Με μειδίαμα που έρχεται σε αντίθεση με το προσωνύμιό της –«κλαίουσα χήρα»–, η Σιρίμαβο Μπανταρανάικε (1916-2000) φωτογραφίζεται με το πλήρωμα του σοβιετικού καταδρομικού «Aurora» στο πάλαι ποτέ Λένινγκραντ, το φθινόπωρο του 1963. Τρία χρόνια πριν, εκλέχτηκε η πρώτη γυναίκα πρωθυπουργός όχι μόνο στην πατρίδα της, τη Σρι Λάνκα (γνωστή τότε ως Κεϋλάνη), αλλά και στον κόσμο – ακολούθησε, το 1966, η Ίντιρα Γκάντι.
Κόρη αριστοκρατικής οικογένειας, μοσχαναθρεμμένη και καλοσπουδαγμένη, η Σιρίμαβο από νεαρή ηλικία έδειχνε ενδιαφέρον για τα κοινά. Συμμετείχε στη μεγαλύτερη γυναικεία εθελοντική οργάνωση της χώρας της και σε πολλά προγράμματα για την ενίσχυση των αγροτικών περιοχών και πρωτοστατούσε σε θέματα εκπαίδευσης και πολιτικών δικαιωμάτων των γυναικών. Όμως ως σύζυγος πρωθυπουργού, του Σόλομον Μπανταρανάικε, τον οποίο παντρεύτηκε το 1940, έμενε στη σκιά του και περιοριζόταν σε ρόλο μάλλον διακοσμητικό.
Ο ρους της ιστορίας της Κεϋλάνης –και της δικής της– άλλαξε το 1959, με τη δολοφονία εκείνου, στο σπίτι τους, από βουδιστή ιερομόναχο, δυσαρεστημένο από την έλλειψη ενδιαφέροντος του πρωθυπουργού για την παραδοσιακή ιατρική. H 43χρονη Σιρίμαβο είδε τον άντρα της να ξεψυχά στα χέρια της και λίγους μήνες μετά αποφάσισε να διεκδικήσει την προεδρία του Κόμματος της Ελευθερίας, ώστε να συνεχίσει την πολιτική του.
Οι συμπατριώτες της τη θυμούνται για μια σειρά σημαντικών μεταρρυθμίσεων, κυρίως για το σαρωτικό πρόγραμμα κρατικοποιήσεων (από τις ξένες εταιρείες πετρελαίου μέχρι τα θρησκευτικά σχολεία) που πραγματοποίησε. Οι ξένοι ηγέτες που τη συνάντησαν, για την πυγμή και την αποφασιστικότητά της. Τα τρία παιδιά της, για την απόσταση που δημιούργησαν ανάμεσά τους οι υποχρεώσεις της ως πρωθυπουργού. Αυτό το τίμημα πάντα ήταν και είναι πιο βαρύ για τις γυναίκες… ■