Ακόμα και τα χρόνια της οικονομικής κρίσης, η Νέα Σμύρνη διέθετε ένα αγαθό που σπάνιζε στις υπόλοιπες γειτονιές της Αθήνας. Η κανονικότητα όριζε την καθημερινότητα, η πλατεία έσφυζε από ζωή, η εμπορική κίνηση δεν κάμφθηκε, οι άνθρωποι δεν έχασαν την ευγένειά τους, η καθαριότητα και η ευταξία έδιναν τον τόνο. Αυτή την ποιότητα ζωής απόλαυσα και εγώ όταν μετακόμισα εκεί πριν από τρία χρόνια. Δεν ήταν ο μόνος λόγος που με οδήγησε στην απόφασή μου. Η Νέα Σμύρνη είναι μια ιστορική συνοικία και οι κάτοικοί της έχουν την επίγνωση πως φέρουν στους ώμους τους την κληρονομιά του μικρασιατικού ελληνισμού, τη μνήμη που δεν πρέπει να χάσουμε.
Η ιστορική Πνευματική Εστία Νέας Σμύρνης, ένα ακόμη τοπόσημο της πόλης.
Με χαροποίησε πολύ, λοιπόν, η απόφαση του Πολιτιστικού και Αθλητικού Οργανισμού του Δήμου, με κινητήριο δύναμη τον Βαγγέλη Χατζατουριάν, να βγει ένας πολιτιστικός χάρτης που θα συμπεριλαμβάνει όλα τα τοπόσημα του κάποτε λεγόμενου «Αστικού Συνοικισμού των εκ της Σμύρνης προσφύγων». Αυτό το κομμάτι γης πλησίον της λεωφόρου Συγγρού είχε ελάχιστα σπίτια, μέχρι το κύμα των απελπισμένων που έφτασε στην Ελλάδα από την Ιωνία. Στις 14 Αυγούστου 1923, είκοσι μέρες μετά την υπογραφή της Συνθήκης της Λωζάννης, υπογράφτηκε από το Ν. Πλαστήρα το Νομοθετικό Διάταγμα «Περί αναγκαστικής απαλλοτριώσεως γηπέδου παρά τη Λ. Συγγρού», ενώ τον επόμενο χρόνο δημοσιεύθηκε το «Νέο Σχέδιο Αθηνών» που όριζε και τη Νέα Σμύρνη.
Επελέγη ως τόπος της εγκατάστασης των προσφύγων καθώς οι τιμές της γης ήταν χαμηλές και η θέση ανάμεσα στην Αθήνα και στον Πειραιά ήταν πολύ βολική. Πολύ σύντομα οι έποικοι ξανάφτιαξαν την ζωή τους από την αρχή, δημιούργησαν τα σχολεία και τις εκκλησίες τους, τα πολιτιστικά κέντρα και βέβαια το γήπεδο του Πανιωνίου της παλαιότερης αθλητικής ομάδας. Μέσα στη δεκαετία του ’30, η γειτονιά έγινε πραγματική πόλη με χιλιάδες κατοίκους.
Το Ψηφιακό Μουσείο Νέας Σμύρνης καταγράφει τις ιστορικές εξελίξεις.
Ο χάρτης που είναι στα σκαριά και θα κυκλοφορήσει και σε ψηφιακή μορφή, μελετήθηκε και σχεδιάστηκε από μια πολυσυλλεκτική ομάδα ειδικών, υπό την αιγίδα του Πολιτιστικού Οργανισμού, προκειμένου να δοθεί στους δημότες, κατοίκους αλλά και τους επισκέπτες, ώστε να δουν την καλειδοσκοπική εικόνα της πόλης στην οποία ζουν. Από τον Ιερό Ναό της Αγίας Φωτεινής στην Πνευματική Εστία Νέας Σμύρνης και από το γήπεδο του Μίλωνα στο Αλσος που δημιουργήθηκε επί υπουργού Γεωργίας Α. Παπαναστασίου, η γειτονιά αφηγείται τη μακρά της ιστορία που δεν τελειώνει στην Αττική, αλλά απλώνεται μέχρι τα μικρασιατικά παράλια.
Και αυτό συμβαίνει διότι κάθε τι έχει τον απόηχο εκείνου του πολιτισμού. «Με οδηγό τον νέο χάρτη πολιτισμού της Νέας Σμύρνης», εξηγεί ο Βαγγέλης Χατζατουριάν, πρόεδρος του Πολιτιστικού και Αθλητικού Οργανισμού Δήμου Νέας Σμύρνης, ο οποίος είχε και την αρχική ιδέα, αλλά και την επιμέλεια του χάρτη, «η πόλη μπορεί να να αναβιώσει τη βαθιά ιστορικότητά της, αλλά και να αναδείξει την πρόσφατη πορεία της. Πιστεύω ότι είναι σημαντικό να γνωρίζουμε τα χνάρια, πάνω στα οποία περπατάμε σήμερα. Ελπίζουμε ο συγκεκριμένος χάρτης να αποτελέσει ένα χρηστικό και ενημερωτικό εργαλείο, για τον πολιτισμό και την ιστορία της Νέας Σμύρνης, αλλά και μια μικρή συμβολή στη διατήρηση της συλλογικής μνήμης» λέει στην «Κ».
Το γήπεδο του Πανιωνίου Γυμναστικού Συλλόγου Σμύρνης (ιδρύθηκε το 1890).
Αλήθεια είναι. Σημαντική προσθήκη των τελευταίων ετών είναι και το Ψηφιακό Μουσείο Νέας Σμύρνης, που ιχνηλατεί τη διαδρομή από τη Μικρασία μέχρι τη δημιουργία της σύγχρονης πόλης.