Η παγκόσμια οικονομία βρίσκεται ήδη σε ύφεση, καθώς έχει πληγεί από τον κορωνοϊό και τις δραματικές προσπάθειες που γίνονται για να σταματήσουν την εξάπλωσή του, σύμφωνα με δύο κορυφαίους οικονομολόγους που μίλησαν στην «Κ». Ρωτήσαμε τον Ντάνιελ Γκρος και τον Νικολά Βερόν τι μέτρα πρέπει να ληφθούν σε επίπεδο Ευρωζώνης για να περιοριστούν οι συνέπειες αυτής της νέας παγκόσμιας οικονομικής κρίσης, κατά πόσον είναι έτοιμη η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για να την αντιμετωπίσει, αλλά και τι συνέπειες θα έχει στην ελληνική οικονομία.
Ο Γερμανός Ντάνιελ Γκρος, επικεφαλής του ευρωπαϊκού think tank CEPS και γνώστης της ελληνικής οικονομίας, τονίζει κατά τη διάρκεια της συνέντευξής μας ότι η ύφεση θα εξαρτηθεί από τον περιορισμό της επιδημίας. «Τα μέτρα που θα πάρει η Ευρωζώνη θα είναι άχρηστα αν δεν ελέγξουμε την εξάπλωση της πανδημίας», λέει. Ο ίδιος κρούει τον κώδωνα του κινδύνου όσον αφορά την Ευρωπαϊκή Επιτροπή που τη χαρακτηρίζει «εντελώς απούσα και απροετοίμαστη» σε αυτή την κρίση, καθώς τα μέτρα που παίρνει (μη εφαρμογή του συμφώνου σταθερότητας και ανάπτυξης, κρατικές ενισχύσεις κ.λπ.) είναι μέτρα που έτσι και αλλιώς προβλέπονται σε περιπτώσεις εθνικών κρίσεων.
«Αν δεν συντονιστούν τα κράτη-μέλη, αν δεν αρχίσουν να κάνουν το τεστ του ιού εκατομμύρια Ευρωπαίοι, αν δεν γίνει συντονισμένο κλείσιμο των συνόρων εντός της Ε.Ε., τα δημοσιονομικά μέτρα δεν έχουν αξία», τονίζει ο ίδιος. «Οι οικονομικές πολιτικές δεν μπορούν να σταματήσουν την εξάπλωση του ιού και αυτό έχει σημασία τη στιγμή που ελάχιστα γίνονται προς αυτή την κατεύθυνση», επιμένει ο Γκρος. Χαρακτηριστικό είναι ότι το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων έχει προϋπολογισμό 60 εκατ. ευρώ, τη στιγμή που ο αντίστοιχος αμερικανικός έχει 11 δισ. δολάρια. «Η απουσία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην κρίση αυτή είναι τεράστια», λέει ο Γκρος.
Ο Γάλλος οικονομολόγος των think tank Bruegel στις Βρυξέλλες και Peterson στην Ουάσιγκτον, Νικολά Βερόν, είναι αισιόδοξος ότι η οικονομική κρίση δεν θα διαρκέσει πολύ. «Καθώς η αιτία της κρίσης είναι εξωγενής (όχι δημοσιονομικά αμαρτήματα) μπορεί πολύ γρήγορα και δυναμικά να αντιστραφεί η ύφεση», επισημαίνει στην «Κ». Αισιόδοξος είναι και ο Γκρος που αναφέρει ότι, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του, η οικονομική κρίση δεν θα διαρκέσει πάρα πολύ, «εκτιμώ ότι θα έχει διάρκεια μισό χρόνο, περίπου μέχρι και τον Σεπτέμβριο». Και ο ίδιος συμφωνεί ότι «η ανάκαμψη θα είναι δυναμική, με την προϋπόθεση ότι οι κεντρικές τράπεζες και οι ρυθμιστικές αρχές θα κάνουν ό,τι χρειαστεί για να κρατήσουν όρθια την οικονομία». Βασικό όρο θέτει ο Γκρος να μην υπάρξουν χρεοκοπίες. «Κανένας δεν πρέπει να αφεθεί να χρεοκοπήσει τώρα. Σε ένα χρόνο όλοι θα είναι στα πόδια τους, το βασικό που χρειαζόμαστε είναι ρευστότητα», τονίζει ο Γκρος.
Η Ελλάδα
Οσον αφορά την Ελλάδα ο Γκρος εκτιμά ότι θα έχει μεγαλύτερη διάρκεια, ενός έτους αντί για έξι μήνες όπως στην υπόλοιπη Ευρωζώνη, εξαιτίας του πλήγματος που θα υποστεί ο τουρισμός. Για τον Γκρος η τουριστική σεζόν του 2020 έχει τελειώσει ακόμα και αν ο ιός περιοριστεί τους επόμενους δύο μήνες. Ομως ο οικονομολόγος παραμένει αισιόδοξος, «το 2021 η Ελλάδα θα βγει από την κρίση πολύ ισχυρότερη απ’ ό,τι είναι τώρα.
Τα πράγματα θα διατηρηθούν υπό έλεγχο εφόσον το ελληνικό τραπεζικό σύστημα στηριχθεί αποτελεσματικά».
Ο Βερόν υποστηρίζει ότι η Ευρωζώνη, παρά το εύρος και το βάθος της κρίσης που θα αντιμετωπίσει τους επόμενους μήνες, είναι πολύ πιο προετοιμασμένη εξαιτίας της προηγούμενης κρίσης του ευρώ. «Αυτή η κρίση έρχεται μετά την κρίση του ευρώ, θα μας φέρει ξανά μνήμες των τελευταίων ετών και πλέον μία σειρά από λάθη που κάναμε στο παρελθόν μπορούμε σήμερα να αποφύγουμε. Πολιτικοί και τεχνοκράτες έχουν εκπαιδευτεί από την ευρωκρίση, γνωρίζοντας τις αδυναμίες της Ευρωζώνης και τι χρειάζεται για να γίνουμε ανθεκτικοί. Το γεγονός ότι αυτό το πρόβλημα το αντιμετωπίζουμε όλοι μαζί στον πλανήτη θα δημιουργήσει συνεργασίες που θα οδηγήσουν σε λύσεις», σύμφωνα με τον Βερόν. «Δεν υπάρχει καμία ευρωπαϊκή κυβέρνηση αυτή τη στιγμή που θα αντιταχθεί σε οικονομική στήριξη όλων των κρατών μελών», λέει ο ίδιος. «Πρώτη φορά συμβαίνει αυτό», παρατηρεί καθώς στην περίπτωση της κρίσης της Ευρωζώνης σειρά από κράτη-μέλη δεν ήταν διατεθειμένα να βοηθήσουν την Ελλάδα ή άλλες χώρες που βρέθηκαν σε ανάγκη, καθώς η αιτία που τις είχε οδηγήσει σε κρίση ήταν ενδογενής, εξαιτίας κακών πολιτικών.
Αρχικά η κρίση αντιμετωπίστηκε σε εθνικό επίπεδο, οι Γερμανοί θεωρούσαν τους Ιταλούς ανεύθυνους που άφησαν να τους ξεφύγει ο έλεγχος, «μία αντιμετώπιση που μας θυμίζει τη χρηματοπιστωτική κρίση του 2012», λέει ο Γκρος. «Η χώρα μου είναι ασφαλής παρόλο που ο γείτονάς μου αντιμετωπίζει προβλήματα», ήταν η αρχική στάση, σύμφωνα με τον Γκρος, «αλλά σε μία αλληλένδετη Ευρώπη αυτό δεν λειτουργεί έτσι».
Σύμφωνα με τον Γερμανό οικονομολόγο, η Γερμανία θα έπρεπε να πει ξεκάθαρα ότι δεν θα αφήσουμε την Ιταλία ή την Ελλάδα να χρεοκοπήσει. «Δεν είναι έτοιμοι στο Βερολίνο να το πουν ακόμα αυτό και αυτό είναι μεγάλο λάθος».