Στην πρώτη μεγάλη έξαρση του προσφυγικού, την περίοδο 2015-2016, τα παιδιά αυτά μας είχαν δώσει έναν λόγο να χαμογελάμε, έναν λόγο να αισιοδοξούμε. Η Odyssea, η οργάνωση που «έτρεχε» μία ομάδα νέων ανθρώπων, πολλοί από τους οποίους είχαν αφήσει τις (καλές) δουλειές τους στο εξωτερικό για να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους στην Ελλάδα, περισυνέλεγε τα σωσίβια που άφηναν πίσω τους οι πρόσφυγες φτάνοντας στη Χίο, ώστε να μην καταλήξουν στις χωματερές, και τα μετέτρεπε σε τσάντες, θήκες για κινητά, κλειδιά και τάμπλετ, μπρελόκ, πορτοφόλια, σημειωματάρια – σε ό,τι μπορείς να φανταστείς. Δεν ήταν μόνο ότι «έσωζαν» το περιβάλλον από τόνους πλαστικών αποβλήτων. Μέσω της διοργάνωσης workshops μεταποίησης στο κέντρο της Αθήνας, ανοιχτών σε όλους, συνέβαλαν στην κοινωνικοποίηση και ενσωμάτωση των προσφύγων στην κοινωνία.
«Στην πρώτη εκείνη δράση μαζέψαμε πάνω από 100.000 σωσίβια από το νησί της Χίου και ανακυκλώσαμε πάνω από 50 τόνους πλαστικού», λέει στην «Κ» ο ιδρυτής της Odyssea Τζέι Μέξης. «Καταλήξαμε σε 12.000-15.000 νέα προϊόντα, προϊόντα δηλαδή upcycling (σ.σ. ανακύκλωση μέσω αναβάθμισης) και με τα έσοδα από τη διάθεση αυτών των προϊόντων χρηματοδοτήσαμε μια κινητή ιατροθεραπευτική μονάδα για τα νησιά». Από την αρχή ο στόχος ήταν το όποιο κέρδος να επιστρέψει στην τοπική κοινωνία. Ομως το «ταξίδι» της Odyssea δεν θα μπορούσε να τελειώσει εκεί.
Στιγμιότυπο από τα μαθήματα 2D και 3D Design στο ψηφιακό εργαστήριο παραγωγής και τεχνολογίας AstroLab.
Στο διάστημα που μεσολάβησε μέχρι σήμερα, η ομάδα αφιερώθηκε στο στήσιμο και στη λειτουργία του AstroLab (εκ του αστρονομικού οργάνου «αστρολάβος»), ενός ψηφιακού εργαστηρίου παραγωγής και τεχνολογίας, όπου πρόσφυγες, μετανάστες και Ελληνες άνεργοι εκπαιδεύονται σε νέες τεχνολογίες, αναπτύσσουν νέες ικανότητες με στόχο την εύρεση εργασίας. Και τα στοιχεία δείχνουν ότι το πρόγραμμα λειτουργεί: από 18% που ήταν το ποσοστό των ωφελουμένων που έβρισκε στο τέλος δουλειά το 2017-2018, σήμερα το ποσοστό έχει εκτοξευθεί στο 46%. Το AstroLab είναι εξοπλισμένο με μηχανήματα ψηφιακής παραγωγής και γίνονται μαθήματα 3D printing, laser cutting, cnc training (ηλεκτρικός τόρνος, για χειριστές του οποίου, λένε οι άνθρωποι της Odyssea, υπάρχει μεγάλη ζήτηση). Γιατί αυτού του είδους τα μαθήματα και όχι πιο «παραδοσιακά»; Μα γιατί αυτά είναι τα skills που σήμερα ζητεί η αγορά εργασίας. Αλλωστε, πολλοί είχαν στις χώρες τους εμπειρία στο design ή στον προγραμματισμό, με τις γνώσεις τους να «κουμπώνουν» με τα νέα εργαλεία.
CNC Training σε συνεργασία με το CNC Training Center στο Κορωπί.
«Η τεχνολογία είναι στη ραχοκοκαλιά της Odyssea», λέει ο Τζέι. «Για να συζητήσουμε για ένταξη και ίσες ευκαιρίες, προϋπόθεση είναι η πρόσβαση στην τεχνολογία και στην εκπαίδευση. Αυτό χαρακτηρίζει τα προγράμματά μας». Εκτός από την ανάπτυξη νέων ικανοτήτων και τη βοήθεια εύρεσης εργασίας (στην «Ακαδημία» της Odyssea θα εκπαιδευθούν φέτος 524 άτομα), η οργάνωση παράλληλα βοηθάει στη δημιουργία νέων επιχειρήσεων, ενώ στο πολυεργαστήριό της παρέχει δωρεάν τα εργαλεία ψηφιακής παραγωγής σε όσους τα έχουν ανάγκη, ως μέσο «θεραπείας» και ενδυνάμωσης της αυτοπεποίθησής τους. «Κάποιος που έχει μείνει άνεργος για πολλά χρόνια, δεν είναι εύκολο από τη μια στιγμή στην άλλη να επιστρέψει στην αγορά εργασίας. Εχουμε δει ότι το να φτιάχνεις πράγματα και να βλέπεις το αποτέλεσμα των πράξεών σου, λειτουργεί θετικά». Τα έξοδα της Odyssea καλύπτονται από ιδρύματα του εξωτερικού και ερευνητικά προγράμματα. «Εχουμε υπολογίσει ότι για κάθε ευρώ που μας χορηγείται, 3,64 ευρώ επιστρέφουν στην ελληνική αγορά, μέσω των μισθών των ανθρώπων που βρίσκουν δουλειά με τη βοήθειά μας» καταλήγει ο κ. Μέξης.