Η επανάσταση του βλέμματος
ΓΑΝΔΗ
Το έργο του Γιαν βαν Αϊκ (ή Γιαν φαν Εϊκ), πρωτοπόρου της φλαμανδικής Αναγέννησης, επανέρχεται στο διεθνές προσκήνιο με μια έκθεση στο Βέλγιο, που θα αναδείξει την ιστορική πόλη της Γάνδης ως προορισμό για έναν ακόμη λόγο. Στο Μουσείο Καλών Τεχνών εγκαινιάζεται την 1η Φεβρουαρίου η έκθεση «Γιαν βαν Αϊκ, μια επανάσταση του βλέμματος», η οποία αυτοπροσδιορίζεται ως κάτι ξεχωριστό για οποιονδήποτε έχει λόγο να αισθάνεται κοινωνός των καλλιτεχνικών επιτευγμάτων της Φλάνδρας των αρχών του 15ου αιώνα. Ο Γιαν βαν Αϊκ (1390-1441) είχε πελάτες τόσο τη βασιλική αυλή όσο και τους πλούσιους αστούς και υπέγραφε και χρονολογούσε όλα τα έργα του. Παρά τη μεγάλη παραγωγή του, μόνο είκοσι από τα έργα του έχουν διασωθεί διεθνώς. Πάνω από τα μισά έχουν ταξιδέψει με προορισμό τη Γάνδη για τη μεγάλη έκθεση του 2020. Το Μουσείο Καλών Τεχνών της πόλης φιλοδοξεί να προσφέρει μια ξεχωριστή εμπειρία σε όσους ταξιδέψουν για να δουν αυτήν την έκθεση, καθώς η συνύπαρξη των ξενιτεμένων έργων του Βαν Αϊκ είναι κάτι σπάνιο και πέραν αυτού, η έκθεση θα ανασυστήσει το κλίμα της Αναγέννησης στη Φλάνδρα με έμφαση στην επανάσταση που έφερε η ανθρωποκεντρική ζωγραφική του Βαν Αϊκ.
Αφορμή για την έκθεση ήταν το έργο της συντήρησης και αποκατάστασης του αριστουργηματικού πολύπτυχου «Ο αμνός του Θεού» (1432) που επιχορηγήθηκε από το Βασιλικό Ινστιτούτο Πολιτιστικής Κληρονομιάς του Βελγίου στη διάρκεια των ετών 2012-2016. Ειδικά για την έκθεση, θα παρουσιαστούν ενωμένα όλα τα μέρη του έργου μαζί με τα λοιπά έργα του Βαν Αϊκ που θα ταξιδέψουν ώς τη Γάνδη. Για να δοθεί έμφαση στη μοναδικότητα του Γιαν βαν Αϊκ και να είναι δυνατή η συνομιλία του έργου με την ευρύτερη εποχή, θα εκτεθούν έργα σπουδαίων συγχρόνων του ή επιγόνων του από τη Γερμανία, τη Γαλλία, την Ισπανία και την Ιταλία. Ο Γιαν βαν Αϊκ ήταν αυλικός ζωγράφος για τον Φίλιππο Γ΄ της Βουργουνδίας, που είχε την επιθυμία να περιβάλλεται από κορυφαίους καλλιτέχνες. Εκείνη την εποχή η Γάνδη και η Μπριζ ευημερούσαν ως κέντρα εμπορίου. Τόσο η αυλή όσο και οι αστοί, που αγόραζαν αντικείμενα πολυτελείας, έγιναν οι πελάτες του Γιαν βαν Αϊκ και άλλων ζωγράφων της Φλάνδρας. Ο Γιαν βαν Αϊκ, όμως, ξεχώρισε. Χάρη στις γνώσεις του και στην απαράμιλλη τεχνική του, εξύψωσε την τέχνη της προσωπογραφίας, εμβάθυνε στη λεπτομέρεια και έφερε μια επανάσταση του βλέμματος.
ΛΟΝΔΙΝΟ
Η εγκυμοσύνη στην τέχνη
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει το θέμα της νέας έκθεσης που παρουσιάζει το Foundling Museum στο Λονδίνο. Είναι μια αναδρομή στην ιστορία της τέχνης με σκοπό να αναδείξει τον τρόπο που διάφοροι καλλιτέχνες ανά τους αιώνες προσέγγιζαν το θέμα της εγκυμοσύνης. Η έκθεση έχει τίτλο «Από τον Χόλμπαϊν έως τα κοινωνικά δίκτυα», εστιάζει στην αναπαράσταση της κυοφορούσας γυναίκας και συγκεντρώνει έργα τέχνης από διάφορες συλλογές σε μια ενιαία αφήγηση.
ΗΠΑ
Τσίπεντεϊλ, διαχρονική αξία
Ο Τόμας Τσίπεντεϊλ (1718-1779) ήταν ο Αγγλος επιπλοποιός που επινόησε τον τύπο των επίπλων που ταυτίστηκαν με το όνομά του και αποτέλεσαν την απόλυτη μόδα του 18ου αιώνα, αρχικά στην Αγγλία και μετά στις ΗΠΑ, όπου αποτελούν συνώνυμο του αποικιακού ύφους. Μεγάλο αριθμό πρωτότυπων επίπλων Τσίπεντεϊλ δημοπράτησε πρόσφατα ο οίκος Sotheby’s ανταποκρινόμενος στη μεγάλη ζήτηση. Ενα έπιπλο Τσίπεντεϊλ με επτά σειρές συρταριών μπορεί να φτάσει και τις 300.000 δολάρια.
ΒΕΡΟΛΙΝΟ
Οι Μαντόνες του Ραφαήλ
Με αφορμή τα 500 χρόνια του Ραφαήλ (1483-1520), οι πέντε Μαντόνες της Gemaeldegalerie του Βερολίνου συγκροτούν μια έκθεση δωματίου, μια έκθεση υψηλής συγκίνησης και αισθητικής, που προσελκύει πλήθη. Η έκθεση, που θα διαρκέσει έως τις 26 Απριλίου, εμπλουτίζεται από δάνεια προερχόμενα από την Εθνική Πινακοθήκη του Λονδίνου και άλλες συλλογές του Βερολίνου. Ταυτόχρονα, αφηγείται την ιστορία εκθέσεων με έργα του Ραφαήλ, τη δημόσια εκτίμηση στο έργο του διαχρονικά.
ΣΙΚΑΓΟ
Σχέδια επτά αιώνες
Το Art Institute του Σικάγου παρουσιάζει τη μοναδική σε πλούτο συλλογή σχεδίων του ζεύγους Ρίτσαρντ και Μέρι Γκρέι, που συνέλεξαν σχέδια από διάφορες εποχές της ιστορίας της τέχνης καλύπτοντας περίοδο 700 χρόνων. Κριτήριο ήταν το υψηλό επίπεδο του σχεδίου και όχι απαραιτήτως τα μεγάλα ονόματα, που δεν απουσιάζουν, αλλά συνυπάρχουν με λιγότερο γνωστούς –στο ευρύτερο κοινό– καλλιτέχνες, όπως ο Τζουζέπε Πόρτα, που υπογράφει το εικονιζόμενο έργο (1562).
ΝΕΑ ΥΟΡΚΗ
Το αρχείο του Ρόμπερτ Κάρο
Eίναι ο συγγραφέας σημαντικών βιογραφικών έργων, ένας ζωντανός θρύλος. Αυτήν την περίοδο, o Ρόμπερτ Κάρο γράφει τη βιογραφία του Αμερικανού προέδρου Λίντον Τζόνσον και ακολουθεί την παραδοσιακή οργάνωση με χειρόγραφες σημειώσεις. Το αρχείο του, που είναι τεράστιο και θαυμαστά ταξινομημένο, παραχωρήθηκε στην Ιστορική Εταιρεία της Νέας Υόρκης, η οποία θα οργανώσει μια μόνιμη εγκατάσταση που θα εξηγεί πώς ο Κάρο αξιοποιεί το υλικό του για να γράψει μια βιογραφία.