Οταν πριν από περίπου ενάμιση χρόνο η Αννα Μπουσδούκου άφησε τον ΣΚΑΪ, έπειτα από 13 συναπτά έτη, κάποιοι μπορεί να απόρησαν, κάποιοι όχι. Το ενδιαφέρον ήταν ότι, αντί να πάρει μεταγραφή για άλλο κανάλι, η δημοσιογράφος ενέτεινε τη συνεργασία της με το Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος, αναλαμβάνοντας την επιμέλεια και την παρουσίαση της μηνιαίας εκδήλωσης «Διάλογοι» και κυρίως επωμιζόμενη τον ρόλο της συνιδρύτριας και της διευθύνουσας συμβούλου του «incubator for Media Education and Development» του Ιδρύματος: ενός εκκολαπτηρίου, επί λέξει, με στόχο την εκπαίδευση στα Μέσα και την ανάπτυξή τους. Δεν μετανιώνει φυσικά για τίποτα. «Ηταν μια μετάβαση πολύ δημιουργική, ενδιαφέρουσα και γεμάτη προκλήσεις», λέει. «Αν το προσωποποιούσα κιόλας, θα έλεγα ότι μου αποκάλυψε περισσότερα στοιχεία του εαυτού μου, αξίες και αρχές που ανέκαθεν με ενδιέφεραν».
Ποιες είναι αυτές; Ας τις αναζητήσουμε στην περιβάλλουσα ατμόσφαιρα: το iMEdD στεγάζεται σε έναν από εκείνους τους υπερσύγχρονους χώρους του μητροπολιτικού κέντρου, που θα έκαναν ένα δημοσιογράφο να κινείται είτε με πολλή άνεση είτε με πολλή προσοχή. Στην ιστοσελίδα του εγχειρήματος, μπορεί κανείς να διαβάσει για οράματα τόσο ευγενή όσο «η προαγωγή και ενίσχυση της διαφάνειας, της εγκυρότητας και της ανεξαρτησίας στη δημοσιογραφία, με βασικό μέλημα την αξιοκρατία και την αριστεία». Για τη διευθύνουσα σύμβουλό του, τα πράγματα είναι πιο απλά. «Είναι ένα διαρκές πείραμα, ένα πεδίο δράσης και αλληλεπίδρασης, ανταλλαγής ιδεών και εργαλείων, βασισμένων σε πάγιες αξίες και αρχές της δημοσιογραφίας», τονίζει. «Και περιβάλλεται από ένα δίκτυο ανθρώπων που μας εμπιστεύτηκαν εξαρχής, αλλά και συνεργατών με τους οποίους πειραματιζόμαστε, ακούμε τι συμβαίνει, καταγράφουμε νέες τάσεις, στηριζόμενοι σε δεσμούς εμπιστοσύνης».
Πρακτικά μιλώντας, πρόκειται για 500 τετραγωνικά μέτρα, εξοπλισμένα με χώρους συναντήσεων ή αίθουσα μοντάζ και ηχογράφησης, όπου επαγγελματίες, μελετητές ή επίδοξοι θεράποντες της δημοσιογραφίας (το 2019 οι συμμετέχοντες ήταν 800) μπορούν, μέσω της απαραίτητης αίτησης και διαδικασίας έγκρισης, να εκπαιδευθούν, να εκπονήσουν μια έρευνα, να στήσουν ένα ψηφιακό δημοσιογραφικό εργαλείο, να δημιουργήσουν από την αρχή ένα δικό τους Μέσο. Η ελληνική πλατφόρμα MediaWatch, που εντοπίζει σε πραγματικό χρόνο τη διάδοση μιας πληροφορίας στα κοινωνικά δίκτυα, εδώ ανδρώθηκε. Μια πιο πρόσφατη προσθήκη είναι αυτή του Γιώργου Αυγερόπουλου: «Είναι ένας από τους πιο καταξιωμένους ντοκιμενταρίστες στην Ελλάδα και στο εξωτερικό», επισημαίνει η Αννα Μπουσδούκου. «Είχαμε σκεφτεί να οργανώσουμε μαζί ένα εργαστήρι, που να εστιάζει στα βασικά βήματα δημιουργίας μιας ταινίας, τα οποία δεν είναι μόνο τεχνικά. Περιλαμβάνουν και την εύρεση πόρων, την προσέγγιση ανθρώπων, το να σταθείς με την ταινία σου σε ένα φεστιβάλ».
Δεν είναι απλή υπόθεση η πλήρης και εκτεταμένη δημοσιογραφική έρευνα. Οσο δε εξελίσσεται η τεχνολογία, γίνεται όλο και πιο περίπλοκη. Η ιστοσελίδα του iMEdD, λ.χ., αναφέρεται στη λεγόμενη «μεταψηφιακή εποχή». Ακούγεται σαν ο τελευταίος αχρείαστος όρος ενός εξουθενωτικού πολιτισμού, μήπως όμως κρύβει και κάτι ενδιαφέρον; «Το σημαντικό είναι να μη φοβηθούμε το άγνωστο προτού το κατανοήσουμε, προτού μάθουμε πώς να το διαχειριστούμε κι έτσι τελικά μπουχτίσουμε», αποκρίνεται η Αννα Μπουσδούκου. Κατά τη γνώμη της, σε μια εποχή που, για να μάθουμε κάτι, εννιά στις δέκα φορές θα σηκώσουμε το κινητό, αυτό που πρέπει να μας προβληματίσει «δεν είναι αν η πληροφορία κινείται ψηφιακά, αλλά εάν προέρχεται από κάποιο δημοσιογράφο, φίλο ή κάποιον απλό χρήστη». Πράγμα που μας φέρνει στα διαβόητα fake news.
«Οι ψευδείς ειδήσεις και η διάδοσή τους, οι πολιτικοί, οι δημοσιογράφοι και το κοινό υπήρχαν ανέκαθεν», υπογραμμίζει. «Σημασία λοιπόν έχει το πώς διαχειριστήκαμε τη διάδοση των fake news, το αν αφεθήκαμε να επικρίνουμε μια πληροφορία χωρίς να αναρωτιόμαστε για τη διασταύρωσή της». Στο κάτω κάτω, για εκείνη και για την ομάδα της, η ποιότητα της δημοσιογραφίας και η πρόσβαση στην πληροφορία, έχουν άμεσο αντίκτυπο στην ποιότητα της δημοκρατίας.
Αυτές τις μέρες προετοιμάζεται για την 24ωρη εκδήλωση της 7ης Φεβρουαρίου, που θα γιορτάζει τον ένα χρόνο λειτουργίας του iMEdD με πλήθος δημοσιογράφων από Ελλάδα και εξωτερικό, αλλά και με τη δημοσιογραφική πρεμιέρα του ντοκιμαντέρ «Agora II» του Αυγερόπουλου ή με πάνελ για τη σχέση δημοσιογραφίας και τεχνητής νοημοσύνης. Και παρόλο που συμφωνεί με την εκτίμηση πως η τεχνολογία 5G θα αλλάξει πολλά στη διάδοση των ειδήσεων, αν και δέχεται ότι η ηχητική αναπαραγωγή τους θα εξαπλωθεί, η Αννα Μπουσδούκου, διευθύνουσα σύμβουλος ενός εκκολαπτηρίου εκπαίδευσης και ανάπτυξης των Μέσων, ξέρει ότι κάποια ζητήματα δεν είναι τεχνολογικής φύσης.
«Αν γίνονται εκπτώσεις στην αξία της δημοσιογραφίας και στην αξία παραγωγής περιεχομένου, αποδέκτης αυτής της ποιότητας γίνεται η κοινωνία», καταλήγει. «Ετσι, αντί να προβληματιστούμε για το πώς το επάγγελμά μας θα αποκτήσει και πάλι αξία, το κοινό εκπαιδεύεται στη φθηνή και τζάμπα δημοσιογραφία, από όπου και αν προέρχεται».
«Eνας χρόνος iMEdD: 24 ώρες με επίκεντρο τη δημοσιογραφία». Παρασκευή 7/2 9 π.μ. – Σάββατο 8 Φεβρουαρίου 9 π.μ. Σταδίου 3Α, Αθήνα. Πληροφορίες και εγγραφή: www.imedd.org/el/24h-2020/.