Θα περίμενε κανείς έναν πιο εντυπωσιακό απόηχο. Και όμως, η ανακοίνωση προχθές το απόγευμα, αμέσως μετά τη συνάντηση του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη με τη διευθύντρια του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ) Κρισταλίνα Γκεοργκίεβα, ότι κλείνει το γραφείο του Ταμείου στην Αθήνα, παρήλθε χωρίς κάποια δραματική κορύφωση. Και σε κάθε περίπτωση, χωρίς την ένταση που επί μία δεκαετία σχεδόν προκαλούσαν οι αναφορές στο ΔΝΤ. Το Ταμείο κατέστη ταυτόσημο της οικονομικής κρίσης από την πρώτη στιγμή που έγινε αναφορά στη συμμετοχή του στο πρόγραμμα διάσωσης της χώρας μας, πίσω στο 2009. Από πολλούς ταυτίστηκε με το πρόβλημα· αντιμετωπίστηκε ως εκ των βασικών αιτίων του προβλήματος και όχι μέρος της λύσης. Σχεδόν δαιμονοποιήθηκε η συμμετοχή του στο πρόγραμμα διάσωσης, θεωρήθηκε σχεδόν σε όλες τις φάσεις των διαπραγματεύσεων, αξιολογήσεων, αποτιμήσεων των τριών προγραμμάτων που συνομολόγησε η χώρα ο πιο σκληρός εκ των συνομιλητών, ο πιο απόλυτος στις θέσεις του εκ των «θεσμών».
Στη δαιμονοποίηση αυτή, βεβαίως, βοήθησαν και οι αστοχίες από την πλευρά του Ταμείου στους υπολογισμούς του για τα αποτελέσματα των μέτρων που έμπαιναν κάθε φορά στο τραπέζι, αλλά και η σταθερή, ακόμη και τώρα, επιμονή του σε αντιδημοφιλείς πολιτικές λιτότητας και περικοπών του κοινωνικού κράτους. Εν ολίγοις, η προσήλωσή του σε συγκεκριμένα μοντέλα διαχείρισης κρίσεων, που έχουν εκπονηθεί σε κεντρικό επίπεδο από στελέχη του Ταμείου και δείχνουν να αγνοούν τις ιδιαιτερότητες της κάθε χώρας, της κάθε οικονομίας. Βεβαίως, το να εμφανίζεται κάθε φορά το ΔΝΤ ως ο κακός της διαπραγμάτευσης, ο πιο σκληρός στις απαιτήσεις του συνομιλητής, σε σημαντικό βαθμό εξυπηρέτησε όλα αυτά τα χρόνια και τους άλλους δύο βασικούς εταίρους των προγραμμάτων διάσωσης, την Ε.Ε. και την ΕΚΤ, που βολικά οχυρώθηκαν πολλές φορές πίσω από την αδιαλλαξία του Ταμείου καλύπτοντας και τις δικές τους σκληρές θέσεις. Αλλωστε, οι εκπρόσωποι των ευρωπαϊκών θεσμών ήταν –κατά κανόνα– στελέχη και με πολιτικό υπόβαθρο, άρα και με συναίσθηση του πολιτικού κόστους, και όχι τεχνοκράτες με τη στενή έννοια του όρου.
Η παρουσία του ΔΝΤ στη χώρα μας και η συμμετοχή του στα ελληνικά προγράμματα απέκτησε, σε αυτό το πλαίσιο, πολύ αρνητικά χαρακτηριστικά. Η αποχώρηση – απομάκρυνση του Ταμείου αναδείχθηκε, ιδιαίτερα από την προηγούμενη κυβέρνηση, ως κομβικός πολιτικός στόχος, με όρους ανάκτησης μέρους της εθνικής κυριαρχίας. Η ένταση και τα πάθη που προκάλεσε η παρουσία του Ταμείου στη χώρα δεν αντιστοιχούν στον απόηχο –σε επίπεδο εντυπώσεων– της ανακοίνωσης ότι το γραφείο του κλείνει. Ισως είναι και αυτή μια ένδειξη της συλλογικής αποδραματοποίησης και της ανάκτησης του μέτρου στις αντιδράσεις μας. Ή της μετατόπισης του δράματος σε άλλα πεδία.