο του Χέντελ, η χορωδία τραγουδά για την πορεία του Χριστού από τη Γέννηση έως τη Σταύρωση, ενώ ο κόσμος συνοδεύει με το «Αλληλούια». Στο κοινό βρίσκονται Άγγλοι, Αφρικανοί, Φιλιππινέζοι, πολλοί Έλληνες παντρεμένοι με Άγγλους, αλλά και τουρίστες που διάλεξαν να περάσουν τις μέρες των εορτών στη χώρα μας.
«Πόσο αλληλέγγυος είναι ο Θεός. Ερχόμενος κοντά μας μέσα σε μια φτωχική φάτνη, μια μέρα σαν αυτή των Χριστουγέννων, γίνεται μέρος της φθαρτής ζωής μας, εξισώνοντας την ανθρώπινη ζωή με τη θεϊκή, αποδεικνύοντας την πληρότητα της ζωής», λέει ο πατέρας Γεώργιος Αλτουβάς στον Καθολικό Καθεδρικό Ναό του Αγίου Διονυσίου Αρεοπαγίτου. Μέσα στη θρησκευτική αίγλη των πελώριων αναγεννησιακών εικόνων και των βιτρό, στις έντεκα το βράδυ ξεκινά την παραμονή των Χριστουγέννων η αγρυπνία, με την ανάγνωση πατερικών και βιβλικών κειμένων και ψαλμούς από την Αγία Γραφή, και ολοκληρώνεται πανηγυρικά με τη Θεία Λειτουργία μετά τα μεσάνυχτα. Το πλήθος και η χορωδία ψέλνουν δυνατά «Δόξα εν Υψίστοις Θεώ» και ο αρχιεπίσκοπος μεταφέρει με λιτανεία το ομοίωμα του βρέφους στη φάτνη.
Στον Καθολικό Ναό της Αγίας Θηρεσίας, στην οδό Επτανήσου της πολυσυλλεκτικής Κυψέλης, οι φετινές γιορτές θα ζωντανέψουν με χορό και τραγούδι. Χαμογελαστοί, μεγαλόσωμοι, σκουρόχρωμοι άντρες, με μπριγιαντίνη στα καλοχτενισμένα τους μαλλιά, λουστρίνια, κόκκινα παπιγιόν και χρωματιστά πουκάμισα (πιστοί στη μόδα του Νέλσον Μαντέλα), και γυναίκες με ψηλά τακούνια, παραδοσιακές άφρο τουαλέτες, ραμμένες σε ευρωπαϊκή γραμμή, μαλλιά πράσινα και extension, χείλη βαμμένα και χαμογελαστά, και με τα μωρά πάντοτε στην αγκαλιά τους.