Bάρκιζα, 75 χρόνια πριν

1' 45" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Την αναστάσιμη μετακατοχική χαρά ακολούθησαν ολέθρια μερόνυχτα των αθηναϊκών Δεκεμβριανών. Ο αχός τους δεν είχε κοπάσει όταν βαθιά ανακούφιση ξεγέλασε φόβους για νέο γύρο αιματοκυλίσματος. Η –σαν σήμερα– 12η Φεβρουαρίου 1945 ήταν η αιτία, όταν υπεγράφη η Συνθήκη της Βάρκιζας. Μεγάλη στιγμή. Στο ίδιο τραπέζι βρέθηκαν κυβέρνηση και ΕΑΜ συνομολογώντας μέτρα καταλλαγής, ανοίγοντας δρόμο προς μια άγνωστη κανονικότητα. Μεταξύ άλλων: αφοπλισμός ΕΛΑΣ, συγκρότηση Εθνικού Στρατού, αμνήστευση πολιτικών αδικημάτων, εκκαθάριση κρατικού μηχανισμού από  δωσιλόγους, δημοψήφισμα για το πολιτειακό κ.ά. «Δόξα τω Θεώ είπαμε τότε, κάνοντας τον σταυρό μας», λένε σήμερα εν ζωή μνήμονες. Οι επόμενοι  δολιοφθορείς μήνες παρέλασαν πυκνοί, εξοπλίζοντας την τριετή άγρια αδελφοκτονία 1946-49. Μια λιτή αποτίμηση που συνεισφέρει στη ζωντάνια του γόνιμου διαλόγου: «Δεν ήταν η ανοικτή ένοπλη αναμέτρηση προϊόν συνωμοσίας της Αριστεράς ή της Δεξιάς […] Τον ελληνικό εμφύλιο δεν προκάλεσαν ούτε οι ΗΠΑ ούτε η Σοβιετική Ενωση, αλλά η ανικανότητα της κυβέρνησης να εξασφαλίσει ισονομία και η αδυναμία της ηγεσίας του ΚΚΕ να συνεργαστεί με τους πολιτικούς της αντιπάλους που περιφρονούσε βαθύτατα». (Θάνος Βερέμης – Γιάννης  Κολιόπουλος, «Ελλάς Η σύγχρονη συνέχεια από το 1821 μέχρι σήμερα»).

Αυτοχειριαστική έφεση είχε εκδηλωθεί βεβαίως και στον εθνικό διχασμό και σε ακόμα πιο ακραία μορφή λίγο μετά την έναρξη της Επανάστασης του ’21· οι Ελληνες σε δύο δόσεις έκαναν ό,τι περνούσε από το χέρι τους για να καταπνίξουν εν τη γενέσει τον Αγώνα τους.

Λυσσώδεις αναμετρήσεις, φωτιά και τσεκούρι, με συμμετοχή κοτζαμπάσηδων, οπλαρχηγών, αργυρώνητων, καθώς και πολιτικών φατριών, για θώκους σε κινούμενη άμμο. Οι εμφύλιοι πόλεμοι ανεστάλησαν, υπό την ασήκωτη σκιά του Ιμπραήμ, με έκδοση διαταγμάτων: «Χαρίζεται αμνηστεία εις όσους εκινήθησαν εναντίον της εσωτερικής ασφαλείας της επικρατείας… γενική αμνηστεία εις όλους τους υποπεσόντας εις πολιτικά εγκλήματα». Διαχρονική παραμένει η κατοπινή παραίνεση του αθυρόστομου κορυφαίου ήρωα Γεώργιου Καραϊσκάκη προς τους ερίζοντες πληρεξουσίους της Γ΄ Εθνικής  Συνέλευσης: «Ας λείψη το Πελοποννήσιοι, Νησιώται και Ρουμελιώται, αλλ’ όλοι να νομιζώμεθα εν ως και είμεθα».

Με δεδομένη την άγνοιά μας –κατά περίπτωση εκκωφαντική– που ωστόσο καλύπτεται από ριζωμένη άποψη (και) για βασικούς σταθμούς μιας διαδρομής μήκους 200 χρόνων, η χρυσή ευκαιρία μαζικού, ειλικρινούς  αναστοχασμού –πρωτοποριακό εγχείρημα έτσι;– φαλκιδεύεται από πατροναρισμένο διδακτισμό· κι αυτός δεν εχθρεύεται μυστικά και μισές αλήθειες.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή