Κίτρινο, η ιστορία ενός χρώματος
ΠΡΙΝΣΤΟΝ
Ακόμη ένας τόμος στη θαυμάσια σειρά για την ιστορία των χρωμάτων κυκλοφόρησε από τις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις του Πρίνστον (Princeton University Press). Είναι η μεγάλη έρευνα που προχωράει ο Μισέλ Παστουρό (Michel Pastoureau), ιστορικός ο οποίος μας έχει ήδη παραδώσει συναρπαστικές μελέτες και αντίστοιχες εκδόσεις για την ιστορία του μπλε, του μαύρου, του πράσινου και του κόκκινου. Θεωρείται ιστορικός του χρώματος, ένας κλάδος που αναπτύσσεται και προσφέρεται για πολλές προσεγγίσεις. Το νέο βιβλίο για το κίτρινο χρώμα έχει τον τίτλο στα αγγλικά «Yellow. The Histroy of a colour» και στο εξώφυλλο έχει το εικονιζόμενο έργο του σπουδαίου Τσέχου πρωτοποριακού καλλιτέχνη Φράντισεκ Κούπκα (1871-1957) με τίτλο «Kίτρινη κλίμακα» (1907). Aν και είναι αυτοπροσωπογραφία, θεωρείται ύβρις να λογίζεται απεικόνιση της μορφής του εικονοκλάστη ζωγράφου, καθώς το έργο θεωρείται προσωπογραφία του κίτρινου χρώματος. Εξ ου και η επιλογή του για το εξώφυλλο αυτής της πλούσια εικονογραφημένης και ενδιαφέρουσας έκδοσης. Ο Μισέλ Παστουρό προχωράει, όπως το συνηθίζει, σε μια συγκριτική πολιτισμική μελέτη ερευνώντας τη σημασία και τον συμβολισμό του κίτρινου σε πολιτισμούς της Δύσης και της Ανατολής μέσα από την ιστορία της τέχνης. Ο Παστουρό δίνει μεγαλύτερη έμφαση στη δυτική τέχνη, αλλά έχει πολλά παραδείγματα και πολλές αναφορές σε πολιτισμούς εκτός δυτικού κανόνα στην Απω Ανατολή, στην Ινδία, στην Αφρική και στη Νότια Αμερική.
Το κίτρινο, όπως κάθε χρώμα σε αυτήν τη σειρά, προβάλλεται μέσα από τη θέση του όχι μόνο στην τέχνη, αλλά και στη θρησκεία, τη μόδα, τη λογοτεχνία και την επιστήμη. Στη σύγχρονη Δύση, το κίτρινο χρώμα έχει συγκρατημένο ρόλο και δεν το βλέπει κανείς πολύ όπως σε άλλες κοινωνίες. Ο συμβολισμός του είναι περιορισμένος. Αλλά δεν ήταν πάντα έτσι. Στην αρχαιότητα, το κίτρινο είχε ιερότητα, ήταν σύμβολο φωτός και ευημερίας. Ο συμβολισμός του εξελίχθηκε αμφίσημα στη μεσαιωνική Ευρώπη. Ενα πρασινωπό κίτρινο συμβόλιζε τη δαιμονική χολή, ήταν το χρώμα της απάτης και της διαφθοράς. Αντίθετα, το θερμό κίτρινο ανακαλούσε τον χρυσό και αισθήματα αφθονίας και ευδαιμονίας. Στην Ασία, το κίτρινο χρώμα είχε κατά κανόνα θετικό συμβολισμό. Στην Κίνα, το κίτρινο ήταν το αυτοκρατορικό χρώμα και στην Ινδία συμβόλιζε την ευτυχία. Είναι το χρώμα που συνδέεται με τον βουδισμό. Ο Μισέλ Παστουρό εξυφαίνει μια συναρπαστική αφήγηση.
ΤΟΚΙΟ
Τα πόστερ του 2020
Τα πόστερ που έχουν επιλεγεί για τους Ολυμπιακούς του Τόκιο, καθώς και για τους Παραολυμπιακούς, φωτογραφίζονται στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης. Τα 20 επιλεγμένα πόστερ δημιουργήθηκαν από 19 καλλιτέχνες προερχόμενους από τους χώρους της ζωγραφικής, των γραφιστικών τεχνών και της φωτογραφίας. Υπάρχουν επίσης αναφορές στην ιαπωνική τέχνη της καλλιγραφίας και στα μάνγκα. Οι Ολυμπιακοί Αγώνες του Τόκιο θα διεξαχθούν την περίοδο 24 Ιουλίου – 9 Αυγούστου.
ΚΑΛΙΦΟΡΝΙΑ
Τζον Μπαλντεσάρι
Σε ηλικία 88 ετών έφυγε από τη ζωή ο Αμερικανός καλλιτέχνης Τζον Μπαλντεσάρι. Ο Μπαλντεσάρι ξεκίνησε ως ζωγράφος, αλλά στη διάρκεια της δεκαετίας του ’60 εξελίχθηκε ως μείζων εικαστικός που πειραματιζόταν με τη συνομιλία ανάμεσα στα εκφραστικά μέσα. Ενσωμάτωσε κείμενα, φωτογραφίες και αντικείμενα στα ζωγραφικά έργα του και σταδιακά υπερασπίστηκε ένα ιδιώνυμο είδος εννοιολογικής τέχνης. Τον απασχόλησαν βαθιά η χρήση της γλώσσας και η δύναμη της εικόνας.
ΟΥΓΓΑΡΙΑ
Κατασκευάζοντας άμαξες
Το εργαστήρι της οικογενείας Γκαλάμπος στη νοτιοανατολική Ουγγαρία ιδρύθηκε το 1980 και έχει τη μοναδικότητα να κατασκευάζει άμαξες στην ιστορική πόλη Fuzesgyarmat. Ο ιδρυτής, Σάντορ Γκαλάμπος, ισχυρίζεται πως είναι ο μοναδικός μάστορας στη χώρα, παράγοντας 30 με 40 άμαξες τον χρόνο σε όλα τα είδη. Ενισχυμένο με τα λοιπά μέλη της οικογένειας (στη φωτ. ο υιός), το εργαστήρι λειτουργεί πλέον και ως μουσείο. Για να κατασκευαστεί μια άμαξα, απαιτείται χρόνος δύο μηνών.
ΛΟΝΔΙΝΟ
Βρετανικό μπαρόκ
Η νέα έκθεση στην Tate Britain στο Λονδίνο είναι αφιερωμένη στο βρετανικό μπαρόκ και εγκαινιάζεται στις 4 Φεβρουαρίου. Είναι η πρώτη φορά που η Tate Britain οργανώνει έκθεση αφιερωμένη στην τέχνη του 17ου και των αρχών του 18ου αιώνα. Θα παρουσιαστούν έργα από την τελευταία φάση της περιόδου των Στιούαρτ, που ήταν εποχή μεγάλων μεταβολών. Εμφαση δίνεται στα χρόνια από την Παλινόρθωση του Καρόλου Β΄, το 1660, έως τον θάνατο της βασίλισσας Αννας το 1714.
ΚΑΪΡΟ
Πέρα από σύνορα
Ο εικονιζόμενος Πατρίς Γκαουντενσιό είναι πρόσφυγας καλλιτέχνης από το νότιο Σουδάν και συμμετέχει στην έκθεση «Πέρα από σύνορα», που διοργανώνεται στο Aρτ Καφέ του Καΐρου. Συμμετέχουν με έργα τους καλλιτέχνες πρόσφυγες από άλλες χώρες. Ο Γκαουντενσιό και η γυναίκα του, όπως δηλώνουν, έχουν υποστεί συμπεριφορές ρατσισμού στους δρόμους του Καΐρου. Εκατοντάδες χιλιάδες πρόσφυγες από την υποσαχάρια Αφρική έχουν εγκατασταθεί στην πρωτεύουσα της Αιγύπτου.