Ακόμα και το γενικό lockdown είναι στο τραπέζι, λέει στη συνέντευξή του στην «Κ» ο υφυπουργός Πολιτικής Προστασίας και Διαχείρισης Κρίσεων Νίκος Χαρδαλιάς, κρούοντας τον κώδωνα του κινδύνου πως τα δύσκολα στην αντιμετώπιση του κορωνοϊού είναι μπροστά μας. Στο πλαίσιο αυτό, ζητεί από τους πολίτες να εφαρμόσουν πιστά τα μέτρα που έχει εξαγγείλει η κυβέρνηση, το αποτέλεσμα των οποίων δεν το ξέρουμε ακόμα, καθώς θα φανούν τις επόμενες δύο εβδομάδες. Οσον αφορά πιθανή εμπλοκή του Στρατού, ο κ. Χαρδαλιάς αποκαλύπτει πως ήδη στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων συμμετέχουν σε συσκέψεις προετοιμασίας σχεδίων που εμπλέκουν επικουρικά τον Στρατό, υπογραμμίζοντας ωστόσο πως η κατάσταση αυτή τη στιγμή είναι υπό έλεγχο και όλα θα εξαρτηθούν από την ατομική ευθύνη που θα δείξουν οι πολίτες.
– Κύριε Χαρδαλιά, πώς κρίνετε τα μέχρι τώρα μέτρα που έχει λάβει η κυβέρνηση; Εχετε ενδείξεις πως έχουν οδηγήσει σε ανάσχεση της εξάπλωσης του ιού;
– Η ελληνική κυβέρνηση, από την πρώτη στιγμή που ξεκίνησε η κρίση, έλαβε όλα τα μέτρα που χρειάζονταν τη δεδομένη χρονική στιγμή για την αντιμετώπισή της.
Αντιληφθήκαμε εγκαίρως τον κίνδυνο εξάπλωσης του ιού και κινηθήκαμε πολύ πιο γρήγορα από άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Κυρίως πρέπει να σας πω ότι κινηθήκαμε προληπτικά, καθώς δεν περιμέναμε πρώτα να εξαπλωθεί ο ιός και μετά να πάρουμε μέτρα. Σας θυμίζω πως το κλείσιμο των σχολείων έγινε στην Ελλάδα με 99 επιβεβαιωμένα κρούσματα, δηλαδή πολύ νωρίτερα από πολλές άλλες χώρες. Τα μέτρα που έχουμε πάρει δεν έχουν φανεί ακόμα, καθώς θα πρέπει να περάσουν περίπου δύο εβδομάδες για να φανεί η αποτελεσματικότητά τους. Θέλω να είμαι ξεκάθαρος: αύξηση των κρουσμάτων περιμένουμε. Περιμένουμε όμως να δούμε και τον βαθμό αποτελεσματικότητας των προληπτικών μέτρων.
– Τις τελευταίες ημέρες γίνεται ένας δημόσιος διάλογος για το αν υπάρχει τελικά περίπτωση να καταλήξουμε σε ένα γενικό lockdown. Υπάρχει τέτοιο ενδεχόμενο;
– Οπως σας είπα προηγουμένως, η λογική μας είναι καθημερινή αναπροσαρμογή των μέτρων ανάλογα με το πώς εξελίσσεται η κατάσταση. Το πρόβλημα δεν είναι στατικό, καθώς έχουμε να κάνουμε με μια επιδημία σε πλήρη εξέλιξη, που κάθε μέρα έχει νέα δεδομένα. Και κάθε μέρα εκτιμάμε διαρκώς τα στοιχεία και αποφασίζουμε τη λήψη ή όχι νέων μέτρων, εφόσον αυτό κριθεί αναγκαίο. Σας θυμίζω πως την τελευταία εβδομάδα σε σχεδόν καθημερινή βάση ανακοινώνουμε νέους περιορισμούς και δεν αφήνουμε δευτερόλεπτο να πάει χαμένο. Στο διά ταύτα της ερώτησης, αν δηλαδή θα καταλήξουμε σε ένα γενικό lockdown, δεν μπορώ να σας απαντήσω προκαταβολικά, παρά μόνον με τη φράση που έχει πει ο πρωθυπουργός: θα πάρουμε όσα μέτρα χρειαστεί, όσο σκληρά και αν είναι, για να αντιμετωπίσουμε τον ιό.
– Εάν εφαρμοστεί, τι χαρακτηριστικά θα έχει; Αντίστοιχα με εκείνα σε Γαλλία και Ιταλία που επιτρέπεται η κίνηση μόνο για βασικές ανάγκες;
– Ηδη σας θυμίζω πως έχουμε πει ότι οι πολίτες πρέπει να κυκλοφορούν έξω μόνο για βασικές ανάγκες. Εξαρτάται από την τήρηση του μέτρου, και τον βαθμό που αντιλαμβάνονται οι συμπολίτες μας την αναγκαιότητα εφαρμογής του, για το αν και ποια επιπρόσθετα μέτρα θα ληφθούν. Εικόνες με γεμάτα πάρκα και παραλίες, εθνικές οδούς γεμάτες με κατεύθυνση τις εξοχικές κατοικίες είναι δεδομένο πως δεν θα επιτρέψουμε. Είναι ανάγκη να γίνει αντιληπτό ότι η μετακίνησή μας από το σπίτι κοστίζει ζωές, εγκυμονεί κινδύνους ανεπανόρθωτους!
– Εκτιμάτε πως η Ελλάδα θα αποφύγει το ενδεχόμενο να ξεφύγει η κατάσταση όπως στην Ιταλία; Υπάρχει σχετική εκτίμηση;
– Για αυτό παλεύουμε νυχθημερόν και είμαστε συνεχώς σε εγρήγορση. Αυτό που επιδιώκουμε είναι η επιδημία να εξελιχθεί ομαλά, χωρίς να κάνει κάποια τεράστια κορύφωση που δεν θα είναι διαχειρίσιμη από τον κρατικό μηχανισμό. Τα δύσκολα είναι μπροστά μας και είναι βέβαιο πως οι επόμενες δύο εβδομάδες είναι ιδιαίτερα κρίσιμες. Αυτό που μπορούμε να πούμε σε κάθε τόνο είναι πως το σημαντικότερο μέτρο αντιμετώπισης του ιού είναι να κάτσουμε σπίτι. Είναι ο πιο ασφαλής τρόπος για να νοσήσουν λιγότεροι και σε κάθε περίπτωση όχι όλοι μαζί.
– Υπάρχει πλάνο για μεγαλύτερη εμπλοκή του Στρατού ή της αστυνομίας;
– Στη διαχείριση κρίσεων υπάρχουν διάφορες φάσεις όπου ανά ειδικό σχέδιο και σενάριο ενεργοποιούνται και ανάλογες υπηρεσίες. Ηδη, αξιωματικοί της Στρατιωτικής Σχολής Αξιωματικών Νοσηλευτών συνδράμουν διοικητικά τα τρία εργαστήρια αναφοράς και στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων συμμετέχουν σε συσκέψεις προετοιμασίας σχεδίων που εμπλέκουν επικουρικά τον Στρατό στις προσπάθειες της Πολιτικής Προστασίας για στήριξη και διεύρυνση των δυνατοτήτων περίθαλψης συμπολιτών μας σε νέες δομές αναφοράς. Για την αστυνομία τι να πω; Η εμπλοκή της στην προσπάθειά μας, από την πρώτη στιγμή της κρίσης, είναι άοκνη και εμβληματική. Με απαράμιλλο σθένος οι άνδρες και οι γυναίκες τόσο της αστυνομίας όσο και της Πυροσβεστικής συνδράμουν καθημερινά σε όλα τα επιχειρησιακά μας σχέδια. Αλλωστε, η εμπλοκή τους σε κάθε φάση και σχέδιο διαχείρισης είναι αυτονόητη.
– Πότε θα ενεργοποιηθεί η 3η φάση του σχεδίου αντιμετώπισης που έχετε καταρτίσει; Τι μέτρα προβλέπονται;
– Κάθε φάση ενεργοποιείται με βάση συγκεκριμένα δεδομένα και στοιχεία. Στη Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας κάθε 12 ώρες «τρέχουμε» τα ειδικά μοντέλα προβολής και, με βάση αυτά, κάνουμε τις εισηγήσεις μας και προετοιμαζόμαστε. Στη διαχείριση πανδημίας κανείς δεν μπορεί να προβλέψει, απλά μόνο να υποθέσει.
Και με βάση την κάθε υπόθεση ενεργοποιούνται συγκεκριμένα πρωτόκολλα και διαδικασίες μέτρων. Τα μέτρα δεν είναι πανάκεια, μια και η διαδικασία είναι δυναμική και προσαρμόζεται ανά σενάριο.
– Η στατιστική εξέλιξη του ιού τι σας δείχνει; Η έξαρση της πανδημίας πότε θα είναι;
– Οπως έχει πει ο καθηγητής κ. Τσιόδρας, ένας εξαιρετικός επιστήμονας και Ελληνας, το επόμενο διάστημα είναι ιδιαιτέρως κρίσιμο. Βρισκόμαστε στην αρχή της επιδημίας και αν δεν προσέξουμε, μπορεί να βρεθούμε μπροστά σε πολύ δύσκολες καταστάσεις.
– Είναι αποτελεσματικός ο μηχανισμός ιχνηλάτησης που έχετε θέσει σε λειτουργία με τα κέντρα επιχειρήσεων σε ΓΑΔΑ και στο Ενιαίο Συντονιστικό Κέντρο της Πυροσβεστικής στο Χαλάνδρι; Σας ανησυχούν τα κρούσματα που δεν έχουν ιχνηλατηθεί;
– Να ξεκινήσω από το δεύτερο ερώτημα. Πρόκειται για ένα από τα βασικά θέματα που εξετάζουμε σε καθημερινή βάση. Αυτή τη στιγμή, σας το λέω με πάσα βεβαιότητα πως η κατάσταση είναι υπό έλεγχο. Για να παραμείνει όμως έτσι, θα πρέπει να υπάρξει αυστηρή πειθαρχία των πολιτών. Αν αρχίσουν και ξεφεύγουν τα κρούσματα που δεν έχουν ιχνηλάτηση, τότε θα μπούμε σε δύσκολες καταστάσεις. Οσον αφορά το πρώτο σκέλος, σας διαβεβαιώνω ότι ο μηχανισμός της Πολιτικής Προστασίας και των φορέων επιχειρησιακής εμπλοκής της είναι πανέτοιμος εδώ και καιρό. Από τις πρώτες ημέρες της κρίσης, όταν εκείνη δεν είχε χτυπήσει την πόρτα της Ευρώπης, με εντολή του πρωθυπουργού, ξεκινήσαμε να προετοιμαζόμαστε. Το διαβαθμισμένο ειδικό σχέδιο αντιμετώπισης αναγκών και διαχείρισης συνεπειών από την εξάπλωση της νόσου COVID-19 έχει ολοκληρωθεί από τη Διεύθυνση Σχεδιασμού και Αντιμετώπισης Εκτάκτων Αναγκών της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας από τα μέσα Φεβρουαρίου και έχει ενεργοποιηθεί από την ημέρα που ο πρωθυπουργός ανακοίνωσε την εμπλοκή της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας στον συντονισμό της κυβέρνησης, της Αυτοδιοίκησης, των Ενόπλων Δυνάμεων και των Σωμάτων Ασφαλείας. Το κράτος είναι εδώ, συντεταγμένα και με σχέδιο. Ομως, το στοίχημα που πρέπει να κερδίσουμε δεν αφορά το κράτος, αλλά την ατομική μας ευθύνη.
– Υπάρχει τεράστια ανησυχία για ενδεχόμενη εξάπλωση του κορωνοϊού στους πληθυσμούς των ΚΥΤ. Ποια τα σχέδιά σας σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο;
– Υπάρχει συγκεκριμένο σχέδιο που αφορά την ενδεχόμενη εξάπλωση του κορωνοϊού στους πληθυσμούς των ΚΥΤ. Το επιχειρησιακό σχέδιο «Αγνοδίκη» παρέχει κατευθυντήριες οδηγίες προς όλες τις διοικήσεις των ΚΥΤ, καθώς και στις διοικήσεις και στους συντονιστές των ανοικτών δομών φιλοξενίας στην ενδοχώρα. Το σχέδιο, με σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα, έχει στόχο την προστασία της ανθρώπινης ζωής, την προστασία όλων όσοι διαμένουν εκεί και αντιμετωπίζουν κίνδυνο από μια υγειονομική απειλή.
Οι ταξιδιώτες
– Θα εφαρμοστεί το μέτρο της γενικής απαγόρευσης πτήσεων; Θα υπάρξουν εξαιρέσεις; Πώς θα ελέγξετε την εφαρμογή των μέτρων καραντίνας που έχετε αποφασίσει για όσους έρχονται από το εξωτερικό;
– Ολα τα μέτρα είναι στο τραπέζι. Ηδη, όλοι οι εισερχόμενοι αεροπορικώς Ελληνες ή Ευρωπαίοι –και μόνο– πολίτες συμπληρώνουν ειδικό έντυπο εντός της πτήσης, όπου ρητώς αναφέρουν τον τόπο καραντίνας τους για 14 ημέρες και παράλληλα λαμβάνουν σχετικές οδηγίες με SMS και φυλλάδια. Οι πληροφορίες καταχωρίζονται σε ειδική πλατφόρμα της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας, συνδεδεμένη με την ΕΛ.ΑΣ., που προχωρεί, σε όλη τη χώρα είτε σε δειγματοληπτικούς είτε σε ενδελεχείς ελέγχους.