Με αρκετές επιφυλάξεις και έπειτα από πολύωρη συζήτηση το ΚΑΣ κατέληξε την Τρίτη στην απόσπαση καθ’ ύψος των Δεσμωτών του Φαλήρου. Με απλά λόγια, οι Δεσμώτες θα «σηκωθούν» σε μεγάλα μπλοκ και όχι οστό οστό και θα επανατοποθετηθούν στο βάθος που εντοπίστηκαν, αφού εξυγιανθεί και στεγανοποιηθεί το υπέδαφος. Αμεσα θα συμπληρωθούν τα προσωρινά σωστικά μέτρα στο σημείο που βοηθούν στην επιβράδυνση της φθοράς που προκαλεί η υγρασία του υπεδάφους, ενώ οι υπηρεσίες του ΥΠΠΟ θα ξεκινήσουν την εκπόνηση των σχετικών μελετών προκειμένου να προχωρήσει η διαδικασία. Η χθεσινή γνωμοδότηση αλλάζει ουσιαστικά την απόφαση του 2016 με την οποία το συμβούλιο είχε προκρίνει την κατά χώρα διατήρηση των ευρημάτων.
Οι εν λόγω Δεσμώτες που εξετάστηκαν από το συμβούλιο αφορούν σε 79 σκελετούς παραταγμένους σε τρεις συστάδες ομαδικών ταφών. Η πρώτη συστάδα που θεωρείται και η σημαντικότερη για τους αρχαιολόγους αφορά σε άνδρες ηλικίας 20 έως 22 ετών και σε δύο εφήβους 12 έως 16 ετών. Η δεύτερη σειρά αποτελείται από άνδρες 30 έως 45 ετών που μάλλον τάφηκαν με τα ρούχα, όπως και οι πρώτοι, και φέρουν όμοιους κρίκους από χαλκό. Η τρίτη συστάδα βρέθηκαν θαμμένοι με τα χέρια πάνω από το κεφάλι και πιθανολογείται ότι εκτελέστηκαν επιτόπου. Ο θάνατός τους προήλθε, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των αρχαιολόγων, από αμβλύ όπλο με χτύπημα στον κρόταφο. Τα ευρήματα χρονολογούνται στον 7ο αιώνα π.Χ.
Η ΔΙΠΚΑ στην εισήγησή της εξέφρασε αρχικά τις επιφυλάξεις της υπηρεσίας λόγω έλλειψης στοιχείων σχετικά με το ποσοστό και τον ρυθμό φθοράς των ευρημάτων. Σύμφωνα με τη Διεύθυνση Συντήρησης, η φθορά που παρουσιάζει η πρώτη συστάδα (και πιο επιβαρυμένη) είναι σε ποσοστό 30%, ενώ η Εφορεία Πειραιώς έκανε λόγο για 50%. Ειπώθηκε αρκετές φορές μέσα στη συζήτηση ότι τα οργανικά ευρήματα, όπως τα οστά, αρχίζουν να φθείρονται από τη στιγμή που έρχονται στο φως. Η υπηρεσία υπεραμύνθηκε της απόφασης του 2016 με βάση τα δεδομένα εκείνης της περιόδου και συγκεκριμένα με το γεγονός ότι τα ευρήματα θεωρήθηκαν ακίνητο μνημείο και δόθηκε προτεραιότητα να μην υποστεί βλάβη η αξία των ευρημάτων ως μαρτυρία. Κρίνοντας, ωστόσο, «μακροσκοπικά», και με βάση τη φθορά που παρατηρήθηκε κατά την αυτοψία του ΚΑΣ, η διεύθυνση του υπουργείου εισηγήθηκε την πρόταση που ψηφίστηκε.
Οι αρμόδιες διευθύνσεις του ΥΠΠΟ (Συντήρησης και Αναστήλωσης Μνημείων) υπερασπίστηκαν την κατά χώρα διατήρηση με βελτίωση των μέτρων συντήρησης των ευρημάτων. Η αρμόδια Εφορεία Πειραιώς και Νήσων παρέμεινε στην αρχική της θέση (του 2016) που προέκρινε την απόσπαση και επανατοποθέτηση των ευρημάτων. Αξίζει να σημειωθεί ότι η εφορεία κατάφερε και «διέσωσε» περίπου 10 Δεσμώτες από τη φθορά που παρουσιάζει σήμερα το σύνολό τους (79 σκελετοί σε τρεις συστάδες) αποσπώντας τους για δειγματοληψία. «Οσα μέτρα κι αν ελήφθησαν δεν στάθηκαν αρκετά για να αποτρέψουν την αλλοίωση του σκελετικού υλικού», είπε μεταξύ άλλων η προϊσταμένη της Εφορείας Πειραιώς Στέλλα Χρυσουλάκη.
Πάντως, τα μέλη του ΚΑΣ αναγνώρισαν τις προσπάθειες των αρμόδιων διευθύνσεων στην επιβράδυνση της φθοράς των ευρημάτων. Αυτό που έχει επίσης σημασία είναι ότι τον Απρίλιο του 2017 σήμανε συναγερμός για «ραγδαία αύξηση των αλάτων» στα ευρήματα, όπως ειπώθηκε κατά την αναφορά του ιστορικού της υπόθεσης, αλλά το υπουργείο και το σύνολο των υπηρεσιών του –πλην της Διεύθυνσης Συντήρησης Μνημείων– κινητοποιήθηκε μόλις τον Δεκέμβριο του 2018. Σχετικά με το ιστορικό της υπόθεσης αξίζει να σημειωθεί ότι μετά το πόρισμα της επιτροπής του 2018 η μελέτη για την προστασία και ανάδειξη των Δεσμωτών με τη μέθοδο της «πασσαλοκουρτίνας» πέρασε από το ΚΑΣ τον Ιούνιο του 2019, αλλά η σχετική Υπουργική Απόφαση ουδέποτε υπεγράφη.