Οι αποφάσεις για τον περιορισμό της πανδημίας που έχουν ληφθεί σε πολλές χώρες μας δίνουν πλέον καθαρή εικόνα για τα μέτρα που πρέπει να υιοθετήσουμε και τις προσαρμογές στις οποίες θα πρέπει να προχωρήσουμε. Πέρα, όμως, από τη δημόσια υγεία, o κορωνοϊός επηρεάζει αρνητικά και την παραγωγική δραστηριότητα.
Επιχειρήσεις και εργαζόμενοι καλούνται να προσαρμοστούν σε ένα δύσκολο και επικίνδυνο περιβάλλον. Οι επιχειρήσεις καλούνται να διασφαλίσουν τη συνέχιση της οικονομικής τους δραστηριότητας και εντέλει της επιβίωσής τους, οι δε εργαζόμενοι να προφυλάξουν τους ίδιους και τους οικείους τους. Η προσαρμογή μάς δίνει τη δυνατότητα να χρησιμοποιήσουμε τα νέα εργαλεία που έχουμε στη διάθεσή μας, με την τηλεργασία να αποτελεί το πλέον χαρακτηριστικό.
Παρότι αρκετές επιχειρήσεις εφαρμόζουν, ήδη, την τηλεργασία, η μορφή αυτή οργάνωσης εργασίας δεν είναι αρκετά εκτεταμένη και σύμφωνα με την έρευνα του Διεθνούς Οργανισμού Εργασίας (ILO) και του Ευρωπαϊκού Ιδρύματος για τη Βελτίωση των Συνθηκών Διαβίωσης και Εργασίας (Eurofound), οι τακτικά τηλεργαζόμενοι αποτελούν το 8,3% του συνόλου των μισθωτών στην Ε.Ε.-28 με πλέον εκτεταμένη χρήση στη Δανία (19.8%). Αντιστοίχως, η Ελλάδα, με 5%, βρίσκεται στη 18η θέση.
Η χρήση της τηλεργασίας απαιτεί ενίσχυση των τεχνολογικών υποδομών των επιχειρήσεων με ιδιαίτερη έμφαση στο θέμα της ασφάλειας των δεδομένων. Ωστόσο, δεν είναι κοστοβόρα διαδικασία, καθώς σύγχρονα εργαλεία χαμηλού κόστους (cloud) ή/και δωρεάν (βασικές εφαρμογές τηλεργασίας) απαλύνουν σημαντικά τα κόστη προσαρμογής.
Η ενίσχυση της τηλεργασίας αποτελεί σημαντικό παράγοντα για την αύξηση της παραγωγικότητας της εργασίας, η οποία στη χώρα μας σημείωσε πτώση κατά 12% στα χρόνια της κρίσης. Τα οφέλη είναι σημαντικά και αμοιβαία για επιχειρήσεις και εργαζομένους. Σύμφωνα με μελέτη της Deloitte αλλά και του Eurofound της Ε.Ε., τα κέρδη για τις επιχειρήσεις είναι ότι μπορεί να αυξήσει την παραγωγικότητα έως και 50%, να συμβάλει στην προσέλκυση και διατήρηση προσωπικού νεότερων ηλικιών και να μειώσει τα λειτουργικά έξοδα.
Για το ευρύτερο κοινωνικό σύνολο, εκτός από την προστασία της δημόσιας υγείας στην παρούσα συγκυρία, η τηλεργασία αυξάνει τις ευκαιρίες απασχόλησης για κοινωνικές ομάδες όπως ΑμεΑ, νέες μητέρες, αλλά και για όσους ζουν σε απομακρυσμένες περιοχές. Παράλληλα, ωφελεί το περιβάλλον.
Στην Ελλάδα το θεσμικό πλαίσιο ακολουθεί εν πολλοίς τα ευρωπαϊκά πρότυπα και είναι σε γενικές γραμμές ικανοποιητικό. Ομως, η προσαρμογή δυσκολεύεται από την πολυπλοκότητα και την ακαμψία του ισχύοντος εργατικού και φορολογικού δικαίου.
Ο κορωνοϊός επέφερε μια απότομη, ραγδαία αύξηση της τηλεργασίας. Η εξ αποστάσεως εργασία είναι διαφορετική εργασία. Ο εργαζόμενος θα πρέπει να μάθει πώς να κατανέμει τον χρόνο του, σε προσωπικό, οικογενειακό και επαγγελματικό. Αρκετοί εργαζόμενοι έχουν πρόβλημα να συγκεντρωθούν στο σπίτι. Τα διοικητικά στελέχη θα κληθούν να δώσουν μεγαλύτερη έμφαση στα αντικειμενικά κριτήρια αποτελεσματικότητας και λιγότερο στα υποκειμενικά.
Η εμπειρία που θα αντλήσουμε θα μας δώσει μια καλύτερη εικόνα για τις δυνατότητες, αλλά και για τις αδυναμίες της εξ αποστάσεως εργασίας. Επίσης, για την προσαρμογή στα νέα δεδομένα της ψηφιακής οικονομίας. Η πολιτεία καλείται να επισπεύσει τις διαδικασίες, ώστε η υιοθέτηση των υπηρεσιών που αφορούν το Δημόσιο να παρέχονται online και οι επιχειρήσεις να επενδύσουν στις νέες τεχνολογίες πληροφορικής και τεχνολογιών, εκπαιδεύοντας το ανθρώπινο δυναμικό τους.
Προκειμένου να διευκολυνθεί η μετάβαση των επιχειρήσεων προς περισσότερη τηλεργασία, ο ΣΕΒ μόλις εξέδωσε Οδηγό Εφαρμογής της Τηλεργασίας με τα βασικά βήματα που μπορεί να ακολουθήσει κάθε επιχείρηση. Ο οδηγός είναι διαθέσιμος στην ιστοσελίδα μας.
* Ο κ. Κωνσταντίνος Μπίτσιος είναι αντιπρόεδρος του ΣΕΒ.