Σέλφι πριν από τις σέλφι

4' 38" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

O Φινλανδός εικαστικός Arno Rafael Minkkinen γυρίζει τον κόσμο και αυτοφωτογραφίζεται, σε ένα ταξιδιωτικό πείραμα διάρκειας πενήντα χρόνων.

«Το 1985, μετά από ένα ταξίδι μου στη Σαντορίνη, έφτιαξα ένα τρίπτυχο με τίτλο “The Greek Columns”, χρησιμοποιώντας τα χέρια μου για να απεικονίσω –κατά χρονολογική σειρά– τους τρεις αρχαιοελληνικούς κίονες». Ο δωρικός κίονας ήταν δύο σφιχτές μπουνιές, ο ιωνικός δύο χέρια ενωμένα στους καρπούς με τις παλάμες προς τα πάνω, ο κορινθιακός δάχτυλα ανοιχτά και μπλεγμένα το ένα με το άλλο. Ποιος θα ερχόταν στην Ελλάδα και, αντί να πάει στα μνημεία να φωτογραφίσει αυτούσιους τους κίονες, θα τους αναπαριστούσε με μέλη του σώματός του; Ρυθμίζοντας, μάλιστα, τη μηχανή να τραβήξει τη φωτογραφία και ποζάροντας ο ίδιος σαν μοντέλο; Ένας εικαστικός που γαλουχήθηκε με τις αρχές του Μπαουχάουζ, οι οποίες αγαπούν τους πειραματισμούς. Ένας καλλιτέχνης που όσο του αρέσει να είναι φωτογράφος, άλλο τόσο του αρέσει να είναι και το θέμα των φωτογραφιών του.

Σέλφι πριν από τις σέλφι-1

Μασαχουσέτη, 2013 «Ο βασιλιάς της λίμνης Fosters Pond» είναι ο τίτλος της φωτογραφίας, με τον Arno Rafael Minkkinen να ξεπροβάλλει από το νερό σαν άλλος έκπτωτος μονάρχης σαιξπηρικού δράματος. © Arno Rafael Minkkinen

 

Ο Arno Rafael Minkkinen γεννήθηκε το 1945 και έζησε στη Φινλανδία μέχρι τα έξι του χρόνια, όταν, λόγω εντάσεων με την τότε ΕΣΣΔ, μετανάστευσε με την οικογένειά του στη Νέα Υόρκη. «Το σπίτι μας βρισκόταν στη νορβηγική συνοικία του Μπρούκλιν. Στην πορτορικάνικη γνώρισα το πρώτο κορίτσι που ερωτεύτηκα, στη φινλανδική μοίραζα εφημερίδες, στην εβραϊκή πήγα σχολείο. Μεγάλωσα, δηλαδή, σε μια πολυπολιτισμική πραγματικότητα, κι αυτό μάλλον σχετίζεται με τα ταξίδια που έκανα αργότερα στη ζωή του».

Σέλφι πριν από τις σέλφι-2

The greek columns Μετά από ένα ταξίδι του στη Σαντορίνη, το 1985, ο Arno Rafael Minkkinen επέστρεψε στη Φινλανδία, όπου δίδασκε εκείνη την περίοδο, και δημιούργησε ένα τρίπτυχο με τρεις αρχαιοελληνικούς κίονες, χρησιμοποιώντας μόνο τα χέρια του. Κατά χρονολογική σειρά: ο δωρικός, ο ιωνικός και ο κορινθιακός κίονας. © Arno Rafael Minkkinen

Ως φωτογράφος, ο Arno έχει γυρίσει όλο τον κόσμο, από την Αλάσκα στην Καλιφόρνια, από το Πεκίνο στο Ρίο και από την Ελβετία στην Ελλάδα (Σούνιο, Αθήνα, Σαντορίνη). Συνολικά μέσα σε 50 χρόνια («ή αλλιώς μέσα σε 200 εποχές, αφού, αν μετράμε σε εποχές, ζούμε περισσότερο») έχει ταξιδέψει σε 30 χώρες και 30 αμερικανικές πολιτείες. Πάντα τοποθετώντας το σώμα του μπροστά στην κάμερα και αφήνοντάς τη να βγάλει εκείνη τη φωτογραφία. «Ήδη από τη δεκαετία του 1970 είχα πει στην κάμερα: “Εσύ θα παίρνεις τις φωτογραφίες”. Εγώ αυτό που ήθελα ήταν να μπω μέσα στην εικόνα, να δω ποια είναι η πραγματικότητα που βλέπει η μηχανή όταν κάνω αυτή ή την άλλη κίνηση. Είχα την περιέργεια να δημιουργήσω εικόνες που δεν είχα ξαναδεί».  

Σέλφι πριν από τις σέλφι-3

Φινλανδία, 2009 Ο 64χρονος, τότε, Arno Rafael Minkkinen βούτηξε στη λίμνη Oulujarvi της κεντρικής Φινλανδίας και αυτοφωτογραφήθηκε σκυμμένος, με τα πόδια, τα χέρια και το κεφάλι μέσα στο νερό και μόνο τον κορμό να ξεπροβάλλει σαν βράχος της λίμνης. © Arno Rafael Minkkinen 

 

Τελευταίος των Μοϊκανών όσον αφορά τις τεχνολογικές εξελίξεις, ο Arno χρησιμοποιούσε φιλμ μέχρι το 2013, οπότε αποφάσισε να το γυρίσει στα ψηφιακά. Έχει απαθανατίσει τον εαυτό του χωμένο στο χιόνι, μισοβυθισμένο σε μια λίμνη, περικυκλωμένο από την ομίχλη του δάσους. Έχει κινδυνεύσει να χάσει τη ζωή του ποζάροντας, κι αυτός είναι ένας από τους λόγους που επιλέγει να δουλεύει κατά βάση μόνος και να μη χρησιμοποιεί μοντέλα. Φωτογραφίζει τον εαυτό του γυμνό, χωρίς να επεξεργάζεται τις εικόνες, παρά ελάχιστα. «Αν ήμουν κλεισμένος σε ένα στούντιο, οι φωτογραφίες θα γίνονταν βαρετές πάρα πολύ γρήγορα. Γι’ αυτό έχω ανάγκη από φόντο: έναν ποταμό στη Ρωσία, ένα δάσος στην Καλιφόρνια, ένα τοπίο ζούγκλας στην Κίνα. Το φυσικό τοπίο –το οποίο είναι διαχρονικό, όπως και το ανθρώπινο σώμα– είναι το ιδανικό στούντιο για μένα».

Σέλφι πριν από τις σέλφι-4

Μασαχουσέτη, 2000 Στο πλαίσιο των διαρκών πειραματισμών, ο καλλιτέχνης ρυθμίζει τη μηχανή έτσι ώστε να «τραβήξει» εκείνη τη φωτογραφία που απεικονίζει το χέρι του να γράφει με ένα στιλό πάνω στα νερά της λίμνης Fosters Pond. © Arno Rafael Minkkinen

Η περσινή χρονιά ήταν σημαντική γι’ αυτόν, γιατί εκδόθηκε ένα λεύκωμα με φωτογραφίες από όλες τις φάσεις της επαγγελματικής του πορείας, το οποίο μάλιστα βραβεύτηκε με το German Photo Book Award ως η καλύτερη μονογραφία του 2019. «Όταν βγήκε το βιβλίο και το κοίταζα, είπα μέσα μου ότι το ταξίδι είναι κάθε φορά το άγνωστο στοιχείο».

Σέλφι πριν από τις σέλφι-5

Κροατία, 2016 «Gravity Sleeps» είναι ο τίτλος της εικόνας που τράβηξε ο φωτογράφος στο νησί Ζίριε της Αδριατικής, με το σώμα του να μοιάζει ακινητοποιημένο στον αέρα. Δεν είναι φωτομοντάζ, αφού ο καλλιτέχνης επεξεργάζεται τις εικόνες μόνο στο κοντράστ. © Arno Rafael Minkkinen

Όχι, δεν είναι μια συλλογή από επικίνδυνες σέλφι η δουλειά του, κι ας μοιάζει με τέτοια. Η θεμελιώδης διαφορά είναι ότι στις σέλφι «το τηλέφωνο σου επιτρέπει να δεις τον εαυτό σου. Στις δικές μου φωτογραφίες, βλέπεις την εικόνα αφού την τραβήξεις, όχι την ίδια στιγμή». Με άλλα λόγια, και σε αντίθεση με τους απανταχού σελφίστας, ο Arno δεν έχει έλεγχο πάνω στο αποτέλεσμα. Τι είναι αυτό που έχει; Ένα φωτογραφικό άλτερ ίγκο, όπως μας αποκαλύπτει. Λέγεται Joku Toinen (στα φινλανδικά σημαίνει «κάποιος άλλος») και πρόκειται για μια κρυφή καλλιτεχνική περσόνα με αρκετά διαφορετική θεματολογία απ’ ό,τι ο ίδιος, που φωτογραφίζει γατάκια χωμένα σε σπίτια για πουλιά και άντρες που κοιμούνται στο αυτοκίνητό τους. Ας μη μας κάνει εντύπωση. Μόνο έτσι μπορείς να έχεις την υπομονή να φωτογραφίζεις επί πενήντα χρόνια τον εαυτό σου. Όταν έχεις ρεζέρβα έναν δεύτερο εαυτό που φωτογραφίζει τους άλλους.

Σέλφι πριν από τις σέλφι-6Info

 

Το λεύκωμα «Minkkinen» πωλείται στο kehrerverlag.com (κόστος 75 ευρώ). Φωτογραφίες της έκδοσης παρουσιάζονται σε εκθέσεις σε ολόκληρο τον κόσμο. Η επόμενη φιλοξενείται στο Μουσείο Φωτογραφίας της Στοκχόλμης (Ιούνιος-Σεπτέμβριος 2020).

 

 

 

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή