Την ανάγκη στήριξης του μετασχηματισμού του ΔΕΣΦΑ σε ιδιωτική εταιρεία, ώστε να αξιοποιήσει τις επενδυτικές ευκαιρίες που προσφέρουν η απολιγνιτοποίηση και η ενεργειακή μετάβαση, προτάσσει στη συνέντευξη που παραχώρησε στην «Κ» ο διευθύνων σύμβουλος της SΝΑΜ κ. Μάρκο Αλβέρα, διατυπώνοντας προσεκτικά αιτήματα για αλλαγές στο ρυθμιστικό πλαίσιο. «Νομίζουμε ότι το ελληνικό ρυθμιστικό πλαίσιο πρέπει να υποστηρίζει τις στρατηγικές επενδύσεις που απαιτούνται τόσο για την ενίσχυση του ρόλου της Ελλάδας ως hub φυσικού αερίου, όσο και για την απολιγνιτοποίηση», αναφέρει χαρακτηριστικά. Συμπληρώνει, επίσης, ότι «υποστηρίζοντας με τα κατάλληλα ρυθμιστικά μέτρα τον εν εξελίξει μετασχηματισμό του ΔΕΣΦΑ σε ιδιωτική εταιρεία, με δραστηριότητα τόσο σε ρυθμιζόμενες όσο και μη ρυθμιζόμενες υπηρεσίες, είναι προς το συμφέρον της αγοράς, των καταναλωτών και συνολικά της Ελλάδας». Ο επικεφαλής της εταιρείας – leader στην κοινοπραξία SENFLUGA (SΝΑΜ – Enagas – Fluxys) βρέθηκε στην Αθήνα την περασμένη εβδομάδα με αφορμή την επέτειο ενός έτους από την είσοδό της στο μετοχικό κεφάλαιο του ΔΕΣΦΑ και συναντήθηκε με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη και κυβερνητικούς παράγοντες στην οποία, όπως τονίζει συζητήθηκαν τα σχέδια ανάπτυξης του ΔΕΣΦΑ και o αυξανόμενος ρόλος της Ελλάδας στην Μεσόγειο και στην ενεργειακή μετάβαση. «Η θέση της Ελλάδας στα σύνορα με τη Μέση Ανατολή και την Ανατολική Μεσόγειο είναι στρατηγική για όλη την Ευρώπη και αποτελεί μια μεγάλη ευκαιρία για τη χώρα. Οποια υποδομή φέρει πρόσθετο αέριο στην Ευρώπη μέσω της Ελλάδας είναι σίγουρα θετική» τονίζει, αναφερόμενος στον αγωγό EastMed. Επισημαίνει με έμφαση, ωστόσο, τη στρατηγική σημασία του αγωγού Tap, στον οποίο η SΝΑΜ όπως και οι άλλοι δύο μέτοχοι του ΔΕΣΦΑ (Εnagas και Fluxys) είναι επίσης βασικοί μέτοχοι, για την ανάδειξη της Ιταλίας και της Ελλάδας σε hub της Μεσογείου.
Ο ΔΕΣΦΑ, σύμφωνα με τον κ. Aλβέρα, θα παίξει ηγετικό ρόλο στην ανάπτυξη της αγοράς φυσικού αερίου και στην ενεργειακή μετάβαση. Η συμμετοχή στις αποκρατικοποιήσεις της ΔΕΠΑ Υποδομών, όπως και στα projects Σταθμού Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου Αλεξανδρούπολης και Υπόγειας Αποθήκης Καβάλας είναι μέσα στο κάδρο της SΝΑΜ και του ΔΕΣΦΑ. «Παρακολουθούμε όλες αυτές τις πρωτοβουλίες και θα τις αξιολογήσουμε με προσοχή, ώστε να διασφαλίσουμε ότι είναι συμβατές με το δικό μας προφίλ ανάληψης κινδύνου», αναφέρει χαρακτηριστικά. Ο επικεφαλής της SΝΑΜ μιλάει επίσης για τα σχέδια ανάπτυξης του ΔΕΣΦΑ στο υγροποιημένο φυσικό αέριο, για τη ναυτιλία και τις βασικές οδικές μεταφορές, το συμπιεσμένο φυσικό αέριο, τα βιοκαύσιμα αλλά και το υδρογόνο, το οποίο, όπως τονίζει «θεωρούμε τον τελικό και επιτεύξιμο στόχο της ενεργειακής μετάβασης». Ξεχωριστή αναφορά κάνει στο δεκαετές πρόγραμμα ανάπτυξης του ΔΕΣΦΑ που βρίσκεται σε διαβούλευση και αναμένει την έγκριση της ΡΑΕ με έμφαση στο σχέδιο για τροφοδοσία της Κρήτης με φυσικό αέριο μέσω ενός εικονικού αγωγού. Σε ό,τι αφορά τη Ρεβυθούσα μιλάει για τα νέα επενδυτικά σχέδια (κατασκευή νέου προβλήτα και χώρου φορτoεκφόρτωσης LNG μικρής κλίμακας) αλλά και για την ανάγκη συνεργασίας του ΔΕΣΦΑ με τη ΡΑΕ για την αναθεώρηση του κώδικα προμήθειας, ώστε να δημιουργηθούν συνθήκες για μεγαλύτερο ανταγωνισμό.
– Ενα χρόνο μετά την εξαγορά από την κοινοπραξία SΝΑΜ – Enagas – Fluxys ποια είναι η κατάσταση του ΔΕΣΦΑ; Τα αποτελέσματα είναι συμβατά με το επιχειρηματικό σας σχέδιο και τις προσδοκίες σας;
– Ενα χρόνο μετά είμαστε ευτυχείς με τη στρατηγική μας επένδυση στον ΔΕΣΦΑ. Το μακροοικονομικό περιβάλλον στην Ελλάδα συνεχίζει να βελτιώνεται και οι προοπτικές για τη ζήτηση φυσικού αερίου είναι καλύτερες από το αναμενόμενο. Αυτό το βελτιωμένο σενάριο, καθώς και η λειτουργία του ΔΕΣΦΑ ως ιδιωτικής επιχείρησης αντισταθμίζει μερικώς το ρυθμιστικό πλαίσιο που είναι κατώτερο των αρχικών προσδοκιών μας και το υψηλότερο κόστος από τις συμβάσεις εργασίας. Εκτιμούμε ότι η εταιρεία θα βελτιώσει περαιτέρω την κερδοφορία της, μέσω της αποτελεσματικότητας και της βελτιστοποίησης των χρηματοοικονομικών της, ενώ παράλληλα θα συνεχίσει να επενδύει στην ανάπτυξη των δικτύων. Εχουμε μεγάλες προσδοκίες για τον ρόλο-κλειδί του ΔΕΣΦΑ στην ενεργειακή ασφάλεια της περιοχής, στην υλοποίηση του Green New Deal και στην ενεργειακή μετάβαση.
– Σύμφωνα με όλες τις εκτιμήσεις, η ελληνική αγορά φυσικού αερίου θα συνεχίσει να αυξάνεται σημαντικά τη νέα δεκαετία, ο ανταγωνισμός θα ενισχύεται, ενώ η Ελλάδα φιλοδοξεί να γίνει κόμβος φυσικού αερίου στα Βαλκάνια. Πώς σκοπεύετε να αξιοποιήσετε αυτές τις προοπτικές;
– Ο ΔΕΣΦΑ θα παίξει ηγετικό ρόλο στην ανάπτυξη της αγοράς φυσικού αερίου και της ενεργειακής αγοράς στην Ελλάδα, αξιοποιώντας κατ’ αρχάς την τεχνογνωσία των μετόχων, οι οποίοι –όλοι μαζί– λειτουργούν το μεγαλύτερο δίκτυο φυσικού αερίου στην Ευρώπη και το δεύτερο μεγαλύτερο στον κόσμο. Η βούληση του ΔΕΣΦΑ είναι να επενδύσει όχι μόνο στην ανάπτυξη του δικτύου, το οποίο θεωρεί τη βασική του δραστηριότητα, αλλά και σε κάθε άλλη δραστηριότητα που θα επιστρέψει στην Ελλάδα να απολιγνιτοποιήσει σταδιακά την οικονομία της, μέσω του υγροποιημένου φυσικού αερίου στη ναυτιλία και στις βαριές οδικές μεταφορές, στο συμπιεσμένο φυσικό αέριο, στα βιοκαύσιμα και στο υδρογόνο, το οποίο θεωρούμε τον τελικό και επιτεύξιμο στόχο της ενεργειακής μετάβασης.
Η SNΑΜ είναι πλήρως δεσμευμένη στην ανάπτυξη «πράσινων» καυσίμων ως βασικών μοχλών για μια οικονομικά προσιτή ενεργειακή μετάβαση, η οποία δημιουργεί νέες θέσεις εργασίες και νέες ευκαιρίες. Το βιομεθάνιο που παράγεται από τα νοικοκυριά και τα αγροτικά απορρίμματα όπως και το υδρογόνο που παράγεται από ηλιακούς και αιολικούς πόρους, μπορεί να παραχθεί ιδανικά στην Ελλάδα με το χαμηλότερο κόστος στην Ευρώπη, ενισχύοντας σημαντικά την ανταγωνιστικότητά της.
– Ενδιαφέρεστε να συμμετάσχετε σε άλλα έργα υποδομών, όπως η ΔΕΠΑ Υποδομών, το FSRU στην Αλεξανδρούπολη ή οι υποθαλάσσιες αποθήκες φυσικού αερίου στην Καβάλα;
– Επί της αρχής, μέσω του ΔΕΣΦΑ μόνο ή μαζί με την υφιστάμενη κοινοπραξία SENFLUGA και άλλους συνεργάτες, εξετάζουμε εκείνες τις ευκαιρίες για ανάπτυξη, που παρουσιάζουν ενδιαφέρον και αξίζουν περαιτέρω αξιολόγησης. Παρακολουθούμε όλες αυτές τις πρωτοβουλίες και θα τις αξιολογήσουμε με προσοχή, ώστε να διασφαλίσουμε ότι είναι συμβατές με το δικό μας προφίλ ανάληψης κινδύνου. Πιστεύουμε ότι η ύπαρξη υποδομών αποθήκευσης ενσωματωμένων στο δίκτυο μεταφοράς και η αύξηση των πηγών εφοδιασμού μέσω νέων εγκαταστάσεων υγροποιημένου φυσικού αερίου θα μπορούσαν να αποτελέσουν προστιθέμενη αξία για την Ελλάδα.
Ο ΤΑΡ είναι μια μεγάλη ευκαιρία
– Ποια είναι η άποψή σας για τον αγωγό EastMed; Η εταιρεία όπως και οι άλλες δύο εταιρείες της κοινοπραξίας είναι επίσης μέτοχοι στον αγωγό ΤΑΡ. Τι πιστεύετε για τη διπλωματία των αγωγών και τη θέση της χώρας;
– Η θέση της Ελλάδας στα σύνορα προς τη Μέση Ανατολή και την Ανατολική Μεσόγειο είναι στρατηγική για όλη την Ευρώπη και αποτελεί μια μεγάλη ευκαιρία για τη χώρα. Οποια υποδομή φέρει πρόσθετο αέριο στην Ευρώπη μέσω της Ελλάδας είναι σίγουρα θετική. Η Ελλάδα και η Ιταλία είναι συνδεδεμένες μέσω του ΤΑΡ. Πιστεύουμε πως ο ΤΑΡ είναι μια μεγάλη ευκαιρία για την ασφάλεια εφοδιασμού και την ευελιξία της ευρωπαϊκής ενεργειακής αγοράς, προς όφελος των Ευρωπαίων καταναλωτών. Ταυτόχρονα, θα ενισχύσει τη θέση τόσο της Ελλάδας όσο και της Ιταλίας ως ευρωπαϊκών κόμβων στη γεωπολιτική της Μεσογείου, παρέχοντας τη δυνατότητα αξιοποίησης των υφιστάμενων υποδομών για τη διευκόλυνση της μεταφοράς φυσικού αερίου από την Ανατολική Μεσόγειο προς τις ευρωπαϊκές αγορές. Πιστεύω ότι το γεγονός πως ο TAP και ο ΔΕΣΦΑ έχουν κοινούς μερικούς από τους κυριότερους μετόχους τους είναι προστιθέμενη αξία για τις δύο εταιρείες.
Σχέδιο παροχής αερίου στην Κρήτη μέσω εικονικού αγωγού
Στο πλαίσιο του νέου δεκαετούς σχεδίου ανάπτυξης ο ΔΕΣΦΑ αναμένει την έγκριση της ΡΑΕ για να προχωρήσουν δύο επενδύσεις στη Ρεβυθούσα.
– Μπορείτε να περιγράψετε τον ρόλο του ΔΕΣΦΑ κατά την περίοδο μετάβασης από τον λιγνίτη στις ΑΠΕ, δεδομένου ότι το αέριο θα είναι καύσιμο-γέφυρα;
– Ο ΔΕΣΦΑ έχει την ευκαιρία να αναπτύξει το δίκτυο και να αξιοποιήσει την αναμενόμενη αύξηση της ζήτησης για φυσικό αέριο, που είναι συνέπεια αυτής της μετάβασης. Το νέο 10ετές αναπτυξιακό σχέδιο, το οποίο πρόσφατα ετέθη σε δημόσια διαβούλευση, έχει σχεδιαστεί για να επιτύχει αυτό το αποτέλεσμα, σύμφωνα με τις πληροφορίες που είναι σήμερα διαθέσιμες στον ΔΕΣΦΑ. Είμαστε περισσότερο από βέβαιοι ότι ο ΔΕΣΦΑ θα ενισχύσει τη μετάβαση από τον λιγνίτη στις ΑΠΕ και θα βελτιώσει περαιτέρω την αξιοπιστία του συστήματος.
– Το 2019, ο σταθμός της Ρεβυθούσας σημείωσε νέο ρεκόρ φορτίων. Το 2020 η ζήτηση παραμένει ισχυρή αλλά και οι τιμές ελκυστικές. Ποια είναι τα σχέδιά σας γι’ αυτόν;
– Η Ρεβυθούσα βρίσκεται στο τελικό στάδιο της ανάπτυξής της, με την αύξηση της χωρητικότητας επαναεριοποίησης 2 εκατ. κυβικών μέτρων την ημέρα, με την κατασκευή του νέου προβλήτα και του χώρου φορτοεκφόρτωσης LNG μικρής κλίμακας. Αναμένουμε ότι αυτές οι δύο επενδύσεις θα εγκριθούν από τη ΡΑΕ στο πλαίσιο της έγκρισης του νέου δεκαετούς σχεδίου ανάπτυξης. Επίσης, ο ΔΕΣΦΑ πρέπει να συνεργαστεί στενά με τη ΡΑΕ για την αναθεώρηση του κώδικα για τη Ρεβυθούσα, ώστε να δημιουργηθούν συνθήκες για καλύτερο ανταγωνισμό και για τη χρήση του σταθμού για δραστηριότητες μικρής κλίμακας LNG.
– Ο ΔΕΣΦΑ περιέλαβε στο δεκαετές πλάνο του ένα σχέδιο παροχής αερίου στην Κρήτη, μέσω εικονικού αγωγού. Τέτοια σχέδια έχουν κι άλλοι ανταγωνιστές του. Ποιο είναι το στρατηγικό πλεονέκτημα του ΔΕΣΦΑ;
– Ο ΔΕΣΦΑ προτείνει μια λύση εικονικού αγωγού, που θα επιτρέψει στην Κρήτη να έχει φυσικό αέριο στην ίδια τιμή που έχει το εικονικό «Virtual Trading Point of Greece» (Εικονικό Σημείο Συναλλαγής Αερίου). Πιστεύουμε ότι η Κρήτη όπως και τα άλλα νησιά της Μεσογείου δικαιούνται να έχουν ασφαλή και αξιόπιστη παροχή ενέργειας. Το σχέδιο εικονικού αγωγού στην Κρήτη είναι συμπληρωματικό της λύσης της ηλεκτρικής διασύνδεσης και θα έχει οφέλη για την οικονομία του νησιού, επιτρέποντας τη χρήση υγροποιημένου φυσικού αερίου για ανεφοδιασμό, για τις οδικές μεταφορές, για εμπορική και οικιακή χρήση.
– Θεωρείτε ότι το ρυθμιστικό πλαίσιο είναι επαρκές για την ανάπτυξη του ΔΕΣΦΑ ή εκτιμάτε ότι χρειάζονται αλλαγές;
– Νομίζουμε πως το ελληνικό ρυθμιστικό πλαίσιο πρέπει να υποστηρίζει τις στρατηγικές επενδύσεις που απαιτούνται τόσο για την ενίσχυση του ρόλου της Ελλάδας ως hub φυσικού αερίου, όσο και για την απολιγνιτοποίηση. Επίσης, πιστεύουμε ότι υποστηρίζοντας με τα κατάλληλα ρυθμιστικά μέτρα τον εν εξελίξει μετασχηματισμό του ΔΕΣΦΑ σε ιδιωτική εταιρεία, με δραστηριότητα τόσο σε ρυθμιζόμενες όσο και μη ρυθμιζόμενες υπηρεσίες, είναι προς το συμφέρον της αγοράς, των καταναλωτών και συνολικά της Ελλάδας.
– Πώς αξιολογείτε τον ρόλο της ΡΑΕ;
– Ως παίκτες στο παιχνίδι της ενέργειας δεν αξιολογούμε τον διαιτητή, τη ΡΑΕ. Εχουμε μια μακρά αποδεδειγμένη παράδοση αξιόπιστης και διαφανούς συνεργασίας με τις εθνικές ρυθμιστικές αρχές χωρών εντός και εκτός Ευρώπης, στις οποίες έχουμε εταιρείες και δραστηριότητα. Στην Ελλάδα, ο ΔΕΣΦΑ κατόρθωσε τελικά να επιτύχει ικανοποιητικό αποτέλεσμα στη νέα κανονιστική περίοδο τιμολόγησης. Είμαστε βέβαιοι ότι στα λίγα θέματα που θεωρούμε ακόμη ανοικτά θα βρεθεί επίσης μια αμοιβαία ικανοποιητική λύση.
– Ποια είναι τα αποτελέσματα των συναντήσεών σας με τον πρωθυπουργό και τους άλλους κυβερνητικούς αξιωματούχους;
– Είχαμε μια πολύ θετική και παραγωγική συνάντηση με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη και τους εκπροσώπους της ελληνικής κυβέρνησης και συζητήσαμε για τα σχέδια ανάπτυξης του ΔΕΣΦΑ και τον αυξανόμενο ρόλο της Ελλάδας στον κλάδο του φυσικού αερίου στη Μεσόγειο, καθώς και στην ενεργειακή μετάβαση.