Οταν ο Ντόναλντ Τραμπ εμφανίστηκε για να ανακοινώσει το σχέδιό του για το Παλαιστινιακό έχοντας στο πλευρό του τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Μπέντζαμιν Νετανιάχου, αλλά κανέναν εκπρόσωπο των Παλαιστινίων, όλοι γνώριζαν λίγο-πολύ τι θα επακολουθούσε. Το «σχέδιο του αιώνα», όπως αυτάρεσκα το χαρακτηρίζει ο Λευκός Οίκος, δεν κάνει τίποτε άλλο από το να νομιμοποιεί την υπάρχουσα κατάσταση της ισραηλινής κατοχής, διαγράφοντας μονοκοντυλιά τις αποφάσεις του ΟΗΕ.
Αυτό που περιγράφεται ως παλαιστινιακό «κράτος» δεν είναι, όπως δείχνει ο χάρτης που παρουσίασε ο ίδιος ο Τραμπ, παρά μια ντουζίνα γεωγραφικά διακριτών παλαιστινιακών καντονίων μέσα σε μια θάλασσα ισραηλινής γης. Τα εν λόγω καντόνια (που εύλογα παρομοιάστηκαν με τα «μπαντουστάν», τις περιοχές-γκέτο των μαύρων που δημιούργησε το καθεστώς του απαρτχάιντ στη Νότια Αφρική) θα χωρίζονται από την ισραηλινή επικράτεια με τείχη και θα επικοινωνούν μεταξύ τους μόνο με υπόγεια τούνελ ή υπερυψωμένες γέφυρες. Οι Παλαιστίνιοι δεν θα έχουν ένοπλες δυνάμεις, ούτε σύνορα με την Ιορδανία. Το Ισραήλ θα προσαρτήσει το σύνολο των εποικισμών του και θα νομιμοποιήσει την κατοχή ολόκληρης της Ιερουσαλήμ, εκτός από ένα απομακρυσμένο προάστιο, το Αμπού Ντις, το οποίο θα βαφτιστεί «πρωτεύουσα» των Παλαιστινίων.
Η Κοιλάδα του Ιορδάνη
Η στρατηγικής και οικονομικής σημασίας Κοιλάδα του Ιορδάνη περνάει επίσης στο Ισραήλ, το οποίο, σε αντάλλαγμα, θα δώσει στους Παλαιστινίους κάποιες εκτάσεις στην έρημο Νεγκέβ για να φτιάξουν, λέει, «βιομηχανικές ζώνες». Οσο για τους πρόσφυγες, δεν προβλέπεται ούτε καν η επιστροφή ενός συμβολικού αριθμού τους.
Οπως ήταν αναμενόμενο, η παλαιστινιακή ηγεσία απέρριψε οργισμένα το σχέδιο Τραμπ. Αρκετοί αναλυτές εκτίμησαν πως πρόκειται για πολιτικό δώρο στον διωκόμενο για δια-φθορά Νετανιάχου ενόψει των ισραηλινών εκλογών στις 2 Μαρτίου, με την προσδοκία να εξασφαλίσει ο Τραμπ τη μαζική υποστήριξη του ισραηλινού λόμπι και των Αμερικανών ευαγγελιστών στην προεδρική αναμέτρηση του Νοεμβρίου.
Γεγονός παραμένει ότι η κίνηση Τραμπ ανατρέπει άρδην τα δεδομένα. Με μόνη εξαίρεση τον Μπέρνι Σάντερς (που δεν μπορεί να κατηγορηθεί για αντισημιτισμό, καθότι εβραϊκής καταγωγής), ουδείς προεδρικός υποψήφιος των Δημοκρατικών εννοεί να διαφοροποιηθεί καίρια στο Παλαιστινιακό. Στο Ισραήλ, ο επικεφαλής της αντιπολίτευσης Μπένι Γκαντς χειροκρότησε το σχέδιο Τραμπ. Οι περισσότεροι Αραβες ηγέτες ιεραρχούν την αμερικανική στήριξη στην αντιπαλότητά τους με το Ιράν υπεράνω της παλαιστινιακής υπόθεσης. Μάλιστα, τρεις αραβικές χώρες (Εμιράτα, Ομάν, Μπαχρέιν) έστειλαν πρεσβευτές τους στην παρουσίαση του σχεδίου. Για τους Παλαιστινίους, η εξέλιξη αυτή αντιπροσωπεύει την οριστική κατάρρευση των αυταπατών που δημιούργησαν οι ειρηνευτικές συμφωνίες του Οσλο (1993) και το τελευταίο καρφί στο φέρετρο της λύσης των δύο κρατών. Στους κόλπους τους ενισχύονται οι φωνές που επιδιώκουν ριζική αλλαγή στρατηγικής, για τη διεκδίκηση ίσων δικαιωμάτων σε ένα ενιαίο, δημοκρατικό κράτος Ισραηλινών και Παλαιστινίων – κάτι ανάλογο με τον αγώνα του Αφρικανικού Εθνικού Κογκρέσου του Νέλσον Μαντέλα, στη Νότια Αφρική. Σήμερα κάτι τέτοιο φαίνεται ουτοπικό, αλλά δεν αποκλείεται η κατεύθυνση αυτή να επιβληθεί από την ίδια τη δύναμη των πραγμάτων, ελλείψει εναλλακτικής λύσης.